Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi
Gözetim olgusu tarih boyunca iktidarlar tarafından bir denetim mekanizması ve güç aygıtı olarak kullanılmıştır. Kapitalizmle paralel olarak gelişen ve çeşitlenen gözetim, günümüzde yaşamın her alanına yayılan ve varlığı kitlelerce normal kabul edilen bir iktidar aygıtıdır. Panoptikon denilen, iktida...
Main Authors: | , |
---|---|
Format: | Article |
Language: | English |
Published: |
Akademik Bilişim Araştırmaları Derneği
2017-10-01
|
Series: | Online Academic Journal of Information Technology |
Subjects: | |
Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajit-e/issue/54422/740740 |
_version_ | 1797912825454133248 |
---|---|
author | Sevgi Çatalbaş Buket Kaya |
author_facet | Sevgi Çatalbaş Buket Kaya |
author_sort | Sevgi Çatalbaş |
collection | DOAJ |
description | Gözetim olgusu tarih boyunca iktidarlar tarafından bir denetim mekanizması ve güç aygıtı olarak kullanılmıştır. Kapitalizmle paralel olarak gelişen ve çeşitlenen gözetim, günümüzde yaşamın her alanına yayılan ve varlığı kitlelerce normal kabul edilen bir iktidar aygıtıdır. Panoptikon denilen, iktidar tarafından her an görünmeden gözetlenme ve etkilenme biçimi, enformasyon teknolojilerinin gelişmesi ve bu gelişimin sonuçları ile beraber Süper-panoptikon adını almıştır. Çalışmanın amacı özellikle günümüzdeki süper-panoptik işleyişi açığa çıkartarak, egemenlerin gözetim ve denetim güçlerini nasıl kullandıklarını ortaya koymaktır. Bu amacın bir parçası olarak distopik yönler taşıyan Istakoz The Lobster ve İsyan Equilibrium filmleri, resmettikleri dünyaların toplumsal düzeni ve gözetim ağı bağlamında analiz edilmiştir. Distopik filmlerde gözetim temasının sıkça işlenmesinin sebebi tesadüf değil, gözetimin sonuçlarına dair duyulan endişedir. İçerik analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada filmlerde negatif olarak hayat bulan gözetim ve denetimin güncel yaşamla kuvvetli şekilde benzeştiği görülmüştür. Her iki filmde de iktidarların kendi statükolarını sağlamlaştırmak için gözetim sistemlerini bireyler üzerinde etkin bir şekilde kullandıkları tespit edilmiştir. İncelenen filmlerde de güncel yaşamda da bireyler git gide edilgenleşmiş ve gözetime gönüllü biçimde dahil olmaya başlamışlardır. |
first_indexed | 2024-04-10T12:02:03Z |
format | Article |
id | doaj.art-0dc36f1d88f643e49981fd4bd5f5d6d9 |
institution | Directory Open Access Journal |
issn | 1309-1581 |
language | English |
last_indexed | 2024-04-10T12:02:03Z |
publishDate | 2017-10-01 |
publisher | Akademik Bilişim Araştırmaları Derneği |
record_format | Article |
series | Online Academic Journal of Information Technology |
spelling | doaj.art-0dc36f1d88f643e49981fd4bd5f5d6d92023-02-15T16:16:28ZengAkademik Bilişim Araştırmaları DerneğiOnline Academic Journal of Information Technology1309-15812017-10-01830214310.5824/1309-1581.2017.5.002.x2039Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin AnaliziSevgi Çatalbaş0Buket Kaya1Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik ABD Tezli Yüksek Lisans ÖğrencisiKocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik ABD Tezli Yüksek Lisans ÖğrencisGözetim olgusu tarih boyunca iktidarlar tarafından bir denetim mekanizması ve güç aygıtı olarak kullanılmıştır. Kapitalizmle paralel olarak gelişen ve çeşitlenen gözetim, günümüzde yaşamın her alanına yayılan ve varlığı kitlelerce normal kabul edilen bir iktidar aygıtıdır. Panoptikon denilen, iktidar tarafından her an görünmeden gözetlenme ve etkilenme biçimi, enformasyon teknolojilerinin gelişmesi ve bu gelişimin sonuçları ile beraber Süper-panoptikon adını almıştır. Çalışmanın amacı özellikle günümüzdeki süper-panoptik işleyişi açığa çıkartarak, egemenlerin gözetim ve denetim güçlerini nasıl kullandıklarını ortaya koymaktır. Bu amacın bir parçası olarak distopik yönler taşıyan Istakoz The Lobster ve İsyan Equilibrium filmleri, resmettikleri dünyaların toplumsal düzeni ve gözetim ağı bağlamında analiz edilmiştir. Distopik filmlerde gözetim temasının sıkça işlenmesinin sebebi tesadüf değil, gözetimin sonuçlarına dair duyulan endişedir. İçerik analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada filmlerde negatif olarak hayat bulan gözetim ve denetimin güncel yaşamla kuvvetli şekilde benzeştiği görülmüştür. Her iki filmde de iktidarların kendi statükolarını sağlamlaştırmak için gözetim sistemlerini bireyler üzerinde etkin bir şekilde kullandıkları tespit edilmiştir. İncelenen filmlerde de güncel yaşamda da bireyler git gide edilgenleşmiş ve gözetime gönüllü biçimde dahil olmaya başlamışlardır.https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajit-e/issue/54422/740740surveillancecontrolpanopticonsuper-panopticondystopianfilm analysisgözetimdenetimpanoptikonsüper-panoptikondistopyafilm analizi |
spellingShingle | Sevgi Çatalbaş Buket Kaya Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi Online Academic Journal of Information Technology surveillance control panopticon super-panopticon dystopian film analysis gözetim denetim panoptikon süper-panoptikon distopya film analizi |
title | Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi |
title_full | Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi |
title_fullStr | Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi |
title_full_unstemmed | Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi |
title_short | Gözetim Toplumu ve Distopik Filmlerde Göz’ün İktidarı: The Lobster ve Equilibrium Filmlerinin Analizi |
title_sort | gozetim toplumu ve distopik filmlerde goz un iktidari the lobster ve equilibrium filmlerinin analizi |
topic | surveillance control panopticon super-panopticon dystopian film analysis gözetim denetim panoptikon süper-panoptikon distopya film analizi |
url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajit-e/issue/54422/740740 |
work_keys_str_mv | AT sevgicatalbas gozetimtoplumuvedistopikfilmlerdegozuniktidarıthelobsterveequilibriumfilmlerininanalizi AT buketkaya gozetimtoplumuvedistopikfilmlerdegozuniktidarıthelobsterveequilibriumfilmlerininanalizi |