بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضایی
در بسیاری از آثار بهرام بیضایی، یکی از دغدغه‌های اصلی، نمایش برهم‌کنش‌های نظام خودکامه و افراد جامعه است، که خودکامگی در آن به عنوان یک عارضۀ تاریخی و فرهنگی، با ذهن و زندگی مردمان گره می‌خورد. در واکنش به آن، ظهور قهرمان، مضمونی پرتکرار در برانداختن ستم خودکامه و در مقابله با وضعیتِ پرآشوبی است که...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Institute for Humanities & Cultural Studies
2022-04-01
|
| Series: | پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://lir.ihcs.ac.ir/article_6995_01fe089c86d9b4d5421397bf92b504c4.pdf |
| _version_ | 1818211826908790784 |
|---|---|
| author | بهاره احمدی کمالوند سیاوش مرادی |
| author_facet | بهاره احمدی کمالوند سیاوش مرادی |
| author_sort | بهاره احمدی کمالوند |
| collection | DOAJ |
| description | در بسیاری از آثار بهرام بیضایی، یکی از دغدغه‌های اصلی، نمایش برهم‌کنش‌های نظام خودکامه و افراد جامعه است، که خودکامگی در آن به عنوان یک عارضۀ تاریخی و فرهنگی، با ذهن و زندگی مردمان گره می‌خورد. در واکنش به آن، ظهور قهرمان، مضمونی پرتکرار در برانداختن ستم خودکامه و در مقابله با وضعیتِ پرآشوبی است که در تاریخ بسیار رخ نموده است. این پیدایی، اما سویۀ دیگری نیز دارد. این که افراد در بروز عوارض استبداد، دست از تلاش برای دیدن اشکالات و جستجوی راه‌حل‌های درون‌زا کشیده و همچون کودکی نابالغ در انتظار پیدایش نیرویی برتر می‌نشینند تا مسائل، به مدد قوت او حل شود. این موضوع در برخی از آثار ادبی بیضایی به وضوح مطرح شده و مولف از طریق ادبیات نمایشی به نقد این مساله می‌پردازد و اینکه چگونه افراد، خود در پایایی حکومت خودکامه، نقش ایفا می‌کنند؟ از میان آثار بیضایی، فیلمنامۀ «قصه‌های میرکفن‌پو‌ش» در مرکز بررسی مقالۀ حاضر قرار دارد. ضمن آن، به بررسی عدم مسئولیت‌پذیری افراد به عنوان یکی از ریشه‌های فرآیند قهرمان‌طلبی مردم جامعه در نمایشنامۀ «آهو، سلندر، طلحک و دیگران» به عنوان یکی از عوامل مسالۀ خودکامگی پرداخته می‌شود. برای تحلیل نظری در این میان، از رویکرد مانس اشپربر در تحلیل روانشناسانۀ خودکامگی استفاده شده که به کمک آن و برخی متون روانشناسی دیگر، نشان داده می‌شود که در شرایط استبدادی، انتظار افراطی مردمان برای ظهور قهرمان، ضمن نشان دادن علامت‌هایی در بروز وهم و خودفریبی در افراد، جامعه را مورد سوءاستفادۀ مدام حاکمان مستبد نیز قرار می‌دهد. |
| first_indexed | 2024-12-12T05:38:41Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-01d2d81214894c22a0c848455f5e5421 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2717-3224 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-12-12T05:38:41Z |
| publishDate | 2022-04-01 |
| publisher | Institute for Humanities & Cultural Studies |
| record_format | Article |
| series | پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی |
| spelling | doaj.art-01d2d81214894c22a0c848455f5e54212022-12-22T00:36:01ZengInstitute for Humanities & Cultural Studiesپژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی2717-32242022-04-014713210.30465/lir.2021.36079.13436995بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضاییبهاره احمدی کمالوند0سیاوش مرادی1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران.استادیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایراندر بسیاری از آثار بهرام بیضایی، یکی از دغدغه‌های اصلی، نمایش برهم‌کنش‌های نظام خودکامه و افراد جامعه است، که خودکامگی در آن به عنوان یک عارضۀ تاریخی و فرهنگی، با ذهن و زندگی مردمان گره می‌خورد. در واکنش به آن، ظهور قهرمان، مضمونی پرتکرار در برانداختن ستم خودکامه و در مقابله با وضعیتِ پرآشوبی است که در تاریخ بسیار رخ نموده است. این پیدایی، اما سویۀ دیگری نیز دارد. این که افراد در بروز عوارض استبداد، دست از تلاش برای دیدن اشکالات و جستجوی راه‌حل‌های درون‌زا کشیده و همچون کودکی نابالغ در انتظار پیدایش نیرویی برتر می‌نشینند تا مسائل، به مدد قوت او حل شود. این موضوع در برخی از آثار ادبی بیضایی به وضوح مطرح شده و مولف از طریق ادبیات نمایشی به نقد این مساله می‌پردازد و اینکه چگونه افراد، خود در پایایی حکومت خودکامه، نقش ایفا می‌کنند؟ از میان آثار بیضایی، فیلمنامۀ «قصه‌های میرکفن‌پو‌ش» در مرکز بررسی مقالۀ حاضر قرار دارد. ضمن آن، به بررسی عدم مسئولیت‌پذیری افراد به عنوان یکی از ریشه‌های فرآیند قهرمان‌طلبی مردم جامعه در نمایشنامۀ «آهو، سلندر، طلحک و دیگران» به عنوان یکی از عوامل مسالۀ خودکامگی پرداخته می‌شود. برای تحلیل نظری در این میان، از رویکرد مانس اشپربر در تحلیل روانشناسانۀ خودکامگی استفاده شده که به کمک آن و برخی متون روانشناسی دیگر، نشان داده می‌شود که در شرایط استبدادی، انتظار افراطی مردمان برای ظهور قهرمان، ضمن نشان دادن علامت‌هایی در بروز وهم و خودفریبی در افراد، جامعه را مورد سوءاستفادۀ مدام حاکمان مستبد نیز قرار می‌دهد.https://lir.ihcs.ac.ir/article_6995_01fe089c86d9b4d5421397bf92b504c4.pdfبهرام بیضاییقصه های میرکفن پوشخودکامگیقهرماناشپربر |
| spellingShingle | بهاره احمدی کمالوند سیاوش مرادی بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضایی پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی بهرام بیضایی قصه های میرکفن پوش خودکامگی قهرمان اشپربر |
| title | بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضایی |
| title_full | بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضایی |
| title_fullStr | بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضایی |
| title_full_unstemmed | بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضایی |
| title_short | بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های «طلحک و دیگران» و «قصه های میرکفن پوش» اثر بهرام بیضایی |
| title_sort | بررسی روانشناسی خودکامگی در نمایشنامه‌های طلحک و دیگران و قصه های میرکفن پوش اثر بهرام بیضایی |
| topic | بهرام بیضایی قصه های میرکفن پوش خودکامگی قهرمان اشپربر |
| url | https://lir.ihcs.ac.ir/article_6995_01fe089c86d9b4d5421397bf92b504c4.pdf |
| work_keys_str_mv | AT bhạrhạḥmdyḵmạlwnd brrsyrwạnsẖnạsykẖwdḵạmgydrnmạysẖnạmhhạyṭlḥḵwdygrạnwqṣhhạymyrḵfnpwsẖạtẖrbhrạmbyḍạyy AT syạwsẖmrạdy brrsyrwạnsẖnạsykẖwdḵạmgydrnmạysẖnạmhhạyṭlḥḵwdygrạnwqṣhhạymyrḵfnpwsẖạtẖrbhrạmbyḍạyy |