GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİ
Biga Yarımadası’nın 20 km batısında yer alan ve Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada’ın jeolojisi, özellikle de magmatik kayaçları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Gökçeada’nın kuzeybatısında tektonik yükselimle dar bir alanda yüzeyleyen Geç Ediakaran/Erken Paleozoyik yaşlı Çamlıca metamo...
| Main Authors: | , , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
General Directorate of Mineral Research and Exploration
2015-06-01
|
| Series: | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3965/52477?publisher=mta |
| _version_ | 1797914790393282560 |
|---|---|
| author | Ramazan SARI Ahmet TÜRKECAN Mustafa DÖNMEZ Şahset KÜÇÜKEFE Ümit AYDIN Öner ÖZMEN |
| author_facet | Ramazan SARI Ahmet TÜRKECAN Mustafa DÖNMEZ Şahset KÜÇÜKEFE Ümit AYDIN Öner ÖZMEN |
| author_sort | Ramazan SARI |
| collection | DOAJ |
| description | Biga Yarımadası’nın 20 km
batısında yer alan ve Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada’ın jeolojisi,
özellikle de magmatik kayaçları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.
Gökçeada’nın kuzeybatısında tektonik yükselimle dar bir alanda yüzeyleyen Geç
Ediakaran/Erken Paleozoyik yaşlı Çamlıca metamorfitleri adanın en yaşlı
kayaçlarıdır. Çamlıca metamorfitleri üzerinde denizaltı yelpaze çökellerinden
oluşan Erken Eosen yaşlı Karaağaç Formasyonu uyumsuz olarak yer alır. Çamlıca
metamorfitlerini keserek Karaağaç Formasyonu içerisine yerleşen riyolitik
lavlar ile tüf ve tüfitlerden oluşan Dağiçitepe volkanit üyesi ise çalışma
sahasının en yaşlı volkanik birimidir. Karaağaç Formasyonu üzerinde uyumsuz
olarak Orta Eosen yaşlı sığ denizel kumtaşlarından oluşan Koyunbaba Formasyonu
çökelmiştir. Üzerinde ise uyumlu olarak GB-KD uzanımlı resifal kireçtaşından
oluşan Soğucak Formasyonu bulunur. Soğucak Formasyonu üzerinde uyumlu olarak
yer alan Orta-Üst Eosen yaşlı Ceylan Formasyonu ve Ceylan Formasyonu üzerinde
de uyumlu olarak bulunan Erken Oligosen yaşlı Mezardere Formasyonu, derin
denizel ortamda türbiditik akıntılara bağlı olarak çökelmişlerdir. Mesozoyik ve
Eosen yaşlı birimleri keserek, Eosen yaşlı çökel birimler içerisine kriptodom
ve dom şeklinde yerleşen ve çalışma sahasının bugünkü sert topoğrafyasını
oluşturan Geç Eosen (?)- Oligosen yaşlı subvolkanitler, adadaki ikinci magmatik
evre olup, Gökçeada Domları olarak isimlendirilmiştir. Subvolkanitlerin alt
zonlarında kristalleşen diyorit-monzodiyorit porfirler ise Mutludere sokulumunu
oluşturmaktadır. Gökçeada’nın doğusunda ve güneyinde Oligosen yaşlı Mezardere
Formasyonu üzerinde pomza akmaları şeklinde izlenen Geç Oligosen yaşlı Gökçeada
ignimbiriti yer alır. İgnimbiritin üzerine ise bloklu kül akmalarından oluşan
Erken Miyosen yaşlı Kesmekaya volkanitleri gelir. Bazaltik andezit ile
andezitik bileşimli lav ve piroklastitlerden oluşan Orta Miyosen yaşlı Eşelek
volkanitleri Gökçeada’nın doğusunda genişçe bir alanda izlenir. Genellikle az
pekişmiş konglomera, kumtaşı ve silttaşı ile marn ara katkılarından oluşan Üst
Miyosen yaşlı Çanakkale Formasyonu Gökçeada’nın doğu, güneydoğu ve güneyinde
dar alanlarda yüzeylemektedir. Gevşek, tutturulmamış, kum, silt, vb.
çökellerden oluşan Kuvaterner yaşlı alüvyal çökeller ve yamaç molozları
kendinden önce oluşmuş tüm birimleri uyumsuz olarak örterek istifi sonlandırırlar.
