باغی که خیابان شد

مازندران به‌واسطه برخورداری از مواهب طبیعی در طی اعصار گذشته محمل مناسبی برای باغ سازی بوده است. در دوره صفوی و حکومت شاه‌عباس، این منطقه برای شکار و گذراندن قشلاق از اهمیت خاصی برخوردار گشت و باغ‌های زیادی در این ناحیه احداث شد. شهر ساری نیز به‌عنوان مرکز سیاسی آن دوره، باغ‌هایی داشت که عدم شناخت آ...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: اسحق رضازاده, وحید حیدر نتاج
Format: Article
Language:English
Published: Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism 2023-03-01
Series:منظر
Subjects:
Online Access:http://www.manzar-sj.com/article_43484_f760d84dfcbbc10736ce279557494a2d.pdf
_version_ 1818932203650809856
author اسحق رضازاده
وحید حیدر نتاج
author_facet اسحق رضازاده
وحید حیدر نتاج
author_sort اسحق رضازاده
collection DOAJ
description مازندران به‌واسطه برخورداری از مواهب طبیعی در طی اعصار گذشته محمل مناسبی برای باغ سازی بوده است. در دوره صفوی و حکومت شاه‌عباس، این منطقه برای شکار و گذراندن قشلاق از اهمیت خاصی برخوردار گشت و باغ‌های زیادی در این ناحیه احداث شد. شهر ساری نیز به‌عنوان مرکز سیاسی آن دوره، باغ‌هایی داشت که عدم شناخت آن‌ها به دلیل فرسایش طبیعی، توسعه شهرها و ادغام باغ‌ها در بافت شهر و تغییر کاربری آن‌ها، موجب مهجور ماندن این گروه از باغ‌های ایرانی شده است. آثار اندکی از باغ‌های مازندران برجای‌مانده و مطالعات گسترده‌ای در خصوص آن‌ها صورت نگرفته است. شناخت باغ‌های ازمیان‌رفته مازندران و یافتن الگوی حاکم بر آن‌ها می‌تواند کمک شایانی در راستای فهم غنی‌ترین منظر انسان‌ساخت ایرانی و گامی مؤثر در راه بازشناسی باغ ایرانی باشد. پژوهش حاضر بر اساس اسناد تاریخی و کاوش‌های میدانی به بازشناسی باغ شاه ساری با هدف یافتن الگوی حاکم بر ساختار آن پرداخته است. در ابتدا متون و اسناد تاریخی و گفته‌های جهانگردان در خصوص باغ و در ادامه به کمک عکس‌های تاریخی موجود، ساختار باغ بررسی شد. پس از تجزیه‌وتحلیل و ترسیم پلان احتمالی باغ با استفاده از مستندات تاریخی و اصول باغ ایرانی، می‌توان دریافت که باغ شاه دارای ساختار هندسی منظم بوده و عمارتی دورویه در محل محور اصلی آن قرار داشته است. پس از دخل و تصرف در دوره پهلوی اول، خیابان خیام امروزی در راستای محور اصلی باغ شکل‌گرفته و تبدیل به شریان شهری شد. در ادامه، ساخت‌وساز ابنیه مختلف در محدوده دو سمت محور اصلی باغ از سوی مردم آغاز شد و محله‌های مسکونی کهنه باغ شاه در شهر ساری به وجود آمد.
first_indexed 2024-12-20T04:28:45Z
format Article
id doaj.art-0b0620442e5c4fa3ac063a53f487159e
institution Directory Open Access Journal
issn 2008-7446
2008-2169
language English
last_indexed 2024-12-20T04:28:45Z
publishDate 2023-03-01
publisher Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism
record_format Article
series منظر
spelling doaj.art-0b0620442e5c4fa3ac063a53f487159e2022-12-21T19:53:26ZengNazar research center for Art, Architecture & Urbanismمنظر2008-74462008-21692023-03-0183561343484باغی که خیابان شداسحق رضازاده0وحید حیدر نتاج1عضو هیات علمی دانشگاه مازندراندانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندرانمازندران به‌واسطه برخورداری از مواهب طبیعی در طی اعصار گذشته محمل مناسبی برای باغ سازی بوده است. در دوره صفوی و حکومت شاه‌عباس، این منطقه برای شکار و گذراندن قشلاق از اهمیت خاصی برخوردار گشت و باغ‌های زیادی در این ناحیه احداث شد. شهر ساری نیز به‌عنوان مرکز سیاسی آن دوره، باغ‌هایی داشت که عدم شناخت آن‌ها به دلیل فرسایش طبیعی، توسعه شهرها و ادغام باغ‌ها در بافت شهر و تغییر کاربری آن‌ها، موجب مهجور ماندن این گروه از باغ‌های ایرانی شده است. آثار اندکی از باغ‌های مازندران برجای‌مانده و مطالعات گسترده‌ای در خصوص آن‌ها صورت نگرفته است. شناخت باغ‌های ازمیان‌رفته مازندران و یافتن الگوی حاکم بر آن‌ها می‌تواند کمک شایانی در راستای فهم غنی‌ترین منظر انسان‌ساخت ایرانی و گامی مؤثر در راه بازشناسی باغ ایرانی باشد. پژوهش حاضر بر اساس اسناد تاریخی و کاوش‌های میدانی به بازشناسی باغ شاه ساری با هدف یافتن الگوی حاکم بر ساختار آن پرداخته است. در ابتدا متون و اسناد تاریخی و گفته‌های جهانگردان در خصوص باغ و در ادامه به کمک عکس‌های تاریخی موجود، ساختار باغ بررسی شد. پس از تجزیه‌وتحلیل و ترسیم پلان احتمالی باغ با استفاده از مستندات تاریخی و اصول باغ ایرانی، می‌توان دریافت که باغ شاه دارای ساختار هندسی منظم بوده و عمارتی دورویه در محل محور اصلی آن قرار داشته است. پس از دخل و تصرف در دوره پهلوی اول، خیابان خیام امروزی در راستای محور اصلی باغ شکل‌گرفته و تبدیل به شریان شهری شد. در ادامه، ساخت‌وساز ابنیه مختلف در محدوده دو سمت محور اصلی باغ از سوی مردم آغاز شد و محله‌های مسکونی کهنه باغ شاه در شهر ساری به وجود آمد.http://www.manzar-sj.com/article_43484_f760d84dfcbbc10736ce279557494a2d.pdfباغ ایرانیباغ‌های مازندرانساریکهنه باغ شاهنو باغ شاه
spellingShingle اسحق رضازاده
وحید حیدر نتاج
باغی که خیابان شد
منظر
باغ ایرانی
باغ‌های مازندران
ساری
کهنه باغ شاه
نو باغ شاه
title باغی که خیابان شد
title_full باغی که خیابان شد
title_fullStr باغی که خیابان شد
title_full_unstemmed باغی که خیابان شد
title_short باغی که خیابان شد
title_sort باغی که خیابان شد
topic باغ ایرانی
باغ‌های مازندران
ساری
کهنه باغ شاه
نو باغ شاه
url http://www.manzar-sj.com/article_43484_f760d84dfcbbc10736ce279557494a2d.pdf
work_keys_str_mv AT ạsḥqrḍạzạdh bạgẖyḵhkẖyạbạnsẖd
AT wḥydḥydrntạj bạgẖyḵhkẖyạbạnsẖd