دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی

هر چند روانشناسی محیطی معماران را به درک بهتری از تعاملات انسان و محیط رهنمون گردید، اما مطالعه این تعاملات تا به امروز بیشتر محدود به تاثیرات مادی و با مفروضات علوم تقلیل گرای مادی بوده است. این سطح از تقلیل‌گرایی می‌تواند موجبات عدم درک درست تعاملات، و در نتیجه نادیده انگاشتن برخی از مولفه‌های تاث...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: حسین سلطان رحمتی, سید محمد حسین آیت اللهی
Format: Article
Language:fas
Published: Yazd University 2022-02-01
Series:معماری اقلیم گرم و خشک
Subjects:
Online Access:http://smb.yazd.ac.ir/article_2662_fcca19558b9bfff40239fc67c2e7e194.pdf
_version_ 1797817682190401536
author حسین سلطان رحمتی
سید محمد حسین آیت اللهی
author_facet حسین سلطان رحمتی
سید محمد حسین آیت اللهی
author_sort حسین سلطان رحمتی
collection DOAJ
description هر چند روانشناسی محیطی معماران را به درک بهتری از تعاملات انسان و محیط رهنمون گردید، اما مطالعه این تعاملات تا به امروز بیشتر محدود به تاثیرات مادی و با مفروضات علوم تقلیل گرای مادی بوده است. این سطح از تقلیل‌گرایی می‌تواند موجبات عدم درک درست تعاملات، و در نتیجه نادیده انگاشتن برخی از مولفه‌های تاثیرگذار مکان بر رابطه ادراکی انسان و فضای معماری شود. از این رو می‌توان گفت آشنایی معماران با مدلهای رفتاری نوین از جمله مدلهای پیشنهادی فراروانشناسی، و فراتر چارچوب مادیگرایی، می‌تواند به درک بهتر رابطه استعلایی انسان و فضای معماری بیانجامد. بنابراین مقدمات پرسش‌های این پژوهش از این قرارند: ۱- مولفه های کلیدی تعاملات انسان و فضای معماری از دید فراروانشناسی کدامند؟ ۲- دیدگاه مبتنی بر مفاهیم فراروانشناسی چگونه می‌تواند مکمل دیدگاه روانشناسی محیطی باشد؟ روش مورد استفاده در این پژوهش استدلالی-منطقی است، و به دلیل ماهیت نظری و بنیادی پژوهش بیشتر تمرکز بر منابع کتابخانه‌ای و ادبیات موضوع در حوزه‌های معماری، روانشناسی محیطی و فراروانشناسی بوده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که میدانهای حافظه، انرژی مکان، آگاهی فعال و فرم مهمترین مفاهیم کلیدی در درک بهتر رابطه استعلایی انسان و محیط از دیدگاه فراروانشناسی هستند، و تعاملات میدانی آنها با ادراک انسانی می‌تواند بر پایه یک میدان زیرساخت تعریف شود، و بر اساس مکانیزم رزونانس زمینه تبادل انرژی یا اطلاعات را فراهم آورد، و شامل همبستگی‌هایی باشد که بستگی به فاصله فیزیکی یا زمان ندارند. بر اساس مدل‌های مفهومی تعاملات میدان ادراکی انسانی با میدان‌های حاضر در مکان می‌توان برخی باورهای سنتی درباره حرمت و شان مینوی مکان‌های مقدس، و نیز برخی کیفیات محیط‌های شفابخش را توجیه نمود. نگارندگان با ارائه دو مدل مفهومی از تعاملات میدانی مذکور، تفسیری کل‌گرا از رابطه استعلایی انسان و محیط را بر پایه فراروانشناسی ارائه می‌نمایند.
