Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej
Jak wynika z aktualnych danych empirycznych, sytuację pacjenta cierpiącego na nowotwór mogą dodatkowo utrudniać współwystępujące zaburzenia poznawcze pojawiające się wskutek leczenia onkologicznego; zaburzenia te określa się jako chemobrain. Rezultaty badań są bardzo zróżnicowane – zarówno w zakre...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Medical Communications Sp. z o.o.
2015-04-01
|
| Series: | Psychiatria i Psychologia Kliniczna |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2015-vol-15-no-1/uwarunkowania-zaburzen-poznawczych-powstajacych-wskutek-leczenia-onkologicznego-i-wybrane-sposoby-terapii-kognitywnej?aid=504 |
| _version_ | 1811264369389993984 |
|---|---|
| author | Magdalena Bury |
| author_facet | Magdalena Bury |
| author_sort | Magdalena Bury |
| collection | DOAJ |
| description | Jak wynika z aktualnych danych empirycznych, sytuację pacjenta cierpiącego na nowotwór mogą dodatkowo utrudniać
współwystępujące zaburzenia poznawcze pojawiające się wskutek leczenia onkologicznego; zaburzenia te określa się jako
chemobrain. Rezultaty badań są bardzo zróżnicowane – zarówno w zakresie powszechności zaburzeń poznawczych,
ich nasilenia czy czasu trwania, jak i w zakresie czynników determinujących lub modyfikujących objawy dotyczące
procesów poznawczych. Do mechanizmów bezpośrednio wpływających nawystąpienie zaburzeń poznawczych zalicza się
czynniki neurotoksyczne, stres oksydacyjny, uszkodzenie DNA, zmiany hormonalne, dysregulację immunologiczną, zmiany
naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego, predyspozycje genetyczne. Pośrednio na powstawanie zaburzeń oddziałują
natomiast mutacje genetyczne, cytokiny prozapalne, zespoły paranowotworowe, rodzaj leczenia, polimorfizm genetyczny,
reaktywność immunologiczna, dieta, poziom hormonów i wcześniejsze zasoby poznawcze chorego. Celem artykułu
jest analiza wyników badań wyjaśniających zróżnicowane skutki poznawcze leczenia onkologicznego, ze szczególnym
uwzględnieniem dysregulacji poziomu cytokin – mającej, jak się wydaje, istotny udział wpatogenezie objawów chemobrain.
Omówiono także kilka podejść terapeutycznych wspomagających codzienne funkcjonowanie poznawcze pacjentów
onkologicznych: trening MAAT (Memory and Attention Adaptation Training), metodę CBMEM (Cognitive-Behavioral
Model of Everyday Memory), ćwiczenia C-Car and Strategy Training, metodę redukcji stresu MSBR (Mindfulness-Based
Stress Reduction) i polski system RehaCom. Wszystkie wymienione propozycje mają na celu usprawnianie wybranych
funkcji, takich jak uwaga albo pamięć, wzrost samoświadomości deficytów i poprawę samokontroli. |
| first_indexed | 2024-04-12T20:03:04Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-0bb597da3f474cef96564862725c4e05 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1644-6313 2451-0645 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-12T20:03:04Z |
| publishDate | 2015-04-01 |
| publisher | Medical Communications Sp. z o.o. |
| record_format | Article |
| series | Psychiatria i Psychologia Kliniczna |
| spelling | doaj.art-0bb597da3f474cef96564862725c4e052022-12-22T03:18:29ZengMedical Communications Sp. z o.o.Psychiatria i Psychologia Kliniczna1644-63132451-06452015-04-01151263210.15557/PiPK.2015.0004Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnejMagdalena Bury0Zakład Psychologii Klinicznej i Neuropsychologii, Instytut Psychologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w LublinieJak wynika z aktualnych danych empirycznych, sytuację pacjenta cierpiącego na nowotwór mogą dodatkowo utrudniać współwystępujące zaburzenia poznawcze pojawiające się wskutek leczenia onkologicznego; zaburzenia te określa się jako chemobrain. Rezultaty badań są bardzo zróżnicowane – zarówno w zakresie powszechności zaburzeń poznawczych, ich nasilenia czy czasu trwania, jak i w zakresie czynników determinujących lub modyfikujących objawy dotyczące procesów poznawczych. Do mechanizmów bezpośrednio wpływających nawystąpienie zaburzeń poznawczych zalicza się czynniki neurotoksyczne, stres oksydacyjny, uszkodzenie DNA, zmiany hormonalne, dysregulację immunologiczną, zmiany naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego, predyspozycje genetyczne. Pośrednio na powstawanie zaburzeń oddziałują natomiast mutacje genetyczne, cytokiny prozapalne, zespoły paranowotworowe, rodzaj leczenia, polimorfizm genetyczny, reaktywność immunologiczna, dieta, poziom hormonów i wcześniejsze zasoby poznawcze chorego. Celem artykułu jest analiza wyników badań wyjaśniających zróżnicowane skutki poznawcze leczenia onkologicznego, ze szczególnym uwzględnieniem dysregulacji poziomu cytokin – mającej, jak się wydaje, istotny udział wpatogenezie objawów chemobrain. Omówiono także kilka podejść terapeutycznych wspomagających codzienne funkcjonowanie poznawcze pacjentów onkologicznych: trening MAAT (Memory and Attention Adaptation Training), metodę CBMEM (Cognitive-Behavioral Model of Everyday Memory), ćwiczenia C-Car and Strategy Training, metodę redukcji stresu MSBR (Mindfulness-Based Stress Reduction) i polski system RehaCom. Wszystkie wymienione propozycje mają na celu usprawnianie wybranych funkcji, takich jak uwaga albo pamięć, wzrost samoświadomości deficytów i poprawę samokontroli.http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2015-vol-15-no-1/uwarunkowania-zaburzen-poznawczych-powstajacych-wskutek-leczenia-onkologicznego-i-wybrane-sposoby-terapii-kognitywnej?aid=504zaburzenia poznawczechemioterapianowotwór |
| spellingShingle | Magdalena Bury Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej Psychiatria i Psychologia Kliniczna zaburzenia poznawcze chemioterapia nowotwór |
| title | Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej |
| title_full | Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej |
| title_fullStr | Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej |
| title_full_unstemmed | Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej |
| title_short | Uwarunkowania zaburzeń poznawczych powstających wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej |
| title_sort | uwarunkowania zaburzen poznawczych powstajacych wskutek leczenia onkologicznego i wybrane sposoby terapii kognitywnej |
| topic | zaburzenia poznawcze chemioterapia nowotwór |
| url | http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2015-vol-15-no-1/uwarunkowania-zaburzen-poznawczych-powstajacych-wskutek-leczenia-onkologicznego-i-wybrane-sposoby-terapii-kognitywnej?aid=504 |
| work_keys_str_mv | AT magdalenabury uwarunkowaniazaburzenpoznawczychpowstajacychwskutekleczeniaonkologicznegoiwybranesposobyterapiikognitywnej |