تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق
<strong>سلفی‌گرایی، جریانی افراط‌گراست که به‌لحاظ تفاسیری که از جامعه اسلامی دارد و نیز با خلق یا تغییر برداشت از برخی مفاهیمی چون جهاد، تکفیر، هجرت، کفر، شرک، دارالکفر و جاهلیت، در طول زمان و در برهه‌های مختلف، دچار تغییر و تحولاتی شده است. این خاصیت افراط‌گرایی و نیز تفسیر اسلام بر اساس خواس...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Bagher al-Olum University
2018-01-01
|
| Series: | علوم سیاسی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://psq.bou.ac.ir/article_65249_c105832f9bd38419697fc934621e2793.pdf |
| _version_ | 1818915678837538816 |
|---|---|
| author | محسن نصر اصفهانی عباس حاتمی حسین مسعودنیا |
| author_facet | محسن نصر اصفهانی عباس حاتمی حسین مسعودنیا |
| author_sort | محسن نصر اصفهانی |
| collection | DOAJ |
| description | <strong>سلفی‌گرایی، جریانی افراط‌گراست که به‌لحاظ تفاسیری که از جامعه اسلامی دارد و نیز با خلق یا تغییر برداشت از برخی مفاهیمی چون جهاد، تکفیر، هجرت، کفر، شرک، دارالکفر و جاهلیت، در طول زمان و در برهه‌های مختلف، دچار تغییر و تحولاتی شده است. این خاصیت افراط‌گرایی و نیز تفسیر اسلام بر اساس خواسته‌های این جریان، در مناطق مختلف جهان اسلام شکلهای متفاوتی به خود گرفته است که نمونه آن را میتوان در کشور‌های سوریه و عراق در سال‌های اخیر مشاهده کرد. تحول در خوانش‌های سلفی‌گری در عوامل مختلفی ریشه دارد که بخش قابل توجهی از آن به عوامل معنایی و هویتی بازمیگردد. ازاینرو، پرسش اساسی مقاله حاضر بدین قرار است: عوامل معنایی و هویتی چه نقشی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق داشته است؟ این در حالی است که بسیاری از تحلیل‌ها به عوامل تاریخی پیدایش سلفی‌گری و نیز نقش قدرت‌های منطقهای و فرامنطقهای در پیدایش و گسترش این گروهها در کشور‌های یادشده اشاره دارد. </strong>
<strong>مقاله پیشِرو با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی بیشتر بر نقش عوامل داخلی کشور‌های عراق و سوریه، به‌ویژه عوامل معنایی و هویتی در این زمینه تأکید می‌کند. این مقاله با بهرهگیری از مبانی نظری مطرح در رویکرد سازه‌انگاری، نشان می‌دهد که پنج عامل در پیدایش و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های مورد بررسی اثرگذار بودهاند: (1) شکل‌گیری انگاره جامعه جاهلی در برابر دارالکفر؛ (2) انگارۀ عدو قریب یا دشمن نزدیک در سرزمین عراق و شامات؛ (3) عوامانه‌سازی و شخصی‌سازی مفهوم جهاد؛ (4) مفهوم هجرت و سلفی‌های مهاجر در سوریه و عراق؛ (5) انگاره عربی ـ اسلامی (سنی)؛ بعثی ـ سلفی. این وضعیت درنهایت مشخص میسازد چگونه میتوان از تمهیداتی که نظریه سازه‌انگاری برای محققان فراهم می‌آورد، در تحلیل جریان‌های پیشگفته استفاده کرد.</strong> |
| first_indexed | 2024-12-20T00:06:06Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-04d3db77495945619ac48476397e5273 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1735-0557 2645-5773 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-20T00:06:06Z |
| publishDate | 2018-01-01 |
| publisher | Bagher al-Olum University |
| record_format | Article |
| series | علوم سیاسی |
