Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)

Na przyłączonych w 1795 r. do Rosji ziemiach polskich cesarzowa Katarzyna II, bez porozumienia ze Stolicą Apostolską, przeprowadziła reorganizację struktur terytorialnych Kościoła katolickiego (ukaz z 6/17 IX 1795 r.). Wówczas została powołana do życia także niekanoniczna diecezja pińska obejmująca...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Maria Dębowska
Format: Article
Language:deu
Published: The John Paul II Catholic University of Lublin 2013-12-01
Series:Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/11954
_version_ 1827161301535686656
author Maria Dębowska
author_facet Maria Dębowska
author_sort Maria Dębowska
collection DOAJ
description Na przyłączonych w 1795 r. do Rosji ziemiach polskich cesarzowa Katarzyna II, bez porozumienia ze Stolicą Apostolską, przeprowadziła reorganizację struktur terytorialnych Kościoła katolickiego (ukaz z 6/17 IX 1795 r.). Wówczas została powołana do życia także niekanoniczna diecezja pińska obejmująca terytoria należące do guberni mińskiej i wołyńskiej. Cesarzowa Rosji ustanowiła jej rządcą biskupa kijowskiego Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego, którego siedziba i główne urzędy miały się mieścić w miasteczku Pińsk. Nie czekając na zatwierdzenie przez Stolicę Apostolską zmian wprowadzonych przez Katarzynę II (zgoda Rzymu nie nastąpiła), bp Cieciszowski rozpoczął rządy w powierzonej sobie nowej diecezji – konsystorz generalny diecezji kijowskiej przekształcił na konsystorz generalny diecezji pińskiej, utworzył nowe konsystorze okręgowe w Mińsku i Nieświeżu (konsystorz generalny w Łucku spadł do rangi konsystorza okręgowego), nakazał przeprowadzenie wizytacji generalnych. Trwałą pozostałością po tym okresie było, zarządzone przez władze rosyjskie, przystosowanie granic dekanatów do granic powiatów. Największym problemem, z którym musiał zmierzyć się wówczas bp Cieciszowski, były kwestie związane ze stopniową likwidacją Cerkwi unickiej, konsekwentnie realizowaną przez władze rosyjskie. Krótki żywot (zaledwie trzyletni) niekanonicznej diecezji pińskiej skończył się w 1798 r. Historia tego pomysłu cesarzowej Katarzyny II dobiegła końca wraz z wydaniem przez delegata apostolskiego Wawrzyńca Littę dekretów (8-9 VIII 1798 r.) o utworzeniu diecezji łuckiej i żytomierskiej połączonych unią personalną (aeque prioncipaliter) i powierzeniu rządów bp. Kasprowi Kazimierzowi Cieciszowskiemu.
first_indexed 2024-03-08T06:01:17Z
format Article
id doaj.art-0950c36e95d0442f93adcc2b964da787
institution Directory Open Access Journal
issn 0518-3766
2545-3491
language deu
last_indexed 2025-03-21T00:26:45Z
publishDate 2013-12-01
publisher The John Paul II Catholic University of Lublin
record_format Article
series Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
spelling doaj.art-0950c36e95d0442f93adcc2b964da7872024-08-03T07:11:15ZdeuThe John Paul II Catholic University of LublinArchiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne0518-37662545-34912013-12-0110010.31743/abmk.11954Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)Maria Dębowska0Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL Na przyłączonych w 1795 r. do Rosji ziemiach polskich cesarzowa Katarzyna II, bez porozumienia ze Stolicą Apostolską, przeprowadziła reorganizację struktur terytorialnych Kościoła katolickiego (ukaz z 6/17 IX 1795 r.). Wówczas została powołana do życia także niekanoniczna diecezja pińska obejmująca terytoria należące do guberni mińskiej i wołyńskiej. Cesarzowa Rosji ustanowiła jej rządcą biskupa kijowskiego Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego, którego siedziba i główne urzędy miały się mieścić w miasteczku Pińsk. Nie czekając na zatwierdzenie przez Stolicę Apostolską zmian wprowadzonych przez Katarzynę II (zgoda Rzymu nie nastąpiła), bp Cieciszowski rozpoczął rządy w powierzonej sobie nowej diecezji – konsystorz generalny diecezji kijowskiej przekształcił na konsystorz generalny diecezji pińskiej, utworzył nowe konsystorze okręgowe w Mińsku i Nieświeżu (konsystorz generalny w Łucku spadł do rangi konsystorza okręgowego), nakazał przeprowadzenie wizytacji generalnych. Trwałą pozostałością po tym okresie było, zarządzone przez władze rosyjskie, przystosowanie granic dekanatów do granic powiatów. Największym problemem, z którym musiał zmierzyć się wówczas bp Cieciszowski, były kwestie związane ze stopniową likwidacją Cerkwi unickiej, konsekwentnie realizowaną przez władze rosyjskie. Krótki żywot (zaledwie trzyletni) niekanonicznej diecezji pińskiej skończył się w 1798 r. Historia tego pomysłu cesarzowej Katarzyny II dobiegła końca wraz z wydaniem przez delegata apostolskiego Wawrzyńca Littę dekretów (8-9 VIII 1798 r.) o utworzeniu diecezji łuckiej i żytomierskiej połączonych unią personalną (aeque prioncipaliter) i powierzeniu rządów bp. Kasprowi Kazimierzowi Cieciszowskiemu. https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/11954PińskdiecezjaXVIII wiekIII rozbiór Polski
spellingShingle Maria Dębowska
Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Pińsk
diecezja
XVIII wiek
III rozbiór Polski
title Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
title_full Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
title_fullStr Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
title_full_unstemmed Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
title_short Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
title_sort rzady biskupa kaspra kazimierza cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pinskiej 1795 1798
topic Pińsk
diecezja
XVIII wiek
III rozbiór Polski
url https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/11954
work_keys_str_mv AT mariadebowska rzadybiskupakasprakazimierzacieciszowskiegowniekanonicznejdiecezjipinskiej17951798