Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznych
Celem artykułu jest przedstawienie żywotności piosenki Siekiera, motyka i roli, jaką odgrywa ona w polskiej kulturze w sytuacjach traumatycznych. W czasie II wojny światowej liczne warianty tego utworu, które powstawały na bazie żołnierskiej piosenki z 1917 r., śpiewali uliczni wykonawcy. Po wojnie...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Polish Ethnological Society
2022-02-01
|
| Series: | Journal of Folklore and Popular Culture |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://apcz.umk.pl/LL/article/view/37513 |
| _version_ | 1818910159748988928 |
|---|---|
| author | Hanna M. Łopatyńska |
| author_facet | Hanna M. Łopatyńska |
| author_sort | Hanna M. Łopatyńska |
| collection | DOAJ |
| description |
Celem artykułu jest przedstawienie żywotności piosenki Siekiera, motyka i roli, jaką odgrywa ona w polskiej kulturze w sytuacjach traumatycznych. W czasie II wojny światowej liczne warianty tego utworu, które powstawały na bazie żołnierskiej piosenki z 1917 r., śpiewali uliczni wykonawcy. Po wojnie stał się on popularny dzięki filmowi Zakazane piosenki z 1946 r., a jego wojenne wersje były później wykorzystywane przez wielu artystów. Kolejne kontrafaktury Siekiery pojawiły się w czasach PRL-u, a zwłaszcza podczas stanu wojennego, jako przejaw walki z komunistyczną władzą, co świadczy o silnych skojarzeniach piosenki z ruchem oporu. Obecnie incipit „Siekiera, motyka…” jest nadal wykorzystywany do tworzenia rymowanek komentujących współczesne wydarzenia. Nowe wersje Siekiery powstały również w związku z pandemią koronawirusa. W tym przypadku wrogiem, zamiast niemieckiego okupanta i komunistycznego reżimu, był wirus. Wersje z różnych czasów mają wiele cech wspólnych, np. silne osadzenie we współczesnych realiach, przywoływanie nazwisk znanych postaci, żartobliwe sformułowania. Pojawiają się w sytuacjach napięć społecznych, dezorganizacji, służą do oswajania nowej rzeczywistości i traumatycznych przeżyć.
|
| first_indexed | 2024-12-19T22:38:23Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-0101b512ff8748a186730df87a6e9028 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0024-4708 2544-2872 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-12-19T22:38:23Z |
| publishDate | 2022-02-01 |
| publisher | Polish Ethnological Society |
| record_format | Article |
| series | Journal of Folklore and Popular Culture |
| spelling | doaj.art-0101b512ff8748a186730df87a6e90282022-12-21T20:03:08ZengPolish Ethnological SocietyJournal of Folklore and Popular Culture0024-47082544-28722022-02-0165410.12775/LL.4.2021.00333098Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznychHanna M. Łopatyńska0Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu Celem artykułu jest przedstawienie żywotności piosenki Siekiera, motyka i roli, jaką odgrywa ona w polskiej kulturze w sytuacjach traumatycznych. W czasie II wojny światowej liczne warianty tego utworu, które powstawały na bazie żołnierskiej piosenki z 1917 r., śpiewali uliczni wykonawcy. Po wojnie stał się on popularny dzięki filmowi Zakazane piosenki z 1946 r., a jego wojenne wersje były później wykorzystywane przez wielu artystów. Kolejne kontrafaktury Siekiery pojawiły się w czasach PRL-u, a zwłaszcza podczas stanu wojennego, jako przejaw walki z komunistyczną władzą, co świadczy o silnych skojarzeniach piosenki z ruchem oporu. Obecnie incipit „Siekiera, motyka…” jest nadal wykorzystywany do tworzenia rymowanek komentujących współczesne wydarzenia. Nowe wersje Siekiery powstały również w związku z pandemią koronawirusa. W tym przypadku wrogiem, zamiast niemieckiego okupanta i komunistycznego reżimu, był wirus. Wersje z różnych czasów mają wiele cech wspólnych, np. silne osadzenie we współczesnych realiach, przywoływanie nazwisk znanych postaci, żartobliwe sformułowania. Pojawiają się w sytuacjach napięć społecznych, dezorganizacji, służą do oswajania nowej rzeczywistości i traumatycznych przeżyć. https://apcz.umk.pl/LL/article/view/37513piosenka ulicznafolklor okupacyjnyfolklor politycznystan wojennyopozycjapandemia |
| spellingShingle | Hanna M. Łopatyńska Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznych Journal of Folklore and Popular Culture piosenka uliczna folklor okupacyjny folklor polityczny stan wojenny opozycja pandemia |
| title | Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznych |
| title_full | Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznych |
| title_fullStr | Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznych |
| title_full_unstemmed | Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznych |
| title_short | Od okupacji do pandemii. O wariantach piosenki "Siekiera, motyka" i jej roli w sytuacjach traumatycznych |
| title_sort | od okupacji do pandemii o wariantach piosenki siekiera motyka i jej roli w sytuacjach traumatycznych |
| topic | piosenka uliczna folklor okupacyjny folklor polityczny stan wojenny opozycja pandemia |
| url | https://apcz.umk.pl/LL/article/view/37513 |
| work_keys_str_mv | AT hannamłopatynska odokupacjidopandemiiowariantachpiosenkisiekieramotykaijejroliwsytuacjachtraumatycznych |