Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye Örneği
İktisadi teoriler evrensel olmakla birlikte koşullara, zamana ve toplumlara göre farklı görünümler alır. Bu nedenle yapılan bir analizden elde edilen sonuçların her yerde ve her koşulda geçerli olarak algılanmaması gerekir. Bir ülkede riski artıran bir gelişme başka bir ülkede aynı etkiyi yaratmaya...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Dokuz Eylül University
2022-03-01
|
| Series: | İzmir İktisat Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1144101 |
| _version_ | 1797916617359753216 |
|---|---|
| author | Rezzan Kaynak Şen Levent Özbek |
| author_facet | Rezzan Kaynak Şen Levent Özbek |
| author_sort | Rezzan Kaynak Şen |
| collection | DOAJ |
| description | İktisadi teoriler evrensel olmakla birlikte koşullara, zamana ve toplumlara göre farklı görünümler alır. Bu nedenle yapılan bir analizden elde edilen sonuçların her yerde ve her koşulda geçerli olarak algılanmaması gerekir. Bir ülkede riski artıran bir gelişme başka bir ülkede aynı etkiyi yaratmayabilir. Gerek faiz oranlarındaki gerekse risk primindeki bu oynaklığın altında yatan şey beklentilerdir ki; ekonomik ilişkiler, farklı ülkelerde çeşitli dönemlerde oldukça değişik görünümler sergileyebilir. Bu çalışmada faizin vade yapısı Beklentiler Hipotezi (BH) açısından ele alınarak zamanla değişen risk primi Kalman filtresi kullanılarak tahmin edilmiştir. Kalman filtresi yaklaşımı, faiz oranındaki değişimlerin oynaklığını, risk primindeki olası kalıcı değişimleri ve üst üste gelen tahmin hatalarını dikkate almaktadır. Çalışmada Türkiye ekonomisine ait 2002:01-2018:10 dönemi için aylık faiz oranı (TL üzerinden açılan mevduatlara ilişkin faiz oranı) verilerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın en önemli özelliği, Türkiye ekonomisi için risk primini değiştirmeye sebep olan faktörlerin zaman boyunca önceden belirlenmeksizin Kalman filtresi ile nasıl tahmin edeceğimizi sağlamasıdır. Kalman filtresi kullanılarak elde edilen risk primi tahminlerine göre, risk primi bazı dönemlerde pozitif, bazı dönemlerde ise negatif değerler almaktadır. Risk primi, oynaklığın yüksek olduğu dönemlerde negatif, oynaklığın düşük olduğu dönemlerde ise pozitif tahmin edilmiştir. Elde edilen tahmin sonuçları rasyonel yatırımcılara faiz oranlarındaki gelecek değişimlere ait belirsizlikler hakkında önemli ve yararlı bilgiler sunmaktadır. |
| first_indexed | 2024-04-10T13:00:06Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-0c61b5d7bc9e444fab98068dd3412042 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1308-8173 1308-8505 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T13:00:06Z |
| publishDate | 2022-03-01 |
| publisher | Dokuz Eylül University |
| record_format | Article |
| series | İzmir İktisat Dergisi |
| spelling | doaj.art-0c61b5d7bc9e444fab98068dd34120422023-02-15T16:13:12ZengDokuz Eylül Universityİzmir İktisat Dergisi1308-81731308-85052022-03-01371193310.24988/ije.75040859Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye ÖrneğiRezzan Kaynak Şen0Levent Özbek1T.C. Hazine ve Maliye BakanlığıANKARA ÜNİVERSİTESİİktisadi teoriler evrensel olmakla birlikte koşullara, zamana ve toplumlara göre farklı görünümler alır. Bu nedenle yapılan bir analizden elde edilen sonuçların her yerde ve her koşulda geçerli olarak algılanmaması gerekir. Bir ülkede riski artıran bir gelişme başka bir ülkede aynı etkiyi yaratmayabilir. Gerek faiz oranlarındaki gerekse risk primindeki bu oynaklığın altında yatan şey beklentilerdir ki; ekonomik ilişkiler, farklı ülkelerde çeşitli dönemlerde oldukça değişik görünümler sergileyebilir. Bu çalışmada faizin vade yapısı Beklentiler Hipotezi (BH) açısından ele alınarak zamanla değişen risk primi Kalman filtresi kullanılarak tahmin edilmiştir. Kalman filtresi yaklaşımı, faiz oranındaki değişimlerin oynaklığını, risk primindeki olası kalıcı değişimleri ve üst üste gelen tahmin hatalarını dikkate almaktadır. Çalışmada Türkiye ekonomisine ait 2002:01-2018:10 dönemi için aylık faiz oranı (TL üzerinden açılan mevduatlara ilişkin faiz oranı) verilerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın en önemli özelliği, Türkiye ekonomisi için risk primini değiştirmeye sebep olan faktörlerin zaman boyunca önceden belirlenmeksizin Kalman filtresi ile nasıl tahmin edeceğimizi sağlamasıdır. Kalman filtresi kullanılarak elde edilen risk primi tahminlerine göre, risk primi bazı dönemlerde pozitif, bazı dönemlerde ise negatif değerler almaktadır. Risk primi, oynaklığın yüksek olduğu dönemlerde negatif, oynaklığın düşük olduğu dönemlerde ise pozitif tahmin edilmiştir. Elde edilen tahmin sonuçları rasyonel yatırımcılara faiz oranlarındaki gelecek değişimlere ait belirsizlikler hakkında önemli ve yararlı bilgiler sunmaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1144101beklentiler teorisirisk primizamana göre değişken parametrelerin tahminikalman filtresiexpectation theoryrisk premiumestimation of time-varying parameterskalman filter. |
| spellingShingle | Rezzan Kaynak Şen Levent Özbek Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye Örneği İzmir İktisat Dergisi beklentiler teorisi risk primi zamana göre değişken parametrelerin tahmini kalman filtresi expectation theory risk premium estimation of time-varying parameters kalman filter. |
| title | Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye Örneği |
| title_full | Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye Örneği |
| title_fullStr | Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye Örneği |
| title_full_unstemmed | Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye Örneği |
| title_short | Fisher Denklemindeki Risk Primi Parametresinin Durum Uzay Modeli Ve Kalman Filtresi İle Tahmini: Türkiye Örneği |
| title_sort | fisher denklemindeki risk primi parametresinin durum uzay modeli ve kalman filtresi ile tahmini turkiye ornegi |
| topic | beklentiler teorisi risk primi zamana göre değişken parametrelerin tahmini kalman filtresi expectation theory risk premium estimation of time-varying parameters kalman filter. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1144101 |
| work_keys_str_mv | AT rezzankaynaksen fisherdenklemindekiriskprimiparametresinindurumuzaymodelivekalmanfiltresiiletahminiturkiyeornegi AT leventozbek fisherdenklemindekiriskprimiparametresinindurumuzaymodelivekalmanfiltresiiletahminiturkiyeornegi |