Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953

Polscy katolicy świeccy w swej prasie w pierwszych latach powojennych częstokroć zajmowali się oceną polskich zrywów narodowych i wnioskami, jakie z nich można było wyciągnąć dla teraźniejszości i przyszłości. Narracje te nie były jednak tylko deprecjonujące antyrosyjskie powstania, ale starały się...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Ariel Orzełek
Format: Article
Language:English
Published: Lodz University Press 2020-12-01
Series:Przegląd Nauk Historycznych
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/6726
_version_ 1818935645498769408
author Ariel Orzełek
author_facet Ariel Orzełek
author_sort Ariel Orzełek
collection DOAJ
description Polscy katolicy świeccy w swej prasie w pierwszych latach powojennych częstokroć zajmowali się oceną polskich zrywów narodowych i wnioskami, jakie z nich można było wyciągnąć dla teraźniejszości i przyszłości. Narracje te nie były jednak tylko deprecjonujące antyrosyjskie powstania, ale starały się zrozumieć motywacje ich uczestników. Podnoszono często konieczność uwzględnienia przez politycznych realistów „realizmu względem uczuć narodu”, ale i kształtowania postaw w kierunku racjonalnej oceny zjawisk politycznych. Zdarzały się teksty pozostające w nurcie skrajnie romantycznym, ale i skrajnie realistycznym oraz pacyfistycznym. Prezentowane dyskusje i polemiki wynikały zarówno z rozczarowania wynikami wojny, jak i niepowodzenia własnych koncepcji. Duży wpływ na ich formułowanie miała też świadomość strat, jakie naród polski poniósł w ostatnim czasie na skutek realizowania powstańczej polityki oraz przekonania o tym, że kolejny zryw może przynieść katastrofalne już dla zbiorowości skutki. Najbardziej charakterystyczna dla prowadzonego między realistami a romantykami sporu o samą definicję tych pojęć, dyskusja „o Monte Cassino” na łamach „Tygodnika Powszechnego”, dowiodła pewnego ideowego zagubienia publicystów, rozpaczliwie niejako chcących odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
first_indexed 2024-12-20T05:23:28Z
format Article
id doaj.art-03b824af77db478f8872a7b3949d409f
institution Directory Open Access Journal
issn 1644-857X
2450-7660
language English
last_indexed 2024-12-20T05:23:28Z
publishDate 2020-12-01
publisher Lodz University Press
record_format Article
series Przegląd Nauk Historycznych
spelling doaj.art-03b824af77db478f8872a7b3949d409f2022-12-21T19:51:57ZengLodz University PressPrzegląd Nauk Historycznych1644-857X2450-76602020-12-0119220323110.18778/1644-857X.19.02.085808Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953Ariel Orzełek0https://orcid.org/0000-0001-5360-464XUniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Humanistyczny, Instytut Historii, Katedra Metodologii i Badań nad XX–XXI w.Polscy katolicy świeccy w swej prasie w pierwszych latach powojennych częstokroć zajmowali się oceną polskich zrywów narodowych i wnioskami, jakie z nich można było wyciągnąć dla teraźniejszości i przyszłości. Narracje te nie były jednak tylko deprecjonujące antyrosyjskie powstania, ale starały się zrozumieć motywacje ich uczestników. Podnoszono często konieczność uwzględnienia przez politycznych realistów „realizmu względem uczuć narodu”, ale i kształtowania postaw w kierunku racjonalnej oceny zjawisk politycznych. Zdarzały się teksty pozostające w nurcie skrajnie romantycznym, ale i skrajnie realistycznym oraz pacyfistycznym. Prezentowane dyskusje i polemiki wynikały zarówno z rozczarowania wynikami wojny, jak i niepowodzenia własnych koncepcji. Duży wpływ na ich formułowanie miała też świadomość strat, jakie naród polski poniósł w ostatnim czasie na skutek realizowania powstańczej polityki oraz przekonania o tym, że kolejny zryw może przynieść katastrofalne już dla zbiorowości skutki. Najbardziej charakterystyczna dla prowadzonego między realistami a romantykami sporu o samą definicję tych pojęć, dyskusja „o Monte Cassino” na łamach „Tygodnika Powszechnego”, dowiodła pewnego ideowego zagubienia publicystów, rozpaczliwie niejako chcących odnaleźć się w nowej rzeczywistości.https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/6726katolicy świeccymyśl politycznapolska ludowapublicystykarealizm politycznyromantyzm
spellingShingle Ariel Orzełek
Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953
Przegląd Nauk Historycznych
katolicy świeccy
myśl polityczna
polska ludowa
publicystyka
realizm polityczny
romantyzm
title Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953
title_full Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953
title_fullStr Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953
title_full_unstemmed Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953
title_short Spory o romantyzm i realizm historyczny na łamach prasy polskich katolików świeckich w latach 1945–1953
title_sort spory o romantyzm i realizm historyczny na lamach prasy polskich katolikow swieckich w latach 1945 1953
topic katolicy świeccy
myśl polityczna
polska ludowa
publicystyka
realizm polityczny
romantyzm
url https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/6726
work_keys_str_mv AT arielorzełek sporyoromantyzmirealizmhistorycznynałamachprasypolskichkatolikowswieckichwlatach19451953