Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku
Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski (1837–1896), Jan Sztolcman (1854–1928) oraz Jan Kalinowski (1857–1941) działali w Peru w drugiej połowie XIX oraz na początku XX wieku. Jelski przebywał w Peru w latach 1869–1879, Sztolcman dwukrotnie w latach 1875–1881 i 1882–1884, Kalinowski zaś przybył w 1889...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Polish Academy of Arts and Sciences
2021-09-01
|
| Series: | Studia Historiae Scientiarum |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://ojs.ejournals.eu/SHS/article/view/7544 |
| _version_ | 1797361687607640064 |
|---|---|
| author | Radosław Tarkowski |
| author_facet | Radosław Tarkowski |
| author_sort | Radosław Tarkowski |
| collection | DOAJ |
| description |
Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski (1837–1896), Jan Sztolcman (1854–1928) oraz Jan Kalinowski (1857–1941) działali w Peru w drugiej połowie XIX oraz na początku XX wieku. Jelski przebywał w Peru w latach 1869–1879, Sztolcman dwukrotnie w latach 1875–1881 i 1882–1884, Kalinowski zaś przybył w 1889 roku i pozostał w tym kraju aż do śmierci.
Ich pobyt miał na celu zebranie bogatej, mało znanej fauny, głównie ptaków, a prace tych przyrodników były sponsorowane przez rodzinę Branickich. Zebrane okazy fauny były przesyłane do Warszawskiego Gabinetu Zoologicznego zarządzanego przez W. Taczanowskiego oraz do prywatnego muzeum Branickich przy Frascati. Materiały zebrane przez polskich przyrodników wzbogaciły zbiory wielu instytucji naukowych w Polsce, również tych zagranicznych. Okazy fauny były podstawą do opisu wielu nowych gatunków nieznanych nauce.
Nazwiska polskich przyrodników są znane do dziś specjalistom od fauny i flory neotropikalnej. Pojawiają się często w nazwach nowych gatunków opisanych na podstawie odkrytych przez nich okazów.
Przesłane z Peru zbiory uczyniły Warszawski Gabinet Zoologiczny ośrodkiem badań neotropikalnej awifauny na światowym poziomie, a kolekcja ta była konsultowana przez specjalistów z całej Europy. Ptaki z Peru stanowiły podstawę opracowania monografii Ornithologie du Pérou W. Taczanowskiego.
Kolekcje oraz obserwacje Jelskiego i Sztolcmana wniosły znaczący wkład w przygotowanie dzieła A. Raimondiego El Peru. Sztolcman opublikował dwutomowe dzieło Peru. Wspomnienia z podróży z mapą stanowiące ważny wkład Polski w poznawanie tego kraju. Ptaki i ssaki zebrane przez Kalinowskiego w Peru wzbogaciły kolekcje muzeów w Limie, Waszyngtonie, Londynie, Warszawie.
|
| first_indexed | 2024-03-08T15:57:13Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-0c734ecf031d4ec587310b3145ae88d6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2451-3202 2543-702X |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T15:57:13Z |
| publishDate | 2021-09-01 |
| publisher | Polish Academy of Arts and Sciences |
| record_format | Article |
| series | Studia Historiae Scientiarum |
| spelling | doaj.art-0c734ecf031d4ec587310b3145ae88d62024-01-08T15:33:43ZengPolish Academy of Arts and SciencesStudia Historiae Scientiarum2451-32022543-702X2021-09-012010.4467/2543702XSHS.21.016.140478331Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wiekuRadosław Tarkowski0Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk (Kraków, Polska) Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski (1837–1896), Jan Sztolcman (1854–1928) oraz Jan Kalinowski (1857–1941) działali w Peru w drugiej połowie XIX oraz na początku XX wieku. Jelski przebywał w Peru w latach 1869–1879, Sztolcman dwukrotnie w latach 1875–1881 i 1882–1884, Kalinowski zaś przybył w 1889 roku i pozostał w tym kraju aż do śmierci. Ich pobyt miał na celu zebranie bogatej, mało znanej fauny, głównie ptaków, a prace tych przyrodników były sponsorowane przez rodzinę Branickich. Zebrane okazy fauny były przesyłane do Warszawskiego Gabinetu Zoologicznego zarządzanego przez W. Taczanowskiego oraz do prywatnego muzeum Branickich przy Frascati. Materiały zebrane przez polskich przyrodników wzbogaciły zbiory wielu instytucji naukowych w Polsce, również tych zagranicznych. Okazy fauny były podstawą do opisu wielu nowych gatunków nieznanych nauce. Nazwiska polskich przyrodników są znane do dziś specjalistom od fauny i flory neotropikalnej. Pojawiają się często w nazwach nowych gatunków opisanych na podstawie odkrytych przez nich okazów. Przesłane z Peru zbiory uczyniły Warszawski Gabinet Zoologiczny ośrodkiem badań neotropikalnej awifauny na światowym poziomie, a kolekcja ta była konsultowana przez specjalistów z całej Europy. Ptaki z Peru stanowiły podstawę opracowania monografii Ornithologie du Pérou W. Taczanowskiego. Kolekcje oraz obserwacje Jelskiego i Sztolcmana wniosły znaczący wkład w przygotowanie dzieła A. Raimondiego El Peru. Sztolcman opublikował dwutomowe dzieło Peru. Wspomnienia z podróży z mapą stanowiące ważny wkład Polski w poznawanie tego kraju. Ptaki i ssaki zebrane przez Kalinowskiego w Peru wzbogaciły kolekcje muzeów w Limie, Waszyngtonie, Londynie, Warszawie. https://ojs.ejournals.eu/SHS/article/view/7544Konstanty JelskiJan SztolcmanJan KalinowskiWładysław TaczanowskiAntonio RaimondiPeru |
| spellingShingle | Radosław Tarkowski Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku Studia Historiae Scientiarum Konstanty Jelski Jan Sztolcman Jan Kalinowski Władysław Taczanowski Antonio Raimondi Peru |
| title | Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku |
| title_full | Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku |
| title_fullStr | Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku |
| title_full_unstemmed | Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku |
| title_short | Polscy przyrodnicy: Konstanty Jelski, Jan Sztolcman oraz Jan Kalinowski i ich wkład w badania przyrodnicze Peru w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku |
| title_sort | polscy przyrodnicy konstanty jelski jan sztolcman oraz jan kalinowski i ich wklad w badania przyrodnicze peru w drugiej polowie xix i na poczatku xx wieku |
| topic | Konstanty Jelski Jan Sztolcman Jan Kalinowski Władysław Taczanowski Antonio Raimondi Peru |
| url | https://ojs.ejournals.eu/SHS/article/view/7544 |
| work_keys_str_mv | AT radosławtarkowski polscyprzyrodnicykonstantyjelskijansztolcmanorazjankalinowskiiichwkładwbadaniaprzyrodniczeperuwdrugiejpołowiexixinapoczatkuxxwieku |