بازخوانی کالبد باغ هزارجریب بر پایۀ مطالعات مقایسه‌ای اسناد توصیفی-تصویری و میدانی

براساس شواهد و اسناد موجود، در دورۀ صفوی، باغ‌های زیادی در اصفهان ساخته شده که امروزه تنها نامی از آنها برجای ‌مانده است. باغ هزارجریب از شناخته‌شده‌ترین آنهاست. این باغ در جنوب زاینده‌رود و در دامنۀ کوه صفه جای داشته است. امروزه دانشگاه اصفهان و بخش‌هایی از یکی از محلات شهری (مرداویج) بر روی بقایای...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: رویا همایونی, نیما ولی بیگ
Format: Article
Language:English
Published: Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism 2021-12-01
Series:منظر
Subjects:
Online Access:http://www.manzar-sj.com/article_134216_683fa86dc9c5dc748290b8774f6481b8.pdf
Description
Summary:براساس شواهد و اسناد موجود، در دورۀ صفوی، باغ‌های زیادی در اصفهان ساخته شده که امروزه تنها نامی از آنها برجای ‌مانده است. باغ هزارجریب از شناخته‌شده‌ترین آنهاست. این باغ در جنوب زاینده‌رود و در دامنۀ کوه صفه جای داشته است. امروزه دانشگاه اصفهان و بخش‌هایی از یکی از محلات شهری (مرداویج) بر روی بقایای آن ساخته شده است. بازخوانی این باغ در راستای معرفی ویژگی‌های کالبدی آن، به شناخت بیشتر بخشی از ارزش‌های باغسازی کهن ایرانی کمک می‌کند. در این راستا، اسناد توصیفی و تصویری می‌تواند راهکاری برای تحلیل ویژگی‌های کالبدی باغ هزارجریب در زمان آبادانی آن باشد. سیاحان بسیاری در دوره‌های مختلف به توصیف این باغ به لحاظ معماری و رویدادهای آن در زمان آبادانی و افول پرداخته‌اند. این پژوهش برای نخستین بار تلاش می‌کند به بازنمایی بصری کالبد باغ هزارجریب و عناصر آن به‌گونه‌ای جامع بپردازد. از سوی دیگر چگونگی آبیاری این باغ در فرایند بازنمایی تصویری آن آشکار خواهد شد. جهت انجام این مدلسازی از اطلاعات کتابخانه‌ای به‌عنوان اسناد توصیفی از یک سو، و از اسناد تصویری از سوی دیگر بهره گرفته شد. مطالعات میدانی منطقۀ مورد نظر تکمیل‌کنندۀ بخشی از ناشناخته‌های این باغ در گذر زمان بود. این مقاله بر آن است تا با بازنمایی باغ هزارجریب در گذر زمان به دگرگونی‌های آن نیز بپردازد. یافته‌های این پژوهش بر پایۀ چهار نظام اصلی باغ ایرانی: راه، گیاه، ساختمان و آب نهاده شدند. با تحلیل‌های انجام‌گرفته ارتباط فضایی بخش‌های گوناگون باغ هزارجریب، نسبت فضاهای پر و خالی، تعداد سطوح و فرم شکلی عمارات به دست آمدند. از سوی دیگر تغییراتی که در گذر زمان پدید آمده بود نیز آشکار شد.
ISSN:2008-7446
2008-2169