بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری
کیفیت‌بخشی به میدانهای شهری معاصر بر پایه ی آموزه های بومی از موضوعات مورد توجه طراحان و دغدغه‌ی پژوهش حاضر است. این پژوهش با فرض اینکه می‌توان زبان الگوی میادین تاریخی منطقه‌ی یزد را بازشناسی کرد، می‌کوشد تا با کاربست نظریه‌ی زبان الگو، نحوه‌ی طراحی این میادین را نه صرفا در جهت توصیف ریخت‌شناسانه،...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Yazd University
2022-02-01
|
| Series: | معماری اقلیم گرم و خشک |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://smb.yazd.ac.ir/article_2628_1b030e57e981516eee81127dba233a6c.pdf |
| _version_ | 1797817677493829632 |
|---|---|
| author | حامد کرمی مریم محمدی |
| author_facet | حامد کرمی مریم محمدی |
| author_sort | حامد کرمی |
| collection | DOAJ |
| description | کیفیت‌بخشی به میدانهای شهری معاصر بر پایه ی آموزه های بومی از موضوعات مورد توجه طراحان و دغدغه‌ی پژوهش حاضر است. این پژوهش با فرض اینکه می‌توان زبان الگوی میادین تاریخی منطقه‌ی یزد را بازشناسی کرد، می‌کوشد تا با کاربست نظریه‌ی زبان الگو، نحوه‌ی طراحی این میادین را نه صرفا در جهت توصیف ریخت‌شناسانه، بلکه برای کاربرد در طراحی میادین و همچنین باز طراحی میادین تاریخی، بررسی و تحلیل نماید. بنابراین با استفاده از دیدگاه‌های نظری و تجربیات کاربردی پیرامون نظریه‌ی زبان الگو، این مقاله مترصد است تا روشی را برای بازشناسی الگوهای طراحی تدوین و آن را در استخراج الگوهای طراحی و همچنین نحوه‌ی ارتباطات میان الگوها مورد استفاده قرار دهد تا یک شبکه از زبان الگوها تشکیل شود. بستر بازشناسی الگوها، میادین تاریخی منطقه یزد (هفت میدان شامل میدان امیرچخماق، میدان شاه، میدان خان، میدان وقت‌الساعه، میدان قلعه، لرد فهادان و میدان شاه‌نعمت‌الله ولی تفت) است که میادینی کاملا ایرانی هستند. این هفت میدان در مقیاس‌ها و کارکردهای متفاوت و از دوره‌های تاریخی گوناگون شامل دوره تیموری، صفوی و قاجاری انتخاب شده‌اند. پژوهش حاضر، توسعه‌ای-کاربردی بوده و با روش کیفی و تاریخی-تطبیقی انجام شده است. در روند بررسی مدلی کاربردی شامل چهار گام برای استخراج و بازشناسی الگوهای طراحی تدوین شده است. گام اول، به مشاهده تجربی و استخراج تشابهات میدان‌ها در بسترهای متفاوت اختصاص دارد. در گام دوم، واژگان زبان الگو یا همان الگوهای طراحی استخراج شده و اجزا و سطوح الگوها و همچنین الگوهای عملکردی و ساختاری هر کدام تشریح شده‌اند. گام سوم، به تدوین روابط بین الگوها یا همان قواعد زبان الگو می‌پردازد و گام چهارم نیز قواعدی کلی برای طراحی میادین شهری تدوین می‌کند. مهم‌ترین الگوهای مستخرج شامل الگوی صحن خالی، نظام رنگی یک‌ترازه و دوترازه، فضای محصور، هندسه‌ی مستطیلی، ترکیب پلکانی، عنصر تکرارشونده طاقنمای پنج و هفتی، جهت‌گیری، سلسله‌مراتب، تعادل و تباین، ورودی‌های روبسته، پیوستگی فضایی و هم‌گرایی عملکردی هستند. نتیجه این پژوهش تدوین سیزده قاعده برای طراحی میادین است که شامل وحدت، سلسله‌مراتب، تناسبات، بوم‌گرایی، جهت‌گیری فضا، تعادل، تباین فضایی، تداوم و پیوستگی، تنوع‌پذیری، هویت، همه‌شمولی، مردم‌واری و سادگی هستند. |
| first_indexed | 2024-03-13T08:57:00Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-058f4a8d20a34cb694f3777425a9b58c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2645-3711 2645-372X |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-13T08:57:00Z |
| publishDate | 2022-02-01 |
| publisher | Yazd University |
| record_format | Article |
| series | معماری اقلیم گرم و خشک |
