اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی

خشکی یکی از مهم‌ترین تنش­های محیطی است که مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمی گیاه را تحت تأثیر قرار می­دهد به همین دلیل پژوهشی به‌منظور ارزیابی اسانس و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبویه در شرایط تنش خشکی در بهار سال­های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آ...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: علی جلالوند, بابک عندلیبی, افشین توکلی, پرویز مرادی
Format: Article
Language:fas
Published: University of Birjand 2018-09-01
Series:تنش های محیطی در علوم زراعی
Subjects:
Online Access:http://escs.birjand.ac.ir/article_816_45a4c8de49c6a40be7d2a433d34e41a9.pdf
_version_ 1797230232237768704
author علی جلالوند
بابک عندلیبی
افشین توکلی
پرویز مرادی
author_facet علی جلالوند
بابک عندلیبی
افشین توکلی
پرویز مرادی
author_sort علی جلالوند
collection DOAJ
description خشکی یکی از مهم‌ترین تنش­های محیطی است که مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمی گیاه را تحت تأثیر قرار می­دهد به همین دلیل پژوهشی به‌منظور ارزیابی اسانس و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبویه در شرایط تنش خشکی در بهار سال­های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات با دو عامل سطوح رطوبتی و تنظیم‌کننده‌های رشد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل اصلی سطوح رطوبتی در دو سطح بدون تنش (آبیاری کامل تا انتهای دوره رشد)، تنش خشکی (آبیاری کامل تا قبل از شروع گلدهی و قطع آبیاری قبل از شروع گلدهی تا انتهای دوره رشد) اجرا شد. عامل فرعی سطوح مختلف اسید سالیسیلیک (800 و 1600 میکرو مولار)، سایکوسل (600 و 1200 میکرو مولار) و شاهد (محلول‌پاشی با آب مقطر) که قبل از گلدهی به­ صورت یک‌بار محلول‌پاشی اعمال شد. نتایج نشان داد که تأثیر سال بر میزان کلروفیل ­های a، b، کاروتنوئید، شاخص محتوای کلروفیل، مجموع کلروفیل ­های a و b، عملکرد و درصد اسانس در سطح یک درصد معنی‌دار شد و تأثیر سال بر میزان پرولین معنی­دار نبود. همچنین نتایج نشان داد که درصد و عملکرد اسانس در سال 1393 بیشتر از سال 1394 شد. اثر متقابل تنظیم‌کننده‌های رشدی در سطوح رطوبتی نشان داد که در شرایط تنش خشکی نشت الکترولیت‌ها افزایش می­یابد و درنتیجه پایداری غشاء نسبت به شرایط آبیاری نرمال کاهش پیدا می­کند. پایداری غشاء با عملکرد اسانس و شاخص محتوای کلروفیل همبستگی منفی و با میزان پرولین همبستگی مثبت و معنی­داری دارد. همچنین بین میزان کلروفیل­هایa و b و کاروتنوئید و مجموع کلروفیل­های a و b همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. اثر متقابل تنظیم‌کننده‌های رشد در رطوبت برای همه ترکیبات اسانس به جزء ترکیب Nerylactate در سطح یک درصد کاملاً معنی‌دار شد. با توجه به نتایج آزمایش می­توان بیان کرد که تنش خشکی سبب کاهش عملکرد و درصد اسانس در گیاه بادرشبویه شد.