first_indexed 2024-03-13T08:57:03Z
format Article
id doaj.art-11b12f1822d74d139003fbcce604f71c
institution Directory Open Access Journal
issn 2645-3711
2645-372X
language fas
last_indexed 2024-03-13T08:57:03Z
publishDate 2022-02-01
publisher Yazd University
record_format Article
series معماری اقلیم گرم و خشک
spelling doaj.art-11b12f1822d74d139003fbcce604f71c2023-05-28T12:50:11ZfasYazd Universityمعماری اقلیم گرم و خشک2645-37112645-372X2022-02-01914498110.29252/ahdc.2021.17180.15912662دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسیحسین سلطان رحمتی0سید محمد حسین آیت اللهی1دانشجوی دکتری معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد، یزد، ایراندانشیار گروه معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد، یزد، ایرانهر چند روانشناسی محیطی معماران را به درک بهتری از تعاملات انسان و محیط رهنمون گردید، اما مطالعه این تعاملات تا به امروز بیشتر محدود به تاثیرات مادی و با مفروضات علوم تقلیل گرای مادی بوده است. این سطح از تقلیل‌گرایی می‌تواند موجبات عدم درک درست تعاملات، و در نتیجه نادیده انگاشتن برخی از مولفه‌های تاثیرگذار مکان بر رابطه ادراکی انسان و فضای معماری شود. از این رو می‌توان گفت آشنایی معماران با مدلهای رفتاری نوین از جمله مدلهای پیشنهادی فراروانشناسی، و فراتر چارچوب مادیگرایی، می‌تواند به درک بهتر رابطه استعلایی انسان و فضای معماری بیانجامد. بنابراین مقدمات پرسش‌های این پژوهش از این قرارند: ۱- مولفه های کلیدی تعاملات انسان و فضای معماری از دید فراروانشناسی کدامند؟ ۲- دیدگاه مبتنی بر مفاهیم فراروانشناسی چگونه می‌تواند مکمل دیدگاه روانشناسی محیطی باشد؟ روش مورد استفاده در این پژوهش استدلالی-منطقی است، و به دلیل ماهیت نظری و بنیادی پژوهش بیشتر تمرکز بر منابع کتابخانه‌ای و ادبیات موضوع در حوزه‌های معماری، روانشناسی محیطی و فراروانشناسی بوده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که میدانهای حافظه، انرژی مکان، آگاهی فعال و فرم مهمترین مفاهیم کلیدی در درک بهتر رابطه استعلایی انسان و محیط از دیدگاه فراروانشناسی هستند، و تعاملات میدانی آنها با ادراک انسانی می‌تواند بر پایه یک میدان زیرساخت تعریف شود، و بر اساس مکانیزم رزونانس زمینه تبادل انرژی یا اطلاعات را فراهم آورد، و شامل همبستگی‌هایی باشد که بستگی به فاصله فیزیکی یا زمان ندارند. بر اساس مدل‌های مفهومی تعاملات میدان ادراکی انسانی با میدان‌های حاضر در مکان می‌توان برخی باورهای سنتی درباره حرمت و شان مینوی مکان‌های مقدس، و نیز برخی کیفیات محیط‌های شفابخش را توجیه نمود. نگارندگان با ارائه دو مدل مفهومی از تعاملات میدانی مذکور، تفسیری کل‌گرا از رابطه استعلایی انسان و محیط را بر پایه فراروانشناسی ارائه می‌نمایند.http://smb.yazd.ac.ir/article_2662_fcca19558b9bfff40239fc67c2e7e194.pdfروانشناسی محیطیفراروانشناسیحافظه مکانآگاهی فعالفراروانشناسی معماری
spellingShingle حسین سلطان رحمتی
سید محمد حسین آیت اللهی
دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی
معماری اقلیم گرم و خشک
روانشناسی محیطی
فراروانشناسی
حافظه مکان
آگاهی فعال
فراروانشناسی معماری
title دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی
title_full دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی
title_fullStr دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی
title_full_unstemmed دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی
title_short دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی
title_sort دیدگاه کل‌گرا به رابطه انسان و فضای معماری با تاکید بر فراروانشناسی
topic روانشناسی محیطی
فراروانشناسی
حافظه مکان
آگاهی فعال
فراروانشناسی معماری
url http://smb.yazd.ac.ir/article_2662_fcca19558b9bfff40239fc67c2e7e194.pdf
work_keys_str_mv AT ḥsynslṭạnrḥmty dydgạhḵlgrạbhrạbṭhạnsạnwfḍạymʿmạrybạtạḵydbrfrạrwạnsẖnạsy
AT sydmḥmdḥsynậytạllhy dydgạhḵlgrạbhrạbṭhạnsạnwfḍạymʿmạrybạtạḵydbrfrạrwạnsẖnạsy