Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörler
Sandıklı havzası, Ege bölgesinin İç Batı Anadolu bölümünde yeralan ve Büyük Menderes havzasına açılan önemli bir havzadır. Kuruçay ve Küçük Sincanlı ovaları olmak üzere iki ovanın birleşmesinden oluşan havza, yaklaşık 1556 km2’lik bir alanı kapsamakta olup, yarı kapalı havza özelliği taşımaktadır. H...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Pamukkale University
2016-06-01
|
| Series: | Pamukkale University Journal of Engineering Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/pajes/issue/24687/261060 |
| _version_ | 1797914112150208512 |
|---|---|
| author | Fatma Aksever Ayşen Davraz Remzi Karagüzel |
| author_facet | Fatma Aksever Ayşen Davraz Remzi Karagüzel |
| author_sort | Fatma Aksever |
| collection | DOAJ |
| description | Sandıklı havzası, Ege bölgesinin İç Batı Anadolu bölümünde yeralan ve Büyük Menderes havzasına açılan önemli bir havzadır. Kuruçay ve Küçük Sincanlı ovaları olmak üzere iki ovanın birleşmesinden oluşan havza, yaklaşık 1556 km2’lik bir alanı kapsamakta olup, yarı kapalı havza özelliği taşımaktadır. Havzada bulunan jeolojik birimler su bulundurabilme özellikleri açısından değerlendirildiğinde en önemli akifer birimlerin alüvyon ve Hamamçay formasyonu olduğu görülmektedir. Ayrıca, yerel olarak alüvyon tabanında kesilmiş kireçtaşlarından da yeraltısuyu alınmaktadır. Yeraltısuyu dinamiği akifer içerisinde bulunan suyun hareketini ve mevsimsel değişimlerini açıklamaktadır. Bölgede yeraltısuyu dinamiğine açıklık getirmek amacıyla 2007-2010 yılları arasında periyodik olarak 7 dönem seviye ölçümleri yapılmış ve mevsimsel değişim incelenmiştir. Genel olarak Kuruçay ovasında yeraltısuyu seviyesi yağışlı dönemlerde 3.29-75.18 m arasında değişirken, kurak dönemlerde 4.38-83.65 m arasında, Küçük Sincanlı ovasında ise yağışlı dönemlerde 0.75-4.48 m ve kurak dönemlerde 1.09-4.85 m arasında ölçülmüştür. Havza genelinde yeraltısuyu akım yönü havzanın güneyinde kuzeydoğuya; batısında kuzeye ve Küçük Sincanlı ovasında ise güneye Karadirek çayına doğrudur. Araştırma alanının batısında Kestel çayına yeraltısuyu boşalımı sözkonusudur. Ovada ortalama yeraltısuyu seviye düşümü 10 m civarında iken, özellikle Kusura ve Emirhisar bölgelerinde yeraltısuyu seviyesinde yaklaşık 25 m'ye ulaşan düşümler gözlenmiştir. Bu bölgede kireçtaşı akiferine boşalım da gerçekleşmektedir. Ovada bulunan sondaj kuyularından tahsisin üzerinde aşırı su çekilmesi, son yıllarda yağışların ve özellikle de kar yağışlarının ortalamanın altında kalması yeraltısuyu seviyesindeki aşırı düşümlerin nedenidir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:21:47Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-01e4dec9611646fb84c3aee87dcd870e |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1300-7009 2147-5881 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:21:47Z |
| publishDate | 2016-06-01 |
| publisher | Pamukkale University |
| record_format | Article |
| series | Pamukkale University Journal of Engineering Sciences |
| spelling | doaj.art-01e4dec9611646fb84c3aee87dcd870e2023-02-15T16:15:25ZengPamukkale UniversityPamukkale University Journal of Engineering Sciences1300-70092147-58812016-06-01223226232218Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörlerFatma AkseverAyşen DavrazRemzi KaragüzelSandıklı havzası, Ege bölgesinin İç Batı Anadolu bölümünde yeralan ve Büyük Menderes havzasına açılan önemli bir havzadır. Kuruçay ve Küçük Sincanlı ovaları olmak üzere iki ovanın birleşmesinden oluşan havza, yaklaşık 1556 km2’lik bir alanı kapsamakta olup, yarı kapalı havza özelliği taşımaktadır. Havzada bulunan jeolojik birimler su bulundurabilme özellikleri açısından değerlendirildiğinde en önemli akifer birimlerin alüvyon ve Hamamçay formasyonu olduğu görülmektedir. Ayrıca, yerel olarak alüvyon tabanında kesilmiş kireçtaşlarından da yeraltısuyu alınmaktadır. Yeraltısuyu dinamiği akifer içerisinde bulunan suyun hareketini ve mevsimsel değişimlerini açıklamaktadır. Bölgede yeraltısuyu dinamiğine açıklık getirmek amacıyla 2007-2010 yılları arasında periyodik olarak 7 dönem seviye ölçümleri yapılmış ve mevsimsel değişim incelenmiştir. Genel olarak Kuruçay ovasında yeraltısuyu seviyesi yağışlı dönemlerde 3.29-75.18 m arasında değişirken, kurak dönemlerde 4.38-83.65 m arasında, Küçük Sincanlı ovasında ise yağışlı dönemlerde 0.75-4.48 m ve kurak dönemlerde 1.09-4.85 m arasında ölçülmüştür. Havza genelinde yeraltısuyu akım yönü havzanın güneyinde kuzeydoğuya; batısında kuzeye ve Küçük Sincanlı ovasında ise güneye Karadirek çayına doğrudur. Araştırma alanının batısında Kestel çayına yeraltısuyu boşalımı sözkonusudur. Ovada ortalama yeraltısuyu seviye düşümü 10 m civarında iken, özellikle Kusura ve Emirhisar bölgelerinde yeraltısuyu seviyesinde yaklaşık 25 m'ye ulaşan düşümler gözlenmiştir. Bu bölgede kireçtaşı akiferine boşalım da gerçekleşmektedir. Ovada bulunan sondaj kuyularından tahsisin üzerinde aşırı su çekilmesi, son yıllarda yağışların ve özellikle de kar yağışlarının ortalamanın altında kalması yeraltısuyu seviyesindeki aşırı düşümlerin nedenidir.https://dergipark.org.tr/tr/pub/pajes/issue/24687/261060sandıklı havzası yeraltısuyu seviyesi mevsimsel değişim |
| spellingShingle | Fatma Aksever Ayşen Davraz Remzi Karagüzel Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörler Pamukkale University Journal of Engineering Sciences sandıklı havzası yeraltısuyu seviyesi mevsimsel değişim |
| title | Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörler |
| title_full | Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörler |
| title_fullStr | Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörler |
| title_full_unstemmed | Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörler |
| title_short | Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasında yeraltısuyu seviye değişimini etkileyen faktörler |
| title_sort | sandikli afyonkarahisar havzasinda yeraltisuyu seviye degisimini etkileyen faktorler |
| topic | sandıklı havzası yeraltısuyu seviyesi mevsimsel değişim |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/pajes/issue/24687/261060 |
| work_keys_str_mv | AT fatmaaksever sandıklıafyonkarahisarhavzasındayeraltısuyuseviyedegisiminietkileyenfaktorler AT aysendavraz sandıklıafyonkarahisarhavzasındayeraltısuyuseviyedegisiminietkileyenfaktorler AT remzikaraguzel sandıklıafyonkarahisarhavzasındayeraltısuyuseviyedegisiminietkileyenfaktorler |