Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi
Duruşmada hazır bulunma hakkı, sanığın, hakkında yürütülen kovuşturmanın duruşma evresinde mahkeme huzurunda bizzat hazır bulunabilme ve bu evrede gerçekleştirilen işlemlere katılabilme hakkıdır. Sanığın duruşmada hazır bulunma hakkının temeli, kaynağını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. madde...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Gaziantep University
2023-07-01
|
| Series: | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3009963 |
| _version_ | 1797770377021095936 |
|---|---|
| author | İdris Doğan Ahmet Bozdağ |
| author_facet | İdris Doğan Ahmet Bozdağ |
| author_sort | İdris Doğan |
| collection | DOAJ |
| description | Duruşmada hazır bulunma hakkı, sanığın, hakkında yürütülen kovuşturmanın duruşma evresinde mahkeme huzurunda bizzat hazır bulunabilme ve bu evrede gerçekleştirilen işlemlere katılabilme hakkıdır. Sanığın duruşmada hazır bulunma hakkının temeli, kaynağını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkına dayanmaktadır. Bu hak, aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6/3. maddesi ile sanığa tanınan asgari hakların kullanılabilmesinin de ön koşulu niteliğinde bir hak olarak kabul edilebilir. Adil yargılanma hakkının gereği olarak ceza muhakemesinde sanığın hükmü verecek olan mahkeme huzurunda bizzat hazır bulunması, tanıkların da sanığın hazır bulunduğu bir duruşmada ve hükmü verecek olan mahkeme tarafından bizzat dinlenmesi gerekmektedir. İstinabe yönteminde ise sanık veya tanık, hükmü verecek olan mahkeme dışındaki bir mahkeme tarafından dinlenmekte ve bu dinlemeye ilişkin tutanaklar hükmü verecek olan mahkeme tarafından değerlendirilerek karara varılmaktadır. Bu durum, ceza muhakemesinde doğrudan doğruyalık ilkesi ve sanığın duruşmada hazır bulunma hakkına istisna teşkil etmekte ve adil yargılanma hakkı bakımından önemli sorunlar doğurmaktadır. Ceza muhakemesinde Ses ve Görüntülü Bilişim Sistemi’nin (SEGBİS) kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte istinabe yönteminin kullanımı azalsa da uygulamada halen sanığın dinlenmesi amacıyla bu yönteme başvurulduğu görülmektedir. Bu çalışmada, ceza muhakemesinde istinabe yönteminin kullanımı, AİHM, AYM ve Yargıtay’ın son dönemde verdiği kararlar ışığında değerlendirilmiş; istinabe yönteminin kullanımı nedeniyle sanığın duruşmada hazır bulunma hakkının ihlaline yönelik ortaya çıkan sorunlar tespit edilerek çözüm önerilerinde bulunulmuştur. |
| first_indexed | 2024-03-12T21:21:25Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-182817205b30476caa9b67294d7cacfa |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1303-0094 2149-5459 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T21:21:25Z |
| publishDate | 2023-07-01 |
| publisher | Gaziantep University |
| record_format | Article |
| series | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| spelling | doaj.art-182817205b30476caa9b67294d7cacfa2023-07-28T15:27:04ZengGaziantep UniversityGaziantep University Journal of Social Sciences1303-00942149-54592023-07-012231004102010.21547/jss.1264944136Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesiİdris DoğanAhmet Bozdağ0Gaziantep Üniversitesi Hukuk FakültesiDuruşmada hazır bulunma hakkı, sanığın, hakkında yürütülen kovuşturmanın duruşma evresinde mahkeme huzurunda bizzat hazır bulunabilme ve bu evrede gerçekleştirilen işlemlere katılabilme hakkıdır. Sanığın duruşmada hazır bulunma hakkının temeli, kaynağını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkına dayanmaktadır. Bu hak, aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6/3. maddesi ile sanığa tanınan asgari hakların kullanılabilmesinin de ön koşulu niteliğinde bir hak olarak kabul edilebilir. Adil yargılanma hakkının gereği olarak ceza muhakemesinde sanığın hükmü verecek olan mahkeme huzurunda bizzat hazır bulunması, tanıkların da sanığın hazır bulunduğu bir duruşmada ve hükmü verecek olan mahkeme tarafından bizzat dinlenmesi gerekmektedir. İstinabe yönteminde ise sanık veya tanık, hükmü verecek olan mahkeme dışındaki bir mahkeme tarafından dinlenmekte ve bu dinlemeye ilişkin tutanaklar hükmü verecek olan mahkeme tarafından değerlendirilerek karara varılmaktadır. Bu durum, ceza muhakemesinde doğrudan doğruyalık ilkesi ve sanığın duruşmada hazır bulunma hakkına istisna teşkil etmekte ve adil yargılanma hakkı bakımından önemli sorunlar doğurmaktadır. Ceza muhakemesinde Ses ve Görüntülü Bilişim Sistemi’nin (SEGBİS) kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte istinabe yönteminin kullanımı azalsa da uygulamada halen sanığın dinlenmesi amacıyla bu yönteme başvurulduğu görülmektedir. Bu çalışmada, ceza muhakemesinde istinabe yönteminin kullanımı, AİHM, AYM ve Yargıtay’ın son dönemde verdiği kararlar ışığında değerlendirilmiş; istinabe yönteminin kullanımı nedeniyle sanığın duruşmada hazır bulunma hakkının ihlaline yönelik ortaya çıkan sorunlar tespit edilerek çözüm önerilerinde bulunulmuştur.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3009963rogatorythe principle of directlyright to defenseright to a fair trialpresent at trial.i̇stinabedoğrudan doğruyalık ilkesisavunma hakkıadil yargılanma hakkıduruşmada hazır bulunma. |
| spellingShingle | İdris Doğan Ahmet Bozdağ Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi Gaziantep University Journal of Social Sciences rogatory the principle of directly right to defense right to a fair trial present at trial. i̇stinabe doğrudan doğruyalık ilkesi savunma hakkı adil yargılanma hakkı duruşmada hazır bulunma. |
| title | Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi |
| title_full | Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi |
| title_fullStr | Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi |
| title_full_unstemmed | Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi |
| title_short | Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi |
| title_sort | ceza muhakemesinde istinabe uygulamasinin sanigin durusmada hazir bulunma hakki baglaminda degerlendirilmesi |
| topic | rogatory the principle of directly right to defense right to a fair trial present at trial. i̇stinabe doğrudan doğruyalık ilkesi savunma hakkı adil yargılanma hakkı duruşmada hazır bulunma. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3009963 |
| work_keys_str_mv | AT idrisdogan cezamuhakemesindeistinabeuygulamasınınsanıgındurusmadahazırbulunmahakkıbaglamındadegerlendirilmesi AT ahmetbozdag cezamuhakemesindeistinabeuygulamasınınsanıgındurusmadahazırbulunmahakkıbaglamındadegerlendirilmesi |