تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه

نقش شارحان و مفسرین در تفهیم، ساختارمندی، تاویل، دسته‌بندی و در نهایت، پویایی و کاربردی نمودن داده-های فکری فلاسفه، جایگاهی ثانوی و گاهی همطراز با خود اندیشمندان را داراست؛ در این میان، ژیل دولوز، فیلسوف و متفکر فرانسوی با بازخوانی و تحلیل نظام اندیشگانی نیچه ودیگران، موفق به خلق و زایش نظریه‌های نو...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: مجید هوشنگی
Format: Article
Language:English
Published: Institute for Humanities & Cultural Studies 2023-05-01
Series:پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی
Subjects:
Online Access:https://lir.ihcs.ac.ir/article_7899_966a133fa167aa8e99c22224b3a3c843.pdf
_version_ 1797630948604379136
author مجید هوشنگی
author_facet مجید هوشنگی
author_sort مجید هوشنگی
collection DOAJ
description نقش شارحان و مفسرین در تفهیم، ساختارمندی، تاویل، دسته‌بندی و در نهایت، پویایی و کاربردی نمودن داده-های فکری فلاسفه، جایگاهی ثانوی و گاهی همطراز با خود اندیشمندان را داراست؛ در این میان، ژیل دولوز، فیلسوف و متفکر فرانسوی با بازخوانی و تحلیل نظام اندیشگانی نیچه ودیگران، موفق به خلق و زایش نظریه‌های نوینی در حوزه‌ی تفکر شده است. او نظریه‌ی شخصیت مفهومی را از تطبیق نظام روایی افلاطون، دکارت، نیچه و چند نویسنده‌ی دیگر ابداع کرد و معتقد بود که شخصیتی چون زرتشت، بواسطه‌ی برخورداری از مولفه‌ها و مشخصه‌هایی، شخصیت مفهومی برساخته‌ی نیچه است. از سویی، می‌توان در تحلیل داده‌ها و مشخصه‌هایی که دولوز در تبیین شخصیت مفهومی بیان می‌دارد، شمسِ مولانا را نیز دارای این ظرفیت و قابلیت دانست و در نگاهی تطبیقی، این دو را در یک خویشاوندی مشترک تحلیل کرد. لذا این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی، و با بهره‌گیری از بن‌مایه‌ی نظری دولوز، به تحلیل این دو شخصیت در چهارچوب نظریه‌ی شخصیت مفهومی پرداخته است و در نهایت به این نتیجه خواهد رسید که هم شمسِ مولانا و هم زرتشتِ نیچه از یک آبشخور فکری و در چهاچوب شخصیت مفهومی خلق شده اند و هر دو برخاسته از اصل بدلیت، نقاب و امر فراتاریخی بوده و دارای مشخصه‌های تاثری، نسبتی و پویایی در این ساخت فلسفی و روایی هستند.
first_indexed 2024-03-11T11:15:03Z
format Article
id doaj.art-0b9e50681af14d3aa690b094a1be9cb3
institution Directory Open Access Journal
issn 2717-3224
language English
last_indexed 2024-03-11T11:15:03Z
publishDate 2023-05-01
publisher Institute for Humanities & Cultural Studies
record_format Article
series پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی
spelling doaj.art-0b9e50681af14d3aa690b094a1be9cb32023-11-11T06:27:34ZengInstitute for Humanities & Cultural Studiesپژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی2717-32242023-05-015936239610.30465/lir.2022.41234.15127899تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچهمجید هوشنگی0استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.نقش شارحان و مفسرین در تفهیم، ساختارمندی، تاویل، دسته‌بندی و در نهایت، پویایی و کاربردی نمودن داده-های فکری فلاسفه، جایگاهی ثانوی و گاهی همطراز با خود اندیشمندان را داراست؛ در این میان، ژیل دولوز، فیلسوف و متفکر فرانسوی با بازخوانی و تحلیل نظام اندیشگانی نیچه ودیگران، موفق به خلق و زایش نظریه‌های نوینی در حوزه‌ی تفکر شده است. او نظریه‌ی شخصیت مفهومی را از تطبیق نظام روایی افلاطون، دکارت، نیچه و چند نویسنده‌ی دیگر ابداع کرد و معتقد بود که شخصیتی چون زرتشت، بواسطه‌ی برخورداری از مولفه‌ها و مشخصه‌هایی، شخصیت مفهومی برساخته‌ی نیچه است. از سویی، می‌توان در تحلیل داده‌ها و مشخصه‌هایی که دولوز در تبیین شخصیت مفهومی بیان می‌دارد، شمسِ مولانا را نیز دارای این ظرفیت و قابلیت دانست و در نگاهی تطبیقی، این دو را در یک خویشاوندی مشترک تحلیل کرد. لذا این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی، و با بهره‌گیری از بن‌مایه‌ی نظری دولوز، به تحلیل این دو شخصیت در چهارچوب نظریه‌ی شخصیت مفهومی پرداخته است و در نهایت به این نتیجه خواهد رسید که هم شمسِ مولانا و هم زرتشتِ نیچه از یک آبشخور فکری و در چهاچوب شخصیت مفهومی خلق شده اند و هر دو برخاسته از اصل بدلیت، نقاب و امر فراتاریخی بوده و دارای مشخصه‌های تاثری، نسبتی و پویایی در این ساخت فلسفی و روایی هستند.https://lir.ihcs.ac.ir/article_7899_966a133fa167aa8e99c22224b3a3c843.pdfشخصیت مفهومیمولویژیل دولوزشمسزرتشت
spellingShingle مجید هوشنگی
تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه
پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی
شخصیت مفهومی
مولوی
ژیل دولوز
شمس
زرتشت
title تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه
title_full تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه
title_fullStr تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه
title_full_unstemmed تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه
title_short تحلیل مولفه‌های "شخصیت مفهومی" در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه
title_sort تحلیل مولفه‌های شخصیت مفهومی در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه
topic شخصیت مفهومی
مولوی
ژیل دولوز
شمس
زرتشت
url https://lir.ihcs.ac.ir/article_7899_966a133fa167aa8e99c22224b3a3c843.pdf
work_keys_str_mv AT mjydhwsẖngy tḥlylmwlfhhạysẖkẖṣytmfhwmydrsẖmsimwlạnạwzrtsẖtinycẖh