تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹)
گسترش فیزیکی شهرها یک فرایند پویا و پیوسته است که در آن مرزهای شهر و فضای فیزیکی در جهت‌های عمودی و افقی از نقاط کمی و کیفی افزایش می‌یابد. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است تحقیق حاضر در پی ارزیابی و گسترش شهر مشهد در طی سال‌های ۱۳۷۹-۱۳۹۵ و سپس پیش‌بینی تغییرات تا سال ۱۴...
| Egile Nagusiak: | , , |
|---|---|
| Formatua: | Artikulua |
| Hizkuntza: | English |
| Argitaratua: |
Ferdowsi University of Mashhad
2019-06-01
|
| Saila: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Gaiak: | |
| Sarrera elektronikoa: | https://geoeh.um.ac.ir/article_33415_546f4e61cc23c03a5efbc27604a118d1.pdf |
| _version_ | 1826860295187857408 |
|---|---|
| author | ابراهیم اکبری رحمان زندی رقیه کلاته میمری |
| author_facet | ابراهیم اکبری رحمان زندی رقیه کلاته میمری |
| author_sort | ابراهیم اکبری |
| collection | DOAJ |
| description | گسترش فیزیکی شهرها یک فرایند پویا و پیوسته است که در آن مرزهای شهر و فضای فیزیکی در جهت‌های عمودی و افقی از نقاط کمی و کیفی افزایش می‌یابد. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است تحقیق حاضر در پی ارزیابی و گسترش شهر مشهد در طی سال‌های ۱۳۷۹-۱۳۹۵ و سپس پیش‌بینی تغییرات تا سال ۱۴۰۴ است. داده‌های مورد نیاز پژوهش به روش اسنادی؛ و برای پی بردن به نوع و میزان تغییرات رخ داده در منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده ETM سال‌های، ۱۳۸۸، ۱۳۷۹ و سنجنده OLI استفاده شده است. پس از عملیات طبقه‌بندی که از روش نظارت شده و الگوریتم حداکثر مشابهت استفاده شده است، در ادامه جهت پی بردن به تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی شهر مشهد که شامل کاربری‌های باغات و زمین‌های کشاورزی، محدوده‌های ساخته شده، اراضی بایر و مراتع مد نظر قرار گرفته از مدل زنجیره مارکوف استفاده شد؛ همچنین برای پیش‌بینی روند تغییرات تا سال ۱۴۰۴ از مدل CA استفاده شده است. همچنین در این پژوهش جهت اعتماد به طبقه‌بندی صورت گرفته از شاخص کاپا استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بیشترین تغییر، در سال‌های ۷۹ تا ۸۸ مربوط به محدوده باغات و اراضی کشاورزی بوده است، اراضی بایر در سال ۱۳۸۸ به نسبت سال ۱۳۷۹ کاهش یافته است اما در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۸۸ افزایش یافته است. مساحت مراتع در سال ۱۳۸۸ به نسبت سال ۱۳۷۹ کاهش یافته است اما در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۸۸ و ۱۳۷۹ افزایش چشمگیری داشته است. همچنین در طی ۳ بازه زمانی ۱۳۹۵، ۱۳۸۸، ۱۳۷۹ بیشترین تغییر در کاربری‌ها مربوط به محدوده‌های ساخته شده است که بر اساس پیش‌بینی مارکوف در افق ۱۴۰۴ این کاربری حدود ۱۲۱٫۵۷% دچار تغییر خواهد شد؛ بنابراین نتایج مقاله حاضر می‌تواند به‌عنوان هشدار و تلنگری برای برنامه ریزان و مدیران شهری باشد تا با برنامه‌ریزی مناسب مانند سیاست‌های عمودی سازی و به‌عبارت‌دیگر گسترش در ارتفاع و نه در سطح، از گسترش بی‌رویه شهر به سمت باغات و اراضی کشاورزی جلوگیری نمایند. |
| first_indexed | 2024-03-11T19:33:19Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-076c16743e094cc99eeac63f9f16dd78 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2025-02-16T19:47:05Z |
