تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب
فلزات سنگین به‌دلیل سمی‌بودن و پایداری در طبیعت، از آلاینده‌های خطرناک محیط زیست هستند. این فلزات می‌توانند با تغییر در خواص شیمیایی رسوبات، فلزات و آلاینده‌ها را به آب روی رسوب خود انتقال دهند و با تحرک دوباره آنها در محیط، به‌عنوان منبع آلودگی عمل کنند. در این خصوص معادن فلزی و فعالیت‌های معدنی یک...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Imam Khomeini International University
2020-09-01
|
| Series: | Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jmre.journals.ikiu.ac.ir/article_2110_cff18e21c808e3a180545caab5c1fd2c.pdf |
| _version_ | 1798013980400156672 |
|---|---|
| author | محمدصادق موحد سید حسن طباطبایی مهیار یوسفی |
| author_facet | محمدصادق موحد سید حسن طباطبایی مهیار یوسفی |
| author_sort | محمدصادق موحد |
| collection | DOAJ |
| description | فلزات سنگین به‌دلیل سمی‌بودن و پایداری در طبیعت، از آلاینده‌های خطرناک محیط زیست هستند. این فلزات می‌توانند با تغییر در خواص شیمیایی رسوبات، فلزات و آلاینده‌ها را به آب روی رسوب خود انتقال دهند و با تحرک دوباره آنها در محیط، به‌عنوان منبع آلودگی عمل کنند. در این خصوص معادن فلزی و فعالیت‌های معدنی یکی از منابع اصلی آلودگی فلزات سنگین در محیط‌های محلی هستند. در مطالعه حاضر به‌منظور ارزیابی سطوح آلودگی فلزات سنگی (Cu، Ni، Cr، Zn، Pb و Mn) از تحلیل داده‌های ژیوشیمیایی رسوبات آبراهه‌ای ورقه 1:100.000 خوی استفاده شده است. از آنجا‌که داده‌های رسوب آبراهه‌ای، معرف مواد بالادست خود هستند، برای تحلیل بهتر آلودگی از روش حوضه آبریز نمونه (SCB) استفاده و براساس آن، غلظت زمینه محلی ناشی از لیتولوژی به روش میانگین وزن‌دار محاسبه و به‌عنوان زمینه در شاخص‌های کیفیت رسوب مانند شاخص ضریب آلودگی و شاخص خطر زیست‌محیطی استفاده شد. عناصر نیز برای مشارکت در شاخص‌های مرکب کیفیت رسوبات، با روش‌های آماری چند متغیره مانند ماتریس همبستگی پیرسون، آنالیز فاکتوری و خوشه‌بندی سلسله مراتبی مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعه حوضه‌های آلوده نشانداد که منابع آلودگی بیشتر به‌دلیل خصوصیات زمین‌شناسی منطقه بوده اما در برخی موارد فعالیت‌های معدنی و انسانی در گسترش آلودگی بسیار موثر بوده‌اند. در گام بعدی برای رتبهبندی مناطق آلوده، دبی رسوب مربوط به هر حوضه محاسبه و با توجه به سطح آلودگی رسوب، پتانسیل تولید حجمی و دبی رسوب، 127 حوضه آلوده Cr و Ni بهروش تاپسیس رتبهبندی شدند. |
| first_indexed | 2024-04-11T15:11:17Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-0d62a1b7b1c5465dae31e1e0cdf992b6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2538-5143 2676-6132 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-11T15:11:17Z |
| publishDate | 2020-09-01 |
| publisher | Imam Khomeini International University |
| record_format | Article |
| series | Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī |
