İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu
Eş‘arî kelâmının kurucusu Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî olup ortaya koyduğu esaslar, İbn Fûrek ve el-Bâkıllânî ile yaklaşık bir asır sonrasında erken dönem olarak teşekkülünü tamamlamıştır. Bu minvalde Eş‘arî ve ilk dönem ikinci kuşak talebeleri, nasların zahirine bağlı kalmışlardır. Özellikle kelâm tarihin...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Cumhuriyet University
2016-06-01
|
| Series: | Cumhuriyet İlahiyat Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuid/issue/22278/238964?publisher=cumhuriyet |
| _version_ | 1797329202744131584 |
|---|---|
| author | Yakup Bıyıkoğlu |
| author_facet | Yakup Bıyıkoğlu |
| author_sort | Yakup Bıyıkoğlu |
| collection | DOAJ |
| description | Eş‘arî kelâmının kurucusu Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî olup ortaya koyduğu esaslar, İbn Fûrek ve el-Bâkıllânî ile yaklaşık bir asır sonrasında erken dönem olarak teşekkülünü tamamlamıştır. Bu minvalde Eş‘arî ve ilk dönem ikinci kuşak talebeleri, nasların zahirine bağlı kalmışlardır. Özellikle kelâm tarihinde ayrışmalara sebep teşkil eden muteşâbih âyetler konusunda te’vil cihetine gitmemişlerdir. Bu dönem Eş‘arî âlimler, Allah’ın sıfatları ve özellikle haberî sıfatlar hususunda âyetleri te’vil etmekten sakınmışlardır. Onlar, sadece lügat olarak bu sıfatları anlamaya çalışmış, bunların mahiyetleri hakkında sessiz kalmışlardır. Yine Kelâm tarihinde önemli bir tartışma olan kelâmullah’ın yaratılmışlığı ve Allah’ın görülmesi meselelerinde Mu‘tezile’nin aksi olarak; âyet ve sünnetten deliller sunarak Kur’ân’ın mahlûk olmadığını ve onun kadîm bir kelâm olduğunu, yine rü’yetullah konusunda Allah’ın kıyamette görüleceğini söylemişlerdir. Sonuç olarak ilk dönem Eş‘arîlik’te, Mu‘tezile’nin akılcı yöntemle nasları te’vil etmesine tepkisel bir yaklaşımın olduğu açıkça görülür. Erken dönem Eş‘arî kelâmında, müteşâbih âyetlerin te’vilinde lugavî anlamın dışına çıkılmamasına ve nassın zahirine bağlı olarak selef çizgisinde konuların anlaşılması ve yorumlanmasına önem verilmiştir. |
| first_indexed | 2024-03-08T07:02:23Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-0c15d01ded0848e88b6178a15af030ff |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2528-9861 2528-987X |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T07:02:23Z |
| publishDate | 2016-06-01 |
| publisher | Cumhuriyet University |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet İlahiyat Dergisi |
| spelling | doaj.art-0c15d01ded0848e88b6178a15af030ff2024-02-03T05:36:23ZengCumhuriyet UniversityCumhuriyet İlahiyat Dergisi2528-98612528-987X2016-06-0120136540810.18505/cuifd.390222İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili SorunuYakup Bıyıkoğlu0NAMIK KEMAL UNIVEş‘arî kelâmının kurucusu Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî olup ortaya koyduğu esaslar, İbn Fûrek ve el-Bâkıllânî ile yaklaşık bir asır sonrasında erken dönem olarak teşekkülünü tamamlamıştır. Bu minvalde Eş‘arî ve ilk dönem ikinci kuşak talebeleri, nasların zahirine bağlı kalmışlardır. Özellikle kelâm tarihinde ayrışmalara sebep teşkil eden muteşâbih âyetler konusunda te’vil cihetine gitmemişlerdir. Bu dönem Eş‘arî âlimler, Allah’ın sıfatları ve özellikle haberî sıfatlar hususunda âyetleri te’vil etmekten sakınmışlardır. Onlar, sadece lügat olarak bu sıfatları anlamaya çalışmış, bunların mahiyetleri hakkında sessiz kalmışlardır. Yine Kelâm tarihinde önemli bir tartışma olan kelâmullah’ın yaratılmışlığı ve Allah’ın görülmesi meselelerinde Mu‘tezile’nin aksi olarak; âyet ve sünnetten deliller sunarak Kur’ân’ın mahlûk olmadığını ve onun kadîm bir kelâm olduğunu, yine rü’yetullah konusunda Allah’ın kıyamette görüleceğini söylemişlerdir. Sonuç olarak ilk dönem Eş‘arîlik’te, Mu‘tezile’nin akılcı yöntemle nasları te’vil etmesine tepkisel bir yaklaşımın olduğu açıkça görülür. Erken dönem Eş‘arî kelâmında, müteşâbih âyetlerin te’vilinde lugavî anlamın dışına çıkılmamasına ve nassın zahirine bağlı olarak selef çizgisinde konuların anlaşılması ve yorumlanmasına önem verilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuid/issue/22278/238964?publisher=cumhuriyettheology of al-ash’arī explanation literal meaning kalāmallah attributes ru’yatallah qur’ān sunnah-kur’ân te’vil eş’arîlik selef zahirî yorum kelâm sıfatlar |
| spellingShingle | Yakup Bıyıkoğlu İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu Cumhuriyet İlahiyat Dergisi theology of al-ash’arī explanation literal meaning kalāmallah attributes ru’yatallah qur’ān sunnah - kur’ân te’vil eş’arîlik selef zahirî yorum kelâm sıfatlar |
| title | İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu |
| title_full | İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu |
| title_fullStr | İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu |
| title_full_unstemmed | İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu |
| title_short | İlk Dönem Eş‘arî Kelâmında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu |
| title_sort | ilk donem es ari kelaminda mutesabih ayetlerin te vili sorunu |
| topic | theology of al-ash’arī explanation literal meaning kalāmallah attributes ru’yatallah qur’ān sunnah - kur’ân te’vil eş’arîlik selef zahirî yorum kelâm sıfatlar |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuid/issue/22278/238964?publisher=cumhuriyet |
| work_keys_str_mv | AT yakupbıyıkoglu ilkdonemesarikelamındamutesabihayetlerintevilisorunu |