Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w.
System finansowania parafii i plebanów na terenach żuławskich ukształtował się w średniowieczu i z pewnymi modyfikacjami przetrwał aż do 1945 r. Podstawę tego finansowania stanowiła ziemia uprawna przekazana przez zakon krzyżacki każdej nowo erygowanej parafii. Wraz z pojawieniem się w XVI w. na Żu...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
2023-12-01
|
| Series: | Studia Warmińskie |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/sw/article/view/8764 |
| _version_ | 1797346471471742976 |
|---|---|
| author | Wojciech Zawadzki |
| author_facet | Wojciech Zawadzki |
| author_sort | Wojciech Zawadzki |
| collection | DOAJ |
| description |
System finansowania parafii i plebanów na terenach żuławskich ukształtował się w średniowieczu i z pewnymi modyfikacjami przetrwał aż do 1945 r. Podstawę tego finansowania stanowiła ziemia uprawna przekazana przez zakon krzyżacki każdej nowo erygowanej parafii. Wraz z pojawieniem się w XVI w. na Żuławach Malborskich luteran i mennonitów w lokalnych parafiach katolickich wzniesiono świątynie, które funkcjonowały poza obowiązującym w Rzeczypospolitej systemem prawnym i ustrojowym. Luterański i mennonicki system kościelny przez okres nowożytny nie dysponował na terenach żuławskich ziemią uprawną i borykał się z tego powodu z problemami finansowymi. Niewiele jednak zmieniło się pod tym względem w XIX w., już pod panowaniem pruskim, nadal bowiem parafie luterańskie nie miały stabilnego statusu ekonomicznego, a parafie katolickie w pełni korzystały z respektowanych przez państwo pruskie praw nabytych. Z tego powodu między oboma wyznaniami od końca XVIII w. do początku XX w. dochodziło do licznych konfliktów z sądowym epilogiem. W najtrudniejszym położeniu prawnym byli jednak żuławscy mennonici, którzy
w sytuacji prawnej dyskryminacji ich wyznania przez pruskie prawodawstwo, coraz częściej podejmowali decyzje o emigracji z Prus.
|
| first_indexed | 2024-03-08T11:33:56Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-015945f918a0424b9b233481ec044a43 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0137-6624 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-08T11:33:56Z |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie |
| record_format | Article |
| series | Studia Warmińskie |
| spelling | doaj.art-015945f918a0424b9b233481ec044a432024-01-25T14:25:25ZdeuWydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w OlsztynieStudia Warmińskie0137-66242023-12-016010.31648/sw.8764Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w.Wojciech Zawadzki0a:1:{s:5:"en_US";s:75:"Instytut Historii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie";} System finansowania parafii i plebanów na terenach żuławskich ukształtował się w średniowieczu i z pewnymi modyfikacjami przetrwał aż do 1945 r. Podstawę tego finansowania stanowiła ziemia uprawna przekazana przez zakon krzyżacki każdej nowo erygowanej parafii. Wraz z pojawieniem się w XVI w. na Żuławach Malborskich luteran i mennonitów w lokalnych parafiach katolickich wzniesiono świątynie, które funkcjonowały poza obowiązującym w Rzeczypospolitej systemem prawnym i ustrojowym. Luterański i mennonicki system kościelny przez okres nowożytny nie dysponował na terenach żuławskich ziemią uprawną i borykał się z tego powodu z problemami finansowymi. Niewiele jednak zmieniło się pod tym względem w XIX w., już pod panowaniem pruskim, nadal bowiem parafie luterańskie nie miały stabilnego statusu ekonomicznego, a parafie katolickie w pełni korzystały z respektowanych przez państwo pruskie praw nabytych. Z tego powodu między oboma wyznaniami od końca XVIII w. do początku XX w. dochodziło do licznych konfliktów z sądowym epilogiem. W najtrudniejszym położeniu prawnym byli jednak żuławscy mennonici, którzy w sytuacji prawnej dyskryminacji ich wyznania przez pruskie prawodawstwo, coraz częściej podejmowali decyzje o emigracji z Prus. https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/sw/article/view/8764Prusy ZachodnieŻuławy Malborskieparafie katolickieparafie ewangelickiemennonici |
| spellingShingle | Wojciech Zawadzki Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w. Studia Warmińskie Prusy Zachodnie Żuławy Malborskie parafie katolickie parafie ewangelickie mennonici |
| title | Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w. |
| title_full | Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w. |
| title_fullStr | Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w. |
| title_full_unstemmed | Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w. |
| title_short | Żuławianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w XIX w. |
| title_sort | zulawianie malborscy wobec parafialnego systemu fiskalnego w xix w |
| topic | Prusy Zachodnie Żuławy Malborskie parafie katolickie parafie ewangelickie mennonici |
| url | https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/sw/article/view/8764 |
| work_keys_str_mv | AT wojciechzawadzki zuławianiemalborscywobecparafialnegosystemufiskalnegowxixw |