| spelling | doaj.art-04d3db77495945619ac48476397e52732022-12-21T20:00:39ZfasBagher al-Olum Universityعلوم سیاسی1735-05572645-57732018-01-0120شماره 79 - پاییز 9615318010.22081/psq.2018.6524965249تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراقمحسن نصر اصفهانی0عباس حاتمی1حسین مسعودنیا2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان و مربی گروه معارف دانشگاه پیام نوردانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهاندانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان<strong>سلفی‌گرایی، جریانی افراط‌گراست که به‌لحاظ تفاسیری که از جامعه اسلامی دارد و نیز با خلق یا تغییر برداشت از برخی مفاهیمی چون جهاد، تکفیر، هجرت، کفر، شرک، دارالکفر و جاهلیت، در طول زمان و در برهه‌های مختلف، دچار تغییر و تحولاتی شده است. این خاصیت افراط‌گرایی و نیز تفسیر اسلام بر اساس خواسته‌های این جریان، در مناطق مختلف جهان اسلام شکلهای متفاوتی به خود گرفته است که نمونه آن را میتوان در کشور‌های سوریه و عراق در سال‌های اخیر مشاهده کرد. تحول در خوانش‌های سلفی‌گری در عوامل مختلفی ریشه دارد که بخش قابل توجهی از آن به عوامل معنایی و هویتی بازمیگردد. ازاینرو، پرسش اساسی مقاله حاضر بدین قرار است: عوامل معنایی و هویتی چه نقشی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق داشته است؟ این در حالی است که بسیاری از تحلیل‌ها به عوامل تاریخی پیدایش سلفی‌گری و نیز نقش قدرت‌های منطقهای و فرامنطقهای در پیدایش و گسترش این گروهها در کشور‌های یادشده اشاره دارد. </strong> <strong>مقاله پیشِرو با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی بیشتر بر نقش عوامل داخلی کشور‌های عراق و سوریه، به‌ویژه عوامل معنایی و هویتی در این زمینه تأکید می‌کند. این مقاله با بهرهگیری از مبانی نظری مطرح در رویکرد سازه‌انگاری، نشان می‌دهد که پنج عامل در پیدایش و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های مورد بررسی اثرگذار بودهاند: (1) شکل‌گیری انگاره جامعه جاهلی در برابر دارالکفر؛ (2) انگارۀ عدو قریب یا دشمن نزدیک در سرزمین عراق و شامات؛ (3) عوامانه‌سازی و شخصی‌سازی مفهوم جهاد؛ (4) مفهوم هجرت و سلفی‌های مهاجر در سوریه و عراق؛ (5) انگاره عربی ـ اسلامی (سنی)؛ بعثی ـ سلفی. این وضعیت درنهایت مشخص میسازد چگونه میتوان از تمهیداتی که نظریه سازه‌انگاری برای محققان فراهم می‌آورد، در تحلیل جریان‌های پیشگفته استفاده کرد.</strong>http://psq.bou.ac.ir/article_65249_c105832f9bd38419697fc934621e2793.pdfسازه‌انگاریعوامل معنایی و هویتیسلفی‌گریسوریهعراق |
| spellingShingle | محسن نصر اصفهانی عباس حاتمی حسین مسعودنیا تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق علوم سیاسی سازه‌انگاری عوامل معنایی و هویتی سلفی‌گری سوریه عراق |
| title | تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق |
| title_full | تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق |
| title_fullStr | تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق |
| title_full_unstemmed | تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق |
| title_short | تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق |
| title_sort | تحلیل نقش عوامل معنایی و هویتی در شکل‌گیری و گسترش جریان سلفی‌گری در کشور‌های سوریه و عراق |
| topic | سازه‌انگاری عوامل معنایی و هویتی سلفی‌گری سوریه عراق |
| url | http://psq.bou.ac.ir/article_65249_c105832f9bd38419697fc934621e2793.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥsnnṣrạṣfhạny tḥlylnqsẖʿwạmlmʿnạyywhwytydrsẖḵlgyrywgstrsẖjryạnslfygrydrḵsẖwrhạyswryhwʿrạq AT ʿbạsḥạtmy tḥlylnqsẖʿwạmlmʿnạyywhwytydrsẖḵlgyrywgstrsẖjryạnslfygrydrḵsẖwrhạyswryhwʿrạq AT ḥsynmsʿwdnyạ tḥlylnqsẖʿwạmlmʿnạyywhwytydrsẖḵlgyrywgstrsẖjryạnslfygrydrḵsẖwrhạyswryhwʿrạq |