| spelling | doaj.art-058f4a8d20a34cb694f3777425a9b58c2023-05-28T12:50:11ZfasYazd Universityمعماری اقلیم گرم و خشک2645-37112645-372X2022-02-0191418120210.29252/ahdc.2022.16431.15382628بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهریحامد کرمی0مریم محمدی1کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه هنر، تهران، ایراندانشیار گروه طراحی شهری، دانشگاه هنر، تهران، ایرانکیفیت‌بخشی به میدانهای شهری معاصر بر پایه ی آموزه های بومی از موضوعات مورد توجه طراحان و دغدغه‌ی پژوهش حاضر است. این پژوهش با فرض اینکه می‌توان زبان الگوی میادین تاریخی منطقه‌ی یزد را بازشناسی کرد، می‌کوشد تا با کاربست نظریه‌ی زبان الگو، نحوه‌ی طراحی این میادین را نه صرفا در جهت توصیف ریخت‌شناسانه، بلکه برای کاربرد در طراحی میادین و همچنین باز طراحی میادین تاریخی، بررسی و تحلیل نماید. بنابراین با استفاده از دیدگاه‌های نظری و تجربیات کاربردی پیرامون نظریه‌ی زبان الگو، این مقاله مترصد است تا روشی را برای بازشناسی الگوهای طراحی تدوین و آن را در استخراج الگوهای طراحی و همچنین نحوه‌ی ارتباطات میان الگوها مورد استفاده قرار دهد تا یک شبکه از زبان الگوها تشکیل شود. بستر بازشناسی الگوها، میادین تاریخی منطقه یزد (هفت میدان شامل میدان امیرچخماق، میدان شاه، میدان خان، میدان وقت‌الساعه، میدان قلعه، لرد فهادان و میدان شاه‌نعمت‌الله ولی تفت) است که میادینی کاملا ایرانی هستند. این هفت میدان در مقیاس‌ها و کارکردهای متفاوت و از دوره‌های تاریخی گوناگون شامل دوره تیموری، صفوی و قاجاری انتخاب شده‌اند. پژوهش حاضر، توسعه‌ای-کاربردی بوده و با روش کیفی و تاریخی-تطبیقی انجام شده است. در روند بررسی مدلی کاربردی شامل چهار گام برای استخراج و بازشناسی الگوهای طراحی تدوین شده است. گام اول، به مشاهده تجربی و استخراج تشابهات میدان‌ها در بسترهای متفاوت اختصاص دارد. در گام دوم، واژگان زبان الگو یا همان الگوهای طراحی استخراج شده و اجزا و سطوح الگوها و همچنین الگوهای عملکردی و ساختاری هر کدام تشریح شده‌اند. گام سوم، به تدوین روابط بین الگوها یا همان قواعد زبان الگو می‌پردازد و گام چهارم نیز قواعدی کلی برای طراحی میادین شهری تدوین می‌کند. مهم‌ترین الگوهای مستخرج شامل الگوی صحن خالی، نظام رنگی یک‌ترازه و دوترازه، فضای محصور، هندسه‌ی مستطیلی، ترکیب پلکانی، عنصر تکرارشونده طاقنمای پنج و هفتی، جهت‌گیری، سلسله‌مراتب، تعادل و تباین، ورودی‌های روبسته، پیوستگی فضایی و هم‌گرایی عملکردی هستند. نتیجه این پژوهش تدوین سیزده قاعده برای طراحی میادین است که شامل وحدت، سلسله‌مراتب، تناسبات، بوم‌گرایی، جهت‌گیری فضا، تعادل، تباین فضایی، تداوم و پیوستگی، تنوع‌پذیری، هویت، همه‌شمولی، مردم‌واری و سادگی هستند.http://smb.yazd.ac.ir/article_2628_1b030e57e981516eee81127dba233a6c.pdfزبان الگوالگوهای طراحیمیدانمیدان‌های تاریخی منطقه‌ی یزد |
| spellingShingle | حامد کرمی مریم محمدی بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری معماری اقلیم گرم و خشک زبان الگو الگوهای طراحی میدان میدانهای تاریخی منطقه‌ی یزد |
| title | بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری |
| title_full | بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری |
| title_fullStr | بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری |
| title_full_unstemmed | بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری |
| title_short | بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری |
| title_sort | بررسی زبان الگوی میادین تاریخی منطقه یزد و تدوین قواعد طراحی میادین شهری |
| topic | زبان الگو الگوهای طراحی میدان میدانهای تاریخی منطقه‌ی یزد |
| url | http://smb.yazd.ac.ir/article_2628_1b030e57e981516eee81127dba233a6c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥạmdḵrmy brrsyzbạnạlgwymyạdyntạrykẖymnṭqhyzdwtdwynqwạʿdṭrạḥymyạdynsẖhry AT mrymmḥmdy brrsyzbạnạlgwymyạdyntạrykẖymnṭqhyzdwtdwynqwạʿdṭrạḥymyạdynsẖhry |