مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005)
طوفان‌های حاره از پدیده‌های مهم پیرامون خط استوا هستند که در نیمه گرم سال در نیمکره شمالی یا جنوبی ایجاد می‌شوند. این چرخندها با گذر از اقیانوس و تکیه‌بر منبع عظیم انرژی گرمایی نهان تبخیر، قدرت قابل‌توجهی می‌یابند و در مدت کوتاهی به یکی از مخرب‌ترین مخاطرات طبیعی تبدیل می‌شوند. هدف این مطالعه، مقایس...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2017-01-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_30538_aa3de30f4faf7dfc11eb16e56cd3e700.pdf |
| _version_ | 1827798478135230464 |
|---|---|
| author | فائزه شجاع محمود خسروی علی اکبر شمسی پور |
| author_facet | فائزه شجاع محمود خسروی علی اکبر شمسی پور |
| author_sort | فائزه شجاع |
| collection | DOAJ |
| description | طوفان‌های حاره از پدیده‌های مهم پیرامون خط استوا هستند که در نیمه گرم سال در نیمکره شمالی یا جنوبی ایجاد می‌شوند. این چرخندها با گذر از اقیانوس و تکیه‌بر منبع عظیم انرژی گرمایی نهان تبخیر، قدرت قابل‌توجهی می‌یابند و در مدت کوتاهی به یکی از مخرب‌ترین مخاطرات طبیعی تبدیل می‌شوند. هدف این مطالعه، مقایسه و تحلیل ساختاری چرخندهای دریای عرب و عمان به‌منظور بررسی نقش پارامترهای جوی، اقیانوسی در تعیین مسیر حرکت آن‌هاست. بدین منظور با استفاده از آمار موجود در مرکز مشترک اخطار طوفان، اطلاعات مربوط به چرخندها تهیه شد. همچنین با استفاده از داده‌های باز تحلیل پایگاهECMWF متغیرهای فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 850 هکتوپاسکال، دمای سطح 1000هکتوپاسکال و دمای سطح دریا در محدودۀ -5 تا 40 درجه عرض شمالی و 40 تا 80 درجه طول شرقی برای مدت‌زمان حیات چرخند استخراج گردید. تولید و تحلیل نقشه‌ها نیز در محیط GRADS و ArcGis با استفاده از تغییرات آزیموت، روابط همبستگی و قوانین کشش و رانش انجام شد. نتایج نشان داد که در لحظه تشکیل، جهت حرکت همه چرخندها به‌غیراز گونو شمال غرب بوده و همبستگی قوی منفی بین دما و فشار سطح دریا در زمان شروع وجود داشته است. اما به‌جز چرخند گونو در سایر چرخندها زمان تغییر مسیر بازمان رسیدن آن به اوج، یکی نیست. تحلیل نقشه‌های فشار سطح دریا نیز نشان داد که مسیر حرکت چرخندهای موردمطالعه از قوانین کشش و رانش پیروی کرده و حاکمیت پرفشارها در فصل سرد باعث شده چرخندهای نیلوفر و چاپالا نسبت به سایر، به سمت عرض-های بالا گسترش پیدا نکنند. |
| first_indexed | 2024-03-11T19:37:15Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-156978f99e7748ab88fba371c10bf96c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-11T19:37:15Z |
| publishDate | 2017-01-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-156978f99e7748ab88fba371c10bf96c2023-10-06T13:06:52ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762017-01-01549110810.22067/geo.v5i4.5646530538مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005)فائزه شجاع0محمود خسروی1علی اکبر شمسی پور2دانشگاه سیستان و بلوچستاندانشگاه سیستان و بلوچستاندانشگاه تهرانطوفان‌های حاره از پدیده‌های مهم پیرامون خط استوا هستند که در نیمه گرم سال در نیمکره شمالی یا جنوبی ایجاد می‌شوند. این چرخندها با گذر از اقیانوس و تکیه‌بر منبع عظیم انرژی گرمایی نهان تبخیر، قدرت قابل‌توجهی می‌یابند و در مدت کوتاهی به یکی از مخرب‌ترین مخاطرات طبیعی تبدیل می‌شوند. هدف این مطالعه، مقایسه و تحلیل ساختاری چرخندهای دریای عرب و عمان به‌منظور بررسی نقش پارامترهای جوی، اقیانوسی در تعیین مسیر حرکت آن‌هاست. بدین منظور با استفاده از آمار موجود در مرکز مشترک اخطار طوفان، اطلاعات مربوط به چرخندها تهیه شد. همچنین با استفاده از داده‌های باز تحلیل پایگاهECMWF متغیرهای فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 850 هکتوپاسکال، دمای سطح 1000هکتوپاسکال و دمای سطح دریا در محدودۀ -5 تا 40 درجه عرض شمالی و 40 تا 80 درجه طول شرقی برای مدت‌زمان حیات چرخند استخراج گردید. تولید و تحلیل نقشه‌ها نیز در محیط GRADS و ArcGis با استفاده از تغییرات آزیموت، روابط همبستگی و قوانین کشش و رانش انجام شد. نتایج نشان داد که در لحظه تشکیل، جهت حرکت همه چرخندها به‌غیراز گونو شمال غرب بوده و همبستگی قوی منفی بین دما و فشار سطح دریا در زمان شروع وجود داشته است. اما به‌جز چرخند گونو در سایر چرخندها زمان تغییر مسیر بازمان رسیدن آن به اوج، یکی نیست. تحلیل نقشه‌های فشار سطح دریا نیز نشان داد که مسیر حرکت چرخندهای موردمطالعه از قوانین کشش و رانش پیروی کرده و حاکمیت پرفشارها در فصل سرد باعث شده چرخندهای نیلوفر و چاپالا نسبت به سایر، به سمت عرض-های بالا گسترش پیدا نکنند.https://geoeh.um.ac.ir/article_30538_aa3de30f4faf7dfc11eb16e56cd3e700.pdfچرخندهای حارهمحدوده دریای عرب و عمانتغییرات آزیموتقوانین کشش و رانش |
| spellingShingle | فائزه شجاع محمود خسروی علی اکبر شمسی پور مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005) جغرافیا و مخاطرات محیطی چرخندهای حاره محدوده دریای عرب و عمان تغییرات آزیموت قوانین کشش و رانش |
| title | مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005) |
| title_full | مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005) |
| title_fullStr | مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005) |
| title_full_unstemmed | مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005) |
| title_short | مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر ( 2015-2005) |
| title_sort | مقایسه تطبیقی چرخندهای حاره‌ای شمال دریای عرب و دریای عمان طی دهه اخیر 2015 2005 |
| topic | چرخندهای حاره محدوده دریای عرب و عمان تغییرات آزیموت قوانین کشش و رانش |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_30538_aa3de30f4faf7dfc11eb16e56cd3e700.pdf |
| work_keys_str_mv | AT fạỷzhsẖjạʿ mqạyshtṭbyqycẖrkẖndhạyḥạrhạysẖmạldryạyʿrbwdryạyʿmạnṭydhhạkẖyr20152005 AT mḥmwdkẖsrwy mqạyshtṭbyqycẖrkẖndhạyḥạrhạysẖmạldryạyʿrbwdryạyʿmạnṭydhhạkẖyr20152005 AT ʿlyạḵbrsẖmsypwr mqạyshtṭbyqycẖrkẖndhạyḥạrhạysẖmạldryạyʿrbwdryạyʿmạnṭydhhạkẖyr20152005 |