| publishDate | 2019-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-076c16743e094cc99eeac63f9f16dd782025-01-22T12:10:30ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762019-06-018214916610.22067/geo.v0i0.7808233415تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹)ابراهیم اکبری0رحمان زندی1رقیه کلاته میمری2دانشگاه تبریزدانشگاه حکیم سبزواریدانشگاه فردوسیگسترش فیزیکی شهرها یک فرایند پویا و پیوسته است که در آن مرزهای شهر و فضای فیزیکی در جهت‌های عمودی و افقی از نقاط کمی و کیفی افزایش می‌یابد. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است تحقیق حاضر در پی ارزیابی و گسترش شهر مشهد در طی سال‌های ۱۳۷۹-۱۳۹۵ و سپس پیش‌بینی تغییرات تا سال ۱۴۰۴ است. داده‌های مورد نیاز پژوهش به روش اسنادی؛ و برای پی بردن به نوع و میزان تغییرات رخ داده در منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده ETM سال‌های، ۱۳۸۸، ۱۳۷۹ و سنجنده OLI استفاده شده است. پس از عملیات طبقه‌بندی که از روش نظارت شده و الگوریتم حداکثر مشابهت استفاده شده است، در ادامه جهت پی بردن به تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی شهر مشهد که شامل کاربری‌های باغات و زمین‌های کشاورزی، محدوده‌های ساخته شده، اراضی بایر و مراتع مد نظر قرار گرفته از مدل زنجیره مارکوف استفاده شد؛ همچنین برای پیش‌بینی روند تغییرات تا سال ۱۴۰۴ از مدل CA استفاده شده است. همچنین در این پژوهش جهت اعتماد به طبقه‌بندی صورت گرفته از شاخص کاپا استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بیشترین تغییر، در سال‌های ۷۹ تا ۸۸ مربوط به محدوده باغات و اراضی کشاورزی بوده است، اراضی بایر در سال ۱۳۸۸ به نسبت سال ۱۳۷۹ کاهش یافته است اما در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۸۸ افزایش یافته است. مساحت مراتع در سال ۱۳۸۸ به نسبت سال ۱۳۷۹ کاهش یافته است اما در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۸۸ و ۱۳۷۹ افزایش چشمگیری داشته است. همچنین در طی ۳ بازه زمانی ۱۳۹۵، ۱۳۸۸، ۱۳۷۹ بیشترین تغییر در کاربری‌ها مربوط به محدوده‌های ساخته شده است که بر اساس پیش‌بینی مارکوف در افق ۱۴۰۴ این کاربری حدود ۱۲۱٫۵۷% دچار تغییر خواهد شد؛ بنابراین نتایج مقاله حاضر می‌تواند به‌عنوان هشدار و تلنگری برای برنامه ریزان و مدیران شهری باشد تا با برنامه‌ریزی مناسب مانند سیاست‌های عمودی سازی و به‌عبارت‌دیگر گسترش در ارتفاع و نه در سطح، از گسترش بی‌رویه شهر به سمت باغات و اراضی کشاورزی جلوگیری نمایند.https://geoeh.um.ac.ir/article_33415_546f4e61cc23c03a5efbc27604a118d1.pdfتوسعه فیزیکی شهرتغییر کاربری اراضیزنجیره‌های مارکوفلندستمشهد |
| spellingShingle | ابراهیم اکبری رحمان زندی رقیه کلاته میمری تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹) جغرافیا و مخاطرات محیطی توسعه فیزیکی شهر تغییر کاربری اراضی زنجیره‌های مارکوف لندست مشهد |
| title | تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹) |
| title_full | تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹) |
| title_fullStr | تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹) |
| title_full_unstemmed | تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹) |
| title_short | تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف (طی سال‌های ۱۴۰۴-۱۳۷۹) |
| title_sort | تحلیل و پیش‌بینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه و زنجیره مارکوف طی سال‌های ۱۴۰۴ ۱۳۷۹ |
| topic | توسعه فیزیکی شهر تغییر کاربری اراضی زنجیره‌های مارکوف لندست مشهد |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_33415_546f4e61cc23c03a5efbc27604a118d1.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạbrạhymạḵbry tḥlylwpysẖbynygstrsẖsẖhrmsẖhdbạạstfạdhạztṣạwyrmạhwạrhạycẖndzmạnhwznjyrhmạrḵwfṭysạlhạy14041379 AT rḥmạnzndy tḥlylwpysẖbynygstrsẖsẖhrmsẖhdbạạstfạdhạztṣạwyrmạhwạrhạycẖndzmạnhwznjyrhmạrḵwfṭysạlhạy14041379 AT rqyhḵlạthmymry tḥlylwpysẖbynygstrsẖsẖhrmsẖhdbạạstfạdhạztṣạwyrmạhwạrhạycẖndzmạnhwznjyrhmạrḵwfṭysạlhạy14041379 |