Gökçeada’nın ana tektonik yapılarını Neo-tektonik dönemde gelişen sağ yanal
atımlı oblik faylar oluşturmaktadır. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:31:39Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-1806eda1dbce431a8680dbe3810dae40 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0026-4563 2651-3048 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:31:39Z |
| publishDate | 2015-06-01 |
| publisher | General Directorate of Mineral Research and Exploration |
| record_format | Article |
| series | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| spelling | doaj.art-1806eda1dbce431a8680dbe3810dae402023-02-15T16:14:51ZengGeneral Directorate of Mineral Research and ExplorationBulletin of the Mineral Research and Exploration0026-45632651-30482015-06-0115011810.19111/bmre.4211976GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİRamazan SARIAhmet TÜRKECANMustafa DÖNMEZŞahset KÜÇÜKEFEÜmit AYDINÖner ÖZMENBiga Yarımadası’nın 20 km batısında yer alan ve Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada’ın jeolojisi, özellikle de magmatik kayaçları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Gökçeada’nın kuzeybatısında tektonik yükselimle dar bir alanda yüzeyleyen Geç Ediakaran/Erken Paleozoyik yaşlı Çamlıca metamorfitleri adanın en yaşlı kayaçlarıdır. Çamlıca metamorfitleri üzerinde denizaltı yelpaze çökellerinden oluşan Erken Eosen yaşlı Karaağaç Formasyonu uyumsuz olarak yer alır. Çamlıca metamorfitlerini keserek Karaağaç Formasyonu içerisine yerleşen riyolitik lavlar ile tüf ve tüfitlerden oluşan Dağiçitepe volkanit üyesi ise çalışma sahasının en yaşlı volkanik birimidir. Karaağaç Formasyonu üzerinde uyumsuz olarak Orta Eosen yaşlı sığ denizel kumtaşlarından oluşan Koyunbaba Formasyonu çökelmiştir. Üzerinde ise uyumlu olarak GB-KD uzanımlı resifal kireçtaşından oluşan Soğucak Formasyonu bulunur. Soğucak Formasyonu üzerinde uyumlu olarak yer alan Orta-Üst Eosen yaşlı Ceylan Formasyonu ve Ceylan Formasyonu üzerinde de uyumlu olarak bulunan Erken Oligosen yaşlı Mezardere Formasyonu, derin denizel ortamda türbiditik akıntılara bağlı olarak çökelmişlerdir. Mesozoyik ve Eosen yaşlı birimleri keserek, Eosen yaşlı çökel birimler içerisine kriptodom ve dom şeklinde yerleşen ve çalışma sahasının bugünkü sert topoğrafyasını oluşturan Geç Eosen (?)- Oligosen yaşlı subvolkanitler, adadaki ikinci magmatik evre olup, Gökçeada Domları olarak isimlendirilmiştir. Subvolkanitlerin alt zonlarında kristalleşen diyorit-monzodiyorit porfirler ise Mutludere sokulumunu oluşturmaktadır. Gökçeada’nın doğusunda ve güneyinde Oligosen yaşlı Mezardere Formasyonu üzerinde pomza akmaları şeklinde izlenen Geç Oligosen yaşlı Gökçeada ignimbiriti yer alır. İgnimbiritin üzerine ise bloklu kül akmalarından oluşan Erken Miyosen yaşlı Kesmekaya volkanitleri gelir. Bazaltik andezit ile andezitik bileşimli lav ve piroklastitlerden oluşan Orta Miyosen yaşlı Eşelek volkanitleri Gökçeada’nın doğusunda genişçe bir alanda izlenir. Genellikle az pekişmiş konglomera, kumtaşı ve silttaşı ile marn ara katkılarından oluşan Üst Miyosen yaşlı Çanakkale Formasyonu Gökçeada’nın doğu, güneydoğu ve güneyinde dar alanlarda yüzeylemektedir. Gevşek, tutturulmamış, kum, silt, vb. çökellerden oluşan Kuvaterner yaşlı alüvyal çökeller ve yamaç molozları kendinden önce oluşmuş tüm birimleri uyumsuz olarak örterek istifi sonlandırırlar. Gökçeada’nın ana tektonik yapılarını Neo-tektonik dönemde gelişen sağ yanal atımlı oblik faylar oluşturmaktadır.http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3965/52477?publisher=mtaGökçeadaJeolojiVolkanizmaMagmatizmaGökçeadaGeologyVolcanismMagmatism- |
| spellingShingle | Ramazan SARI Ahmet TÜRKECAN Mustafa DÖNMEZ Şahset KÜÇÜKEFE Ümit AYDIN Öner ÖZMEN GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİ Bulletin of the Mineral Research and Exploration Gökçeada Jeoloji Volkanizma Magmatizma Gökçeada Geology Volcanism Magmatism - |
| title | GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİ |
| title_full | GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİ |
| title_fullStr | GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİ |
| title_full_unstemmed | GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİ |
| title_short | GÖKÇEADA’NIN (ÇANAKKALE) JEOLOJİSİ |
| title_sort | gokceada nin canakkale jeolojisi |
| topic | Gökçeada Jeoloji Volkanizma Magmatizma Gökçeada Geology Volcanism Magmatism - |
| url | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3965/52477?publisher=mta |
| work_keys_str_mv | AT ramazansari gokceadanincanakkalejeolojisi AT ahmetturkecan gokceadanincanakkalejeolojisi AT mustafadonmez gokceadanincanakkalejeolojisi AT sahsetkucukefe gokceadanincanakkalejeolojisi AT umitaydin gokceadanincanakkalejeolojisi AT onerozmen gokceadanincanakkalejeolojisi |