Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi

Gözetim olgusu tarih boyunca iktidarlar tarafından bir denetim mekanizması ve güç aygıtı olarak kullanılmıştır. Kapitalizmle paralel olarak gelişen ve çeşitlenen gözetim, günümüzde yaşamın her alanına yayılan ve varlığı kitlelerce normal kabul edilen bir iktidar aygıtıdır. Panoptikon denilen, iktida...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: Sevgi Çatalbaş, Buket Kaya
Format: Article
Language:English
Published: Akademik Bilişim Araştırmaları Derneği 2017-10-01
Series:Online Academic Journal of Information Technology
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajit-e/issue/54422/740740
_version_ 1797912825454133248
author Sevgi Çatalbaş
Buket Kaya
author_facet Sevgi Çatalbaş
Buket Kaya
author_sort Sevgi Çatalbaş
collection DOAJ
description Gözetim olgusu tarih boyunca iktidarlar tarafından bir denetim mekanizması ve güç aygıtı olarak kullanılmıştır. Kapitalizmle paralel olarak gelişen ve çeşitlenen gözetim, günümüzde yaşamın her alanına yayılan ve varlığı kitlelerce normal kabul edilen bir iktidar aygıtıdır. Panoptikon denilen, iktidar tarafından her an görünmeden gözetlenme ve etkilenme biçimi, enformasyon teknolojilerinin gelişmesi ve bu gelişimin sonuçları ile beraber Süper-panoptikon adını almıştır. Çalışmanın amacı özellikle günümüzdeki süper-panoptik işleyişi açığa çıkartarak, egemenlerin gözetim ve denetim güçlerini nasıl kullandıklarını ortaya koymaktır. Bu amacın bir parçası olarak distopik yönler taşıyan Istakoz The Lobster ve İsyan Equilibrium filmleri, resmettikleri dünyaların toplumsal düzeni ve gözetim ağı bağlamında analiz edilmiştir. Distopik filmlerde gözetim temasının sıkça işlenmesinin sebebi tesadüf değil, gözetimin sonuçlarına dair duyulan endişedir. İçerik analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada filmlerde negatif olarak hayat bulan gözetim ve denetimin güncel yaşamla kuvvetli şekilde benzeştiği görülmüştür. Her iki filmde de iktidarların kendi statükolarını sağlamlaştırmak için gözetim sistemlerini bireyler üzerinde etkin bir şekilde kullandıkları tespit edilmiştir. İncelenen filmlerde de güncel yaşamda da bireyler git gide edilgenleşmiş ve gözetime gönüllü biçimde dahil olmaya başlamışlardır.
first_indexed 2024-04-10T12:02:03Z
format Article
id doaj.art-0dc36f1d88f643e49981fd4bd5f5d6d9
institution Directory Open Access Journal
issn 1309-1581
language English
last_indexed 2024-04-10T12:02:03Z
publishDate 2017-10-01
publisher Akademik Bilişim Araştırmaları Derneği
record_format Article
series Online Academic Journal of Information Technology
spelling doaj.art-0dc36f1d88f643e49981fd4bd5f5d6d92023-02-15T16:16:28ZengAkademik Bilişim Araştırmaları DerneğiOnline Academic Journal of Information Technology1309-15812017-10-01830214310.5824/1309-1581.2017.5.002.x2039Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin AnaliziSevgi Çatalbaş0Buket Kaya1Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik ABD Tezli Yüksek Lisans ÖğrencisiKocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik ABD Tezli Yüksek Lisans ÖğrencisGözetim olgusu tarih boyunca iktidarlar tarafından bir denetim mekanizması ve güç aygıtı olarak kullanılmıştır. Kapitalizmle paralel olarak gelişen ve çeşitlenen gözetim, günümüzde yaşamın her alanına yayılan ve varlığı kitlelerce normal kabul edilen bir iktidar aygıtıdır. Panoptikon denilen, iktidar tarafından her an görünmeden gözetlenme ve etkilenme biçimi, enformasyon teknolojilerinin gelişmesi ve bu gelişimin sonuçları ile beraber Süper-panoptikon adını almıştır. Çalışmanın amacı özellikle günümüzdeki süper-panoptik işleyişi açığa çıkartarak, egemenlerin gözetim ve denetim güçlerini nasıl kullandıklarını ortaya koymaktır. Bu amacın bir parçası olarak distopik yönler taşıyan Istakoz The Lobster ve İsyan Equilibrium filmleri, resmettikleri dünyaların toplumsal düzeni ve gözetim ağı bağlamında analiz edilmiştir. Distopik filmlerde gözetim temasının sıkça işlenmesinin sebebi tesadüf değil, gözetimin sonuçlarına dair duyulan endişedir. İçerik analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada filmlerde negatif olarak hayat bulan gözetim ve denetimin güncel yaşamla kuvvetli şekilde benzeştiği görülmüştür. Her iki filmde de iktidarların kendi statükolarını sağlamlaştırmak için gözetim sistemlerini bireyler üzerinde etkin bir şekilde kullandıkları tespit edilmiştir. İncelenen filmlerde de güncel yaşamda da bireyler git gide edilgenleşmiş ve gözetime gönüllü biçimde dahil olmaya başlamışlardır.https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajit-e/issue/54422/740740surveillancecontrolpanopticonsuper-panopticondystopianfilm analysisgözetimdenetimpanoptikonsüper-panoptikondistopyafilm analizi
spellingShingle Sevgi Çatalbaş
Buket Kaya
Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi
Online Academic Journal of Information Technology
surveillance
control
panopticon
super-panopticon
dystopian
film analysis
gözetim
denetim
panoptikon
süper-panoptikon
distopya
film analizi
title Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi
title_full Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi
title_fullStr Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi
title_full_unstemmed Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi
title_short Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi
title_sort gozetim toplumu ve distopik filmlerde goz un iktidari the lobster ve equilibrium filmlerinin analizi
topic surveillance
control
panopticon
super-panopticon
dystopian
film analysis
gözetim
denetim
panoptikon
süper-panoptikon
distopya
film analizi
url https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajit-e/issue/54422/740740
work_keys_str_mv AT sevgicatalbas gozetimtoplumuvedistopikfilmlerdegozuniktidarıthelobsterveequilibriumfilmlerininanalizi
AT buketkaya gozetimtoplumuvedistopikfilmlerdegozuniktidarıthelobsterveequilibriumfilmlerininanalizi