نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی

زیبایی موهبتی الهی است که در تمام ابعاد زندگی ایرانیان جلوه‌گر و تاثراتی را در همه بخش‌ها داشته و هر شیِ کاربردی، زیبا نیز بوده و زیبایی را در طول خود داشته است. این زیبایی در هنر ایران در قالب تزیینات متجلی و از ارکان هنر ایرانی برشمرده می‌شود. در به کارگیری تزیینات نمی‌توان مرزبندی واضحی را بین هن...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: اعظم بهلول, فرانک کبیری
Format: Article
Language:English
Published: Iranian Scientific Association of Visual Arts 2020-08-01
Series:مبانی نظری هنرهای تجسمی
Subjects:
Online Access:https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_4999_fc20ba8327eb88a9f2e3f2990981671c.pdf
_version_ 1818451628429148160
author اعظم بهلول
فرانک کبیری
author_facet اعظم بهلول
فرانک کبیری
author_sort اعظم بهلول
collection DOAJ
description زیبایی موهبتی الهی است که در تمام ابعاد زندگی ایرانیان جلوه‌گر و تاثراتی را در همه بخش‌ها داشته و هر شیِ کاربردی، زیبا نیز بوده و زیبایی را در طول خود داشته است. این زیبایی در هنر ایران در قالب تزیینات متجلی و از ارکان هنر ایرانی برشمرده می‌شود. در به کارگیری تزیینات نمی‌توان مرزبندی واضحی را بین هنرها ایجاد کرد. این داد و ستد در تزیینات معماری و نگاره‌های کتاب فاخری چون شاهنامه فردوسی مشاهده می‌شود؛ به گونه‌ای که  شکوه بناها در قاب نگاره‌ها متجلی شده است. بنابراین، هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی تاثیرگذاری تزیینات معماری گنبد سلطانیه، در تزیینات معماری تصویر شده در نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی و مقایسه تطبیقی آن­ها در دوره ایلخانی است. پرسش اصلی این است که: تزیینات معماری گنبد سلطانیه چگونه بر آرایه‌های معماری نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی تاثیر گذاشته است؟ برای یافتن پاسخ، تزیینات معماری گنبد سلطانیه و نگاره‌های شاهنامه مذکور، از نظر شیوه تزیین، نقش و محل قرارگیری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و داده‌ها پس از گردآوری به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته‌اند؛ و نتایج حاصل از بررسی نمونه‌ها نشان می‌دهد که، تزیینات معماری تصویر شده در نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی، از نظر شیوه تزیینات معماری، مانند انواع آجرکاری، گچ‌بری و کاشی، نقوش هندسی، گردان، کتیبه‌ای و محل به کارگیری آن­ها با آرایه‌های معماری گنبد سلطانیه، مطابقت داشته است. این موضوع، نشان‌دهنده سیالیت نقوش و هم‌بستگی آن­ها در یک بافتار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یک‌پارچه و شکوفا است.
first_indexed 2024-12-14T21:10:13Z
format Article
id doaj.art-08064bd520f842dcaaa238a7dd16edf2
institution Directory Open Access Journal
issn 2538-5666
2676-6701
language English
last_indexed 2024-12-14T21:10:13Z
publishDate 2020-08-01
publisher Iranian Scientific Association of Visual Arts
record_format Article
series مبانی نظری هنرهای تجسمی
spelling doaj.art-08064bd520f842dcaaa238a7dd16edf22022-12-21T22:47:17ZengIranian Scientific Association of Visual Artsمبانی نظری هنرهای تجسمی2538-56662676-67012020-08-015115616810.22051/jtpva.2020.30179.11644999نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانیاعظم بهلول0فرانک کبیری1مربی ، گروه صنایع دستی – عضو هیات علمی دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد،.گروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه شهرکرد.زیبایی موهبتی الهی است که در تمام ابعاد زندگی ایرانیان جلوه‌گر و تاثراتی را در همه بخش‌ها داشته و هر شیِ کاربردی، زیبا نیز بوده و زیبایی را در طول خود داشته است. این زیبایی در هنر ایران در قالب تزیینات متجلی و از ارکان هنر ایرانی برشمرده می‌شود. در به کارگیری تزیینات نمی‌توان مرزبندی واضحی را بین هنرها ایجاد کرد. این داد و ستد در تزیینات معماری و نگاره‌های کتاب فاخری چون شاهنامه فردوسی مشاهده می‌شود؛ به گونه‌ای که  شکوه بناها در قاب نگاره‌ها متجلی شده است. بنابراین، هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی تاثیرگذاری تزیینات معماری گنبد سلطانیه، در تزیینات معماری تصویر شده در نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی و مقایسه تطبیقی آن­ها در دوره ایلخانی است. پرسش اصلی این است که: تزیینات معماری گنبد سلطانیه چگونه بر آرایه‌های معماری نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی تاثیر گذاشته است؟ برای یافتن پاسخ، تزیینات معماری گنبد سلطانیه و نگاره‌های شاهنامه مذکور، از نظر شیوه تزیین، نقش و محل قرارگیری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و داده‌ها پس از گردآوری به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته‌اند؛ و نتایج حاصل از بررسی نمونه‌ها نشان می‌دهد که، تزیینات معماری تصویر شده در نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی، از نظر شیوه تزیینات معماری، مانند انواع آجرکاری، گچ‌بری و کاشی، نقوش هندسی، گردان، کتیبه‌ای و محل به کارگیری آن­ها با آرایه‌های معماری گنبد سلطانیه، مطابقت داشته است. این موضوع، نشان‌دهنده سیالیت نقوش و هم‌بستگی آن­ها در یک بافتار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یک‌پارچه و شکوفا است.https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_4999_fc20ba8327eb88a9f2e3f2990981671c.pdfتزیینات معمارینگارگریگنبد سلطانیهشاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت)دوره ایلخانی
spellingShingle اعظم بهلول
فرانک کبیری
نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی
مبانی نظری هنرهای تجسمی
تزیینات معماری
نگارگری
گنبد سلطانیه
شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت)
دوره ایلخانی
title نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی
title_full نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی
title_fullStr نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی
title_full_unstemmed نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی
title_short نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت) در دوره ایلخانی
title_sort نمود و تطیبق تزیینات معماری گنبد سلطانیه زنجان در منتخبی از نگاره‌های شاهنامه بزرگ ایلخانی دموت در دوره ایلخانی
topic تزیینات معماری
نگارگری
گنبد سلطانیه
شاهنامه بزرگ ایلخانی(دموت)
دوره ایلخانی
url https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_4999_fc20ba8327eb88a9f2e3f2990981671c.pdf
work_keys_str_mv AT ạʿẓmbhlwl nmwdwtṭybqtzyynạtmʿmạrygnbdslṭạnyhznjạndrmntkẖbyạzngạrhhạysẖạhnạmhbzrgạylkẖạnydmwtdrdwrhạylkẖạny
AT frạnḵḵbyry nmwdwtṭybqtzyynạtmʿmạrygnbdslṭạnyhznjạndrmntkẖbyạzngạrhhạysẖạhnạmhbzrgạylkẖạnydmwtdrdwrhạylkẖạny