first_indexed 2024-04-24T15:25:13Z
format Article
id doaj.art-0d2751cf6de14903b6aa6c14909f3733
institution Directory Open Access Journal
issn 2228-7604
2383-3084
language fas
last_indexed 2024-04-24T15:25:13Z
publishDate 2018-09-01
publisher University of Birjand
record_format Article
series تنش های محیطی در علوم زراعی
spelling doaj.art-0d2751cf6de14903b6aa6c14909f37332024-04-02T06:17:13ZfasUniversity of Birjandتنش های محیطی در علوم زراعی2228-76042383-30842018-09-0111364565910.22077/escs.2018.827.1164816اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکیعلی جلالوند0بابک عندلیبی1افشین توکلی2پرویز مرادی3دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجاناستادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجاندانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجانبخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویح کشاورزی، زنجان، ایرانخشکی یکی از مهم‌ترین تنش­های محیطی است که مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمی گیاه را تحت تأثیر قرار می­دهد به همین دلیل پژوهشی به‌منظور ارزیابی اسانس و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی بادرشبویه در شرایط تنش خشکی در بهار سال­های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات با دو عامل سطوح رطوبتی و تنظیم‌کننده‌های رشد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل اصلی سطوح رطوبتی در دو سطح بدون تنش (آبیاری کامل تا انتهای دوره رشد)، تنش خشکی (آبیاری کامل تا قبل از شروع گلدهی و قطع آبیاری قبل از شروع گلدهی تا انتهای دوره رشد) اجرا شد. عامل فرعی سطوح مختلف اسید سالیسیلیک (800 و 1600 میکرو مولار)، سایکوسل (600 و 1200 میکرو مولار) و شاهد (محلول‌پاشی با آب مقطر) که قبل از گلدهی به­ صورت یک‌بار محلول‌پاشی اعمال شد. نتایج نشان داد که تأثیر سال بر میزان کلروفیل ­های a، b، کاروتنوئید، شاخص محتوای کلروفیل، مجموع کلروفیل ­های a و b، عملکرد و درصد اسانس در سطح یک درصد معنی‌دار شد و تأثیر سال بر میزان پرولین معنی­دار نبود. همچنین نتایج نشان داد که درصد و عملکرد اسانس در سال 1393 بیشتر از سال 1394 شد. اثر متقابل تنظیم‌کننده‌های رشدی در سطوح رطوبتی نشان داد که در شرایط تنش خشکی نشت الکترولیت‌ها افزایش می­یابد و درنتیجه پایداری غشاء نسبت به شرایط آبیاری نرمال کاهش پیدا می­کند. پایداری غشاء با عملکرد اسانس و شاخص محتوای کلروفیل همبستگی منفی و با میزان پرولین همبستگی مثبت و معنی­داری دارد. همچنین بین میزان کلروفیل­هایa و b و کاروتنوئید و مجموع کلروفیل­های a و b همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. اثر متقابل تنظیم‌کننده‌های رشد در رطوبت برای همه ترکیبات اسانس به جزء ترکیب Nerylactate در سطح یک درصد کاملاً معنی‌دار شد. با توجه به نتایج آزمایش می­توان بیان کرد که تنش خشکی سبب کاهش عملکرد و درصد اسانس در گیاه بادرشبویه شد.http://escs.birjand.ac.ir/article_816_45a4c8de49c6a40be7d2a433d34e41a9.pdfپرولینپایداری غشاءکلروفیلبادرشبی
spellingShingle علی جلالوند
بابک عندلیبی
افشین توکلی
پرویز مرادی
اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی
تنش های محیطی در علوم زراعی
پرولین
پایداری غشاء
کلروفیل
بادرشبی
title اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی
title_full اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی
title_fullStr اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی
title_full_unstemmed اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی
title_short اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه (.Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی
title_sort اثر تنظیم‌کننده‌های رشدی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اسانس بادرشبویه dracocephalum moldavica l تحت تنش خشکی
topic پرولین
پایداری غشاء
کلروفیل
بادرشبی
url http://escs.birjand.ac.ir/article_816_45a4c8de49c6a40be7d2a433d34e41a9.pdf
work_keys_str_mv AT ʿlyjlạlwnd ạtẖrtnẓymḵnndhhạyrsẖdybrbrkẖykẖṣwṣyạtfyzywlwzẖyḵywạsạnsbạdrsẖbwyhdracocephalummoldavicaltḥttnsẖkẖsẖḵy
AT bạbḵʿndlyby ạtẖrtnẓymḵnndhhạyrsẖdybrbrkẖykẖṣwṣyạtfyzywlwzẖyḵywạsạnsbạdrsẖbwyhdracocephalummoldavicaltḥttnsẖkẖsẖḵy
AT ạfsẖyntwḵly ạtẖrtnẓymḵnndhhạyrsẖdybrbrkẖykẖṣwṣyạtfyzywlwzẖyḵywạsạnsbạdrsẖbwyhdracocephalummoldavicaltḥttnsẖkẖsẖḵy
AT prwyzmrạdy ạtẖrtnẓymḵnndhhạyrsẖdybrbrkẖykẖṣwṣyạtfyzywlwzẖyḵywạsạnsbạdrsẖbwyhdracocephalummoldavicaltḥttnsẖkẖsẖḵy