| spelling | doaj.art-0d62a1b7b1c5465dae31e1e0cdf992b62022-12-22T04:16:38ZfasImam Khomeini International UniversityMuhandisī-i manābi̒-i ma̒danī2538-51432676-61322020-09-0153194010.30479/jmre.2020.11617.13202110تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوبمحمدصادق موحد0سید حسن طباطبایی1مهیار یوسفی2دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهاندانشیار، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهاندانشیار، گروه معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ملایر، ملایرفلزات سنگین به‌دلیل سمی‌بودن و پایداری در طبیعت، از آلاینده‌های خطرناک محیط زیست هستند. این فلزات می‌توانند با تغییر در خواص شیمیایی رسوبات، فلزات و آلاینده‌ها را به آب روی رسوب خود انتقال دهند و با تحرک دوباره آنها در محیط، به‌عنوان منبع آلودگی عمل کنند. در این خصوص معادن فلزی و فعالیت‌های معدنی یکی از منابع اصلی آلودگی فلزات سنگین در محیط‌های محلی هستند. در مطالعه حاضر به‌منظور ارزیابی سطوح آلودگی فلزات سنگی (Cu، Ni، Cr، Zn، Pb و Mn) از تحلیل داده‌های ژیوشیمیایی رسوبات آبراهه‌ای ورقه 1:100.000 خوی استفاده شده است. از آنجا‌که داده‌های رسوب آبراهه‌ای، معرف مواد بالادست خود هستند، برای تحلیل بهتر آلودگی از روش حوضه آبریز نمونه (SCB) استفاده و براساس آن، غلظت زمینه محلی ناشی از لیتولوژی به روش میانگین وزن‌دار محاسبه و به‌عنوان زمینه در شاخص‌های کیفیت رسوب مانند شاخص ضریب آلودگی و شاخص خطر زیست‌محیطی استفاده شد. عناصر نیز برای مشارکت در شاخص‌های مرکب کیفیت رسوبات، با روش‌های آماری چند متغیره مانند ماتریس همبستگی پیرسون، آنالیز فاکتوری و خوشه‌بندی سلسله مراتبی مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعه حوضه‌های آلوده نشانداد که منابع آلودگی بیشتر به‌دلیل خصوصیات زمین‌شناسی منطقه بوده اما در برخی موارد فعالیت‌های معدنی و انسانی در گسترش آلودگی بسیار موثر بوده‌اند. در گام بعدی برای رتبهبندی مناطق آلوده، دبی رسوب مربوط به هر حوضه محاسبه و با توجه به سطح آلودگی رسوب، پتانسیل تولید حجمی و دبی رسوب، 127 حوضه آلوده Cr و Ni بهروش تاپسیس رتبهبندی شدند.https://jmre.journals.ikiu.ac.ir/article_2110_cff18e21c808e3a180545caab5c1fd2c.pdfورقه 1:100000 خویرسوبات آبراهه ایحوضه آبریز نمونهروش پتانسیل فرسایشرتبه بندی مناطق آلوده |
| spellingShingle | محمدصادق موحد سید حسن طباطبایی مهیار یوسفی تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī ورقه 1:100000 خوی رسوبات آبراهه ای حوضه آبریز نمونه روش پتانسیل فرسایش رتبه بندی مناطق آلوده |
| title | تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب |
| title_full | تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب |
| title_fullStr | تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب |
| title_full_unstemmed | تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب |
| title_short | تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب |
| title_sort | تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب |
| topic | ورقه 1:100000 خوی رسوبات آبراهه ای حوضه آبریز نمونه روش پتانسیل فرسایش رتبه بندی مناطق آلوده |
| url | https://jmre.journals.ikiu.ac.ir/article_2110_cff18e21c808e3a180545caab5c1fd2c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdṣạdqmwḥd tʿyynmyzạnậlwdgyflzạtsngyndrmnạṭqmʿdnybạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạyfrsạysẖwrswb AT sydḥsnṭbạṭbạyy tʿyynmyzạnậlwdgyflzạtsngyndrmnạṭqmʿdnybạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạyfrsạysẖwrswb AT mhyạrywsfy tʿyynmyzạnậlwdgyflzạtsngyndrmnạṭqmʿdnybạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạyfrsạysẖwrswb |