MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLER
Haram olan müskiratın kullanımına mesken olan meyhanelerin müstekreh davranışlara ortam hazırlaması, İslam medeniyetine mensup devletlerin buraları titiz bir şekilde teftiş ve tahdid etmelerine ortam hazırlamıştır. Mezkûr medeniyetin temsilcilerinden olan Osmanlı Devleti’ninde meyhanelere karşı beli...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Van Yuzuncu Yıl University
2019-12-01
|
| Series: | Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/914241 |
| _version_ | 1797315096664342528 |
|---|---|
| author | Ercüment Topuz |
| author_facet | Ercüment Topuz |
| author_sort | Ercüment Topuz |
| collection | DOAJ |
| description | Haram olan müskiratın kullanımına mesken olan meyhanelerin müstekreh davranışlara ortam hazırlaması, İslam medeniyetine mensup devletlerin buraları titiz bir şekilde teftiş ve tahdid etmelerine ortam hazırlamıştır. Mezkûr medeniyetin temsilcilerinden olan Osmanlı Devleti’ninde meyhanelere karşı belirtilen tavırlar üzerinden bir kontrol mekanizması geliştirdiği müşahade edilmiştir. Mekânın imkânına, zamanın insafına ve kendisinin de gerçekliğine göre şekillendirilmiş bu mekanizmanın belli ilkeleri sabit tutulmak kaydıyla iktisadi ve siyasi tercih ve tehditler karşısında yer yer sertleştirildiği veya esnetildiği zaman zaman görülmüştür.
Devletin meyhanelere karşı yürürlüğe koyduğu politikaların ikircikli parametrelerden oluşmasının önemli bir sebebi, kendi zaafiyetlerinden ileri geldiği gibi bu tür eğlence yerlerinin nezafet ve nezaketten yoksun olmasının getirdiği avantajlarla gayr-i resmi bir şekilde her izbe köşede açılıyor olmasından da kaynaklanmıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kadınların bu tür eğlence yerlerinde görünür olmasının adı olan “Baloz” ve benzerlerinin de zuhuru, devleti daha tafsilatlı kanunlar hazırlamasına yöneltmiştir.
Bu çalışmada öncelikle meyhanelere karşı devletin tutumuna ilişkin örnek davranışlar paylaşılmış akabinde özellikle balozların ortaya çıktığı ve çoğaldığı XIX. yüzyılın ikinci yarısı dikkat-i nazara alınarak meyhanelerin ve türevlerinin teftiş ve tahdidine sebebiyet veren nedenler zemin, zaman ve özne üzerinden anlamlandırılmıştır. |
| first_indexed | 2024-03-08T02:55:43Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-188223af7c19480995ca9db2926b64de |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1302-6879 2822-3136 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T02:55:43Z |
| publishDate | 2019-12-01 |
| publisher | Van Yuzuncu Yıl University |
| record_format | Article |
| series | Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| spelling | doaj.art-188223af7c19480995ca9db2926b64de2024-02-13T12:12:20ZengVan Yuzuncu Yıl UniversityYüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi1302-68792822-31362019-12-01464074261655MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLERErcüment Topuz0VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİHaram olan müskiratın kullanımına mesken olan meyhanelerin müstekreh davranışlara ortam hazırlaması, İslam medeniyetine mensup devletlerin buraları titiz bir şekilde teftiş ve tahdid etmelerine ortam hazırlamıştır. Mezkûr medeniyetin temsilcilerinden olan Osmanlı Devleti’ninde meyhanelere karşı belirtilen tavırlar üzerinden bir kontrol mekanizması geliştirdiği müşahade edilmiştir. Mekânın imkânına, zamanın insafına ve kendisinin de gerçekliğine göre şekillendirilmiş bu mekanizmanın belli ilkeleri sabit tutulmak kaydıyla iktisadi ve siyasi tercih ve tehditler karşısında yer yer sertleştirildiği veya esnetildiği zaman zaman görülmüştür. Devletin meyhanelere karşı yürürlüğe koyduğu politikaların ikircikli parametrelerden oluşmasının önemli bir sebebi, kendi zaafiyetlerinden ileri geldiği gibi bu tür eğlence yerlerinin nezafet ve nezaketten yoksun olmasının getirdiği avantajlarla gayr-i resmi bir şekilde her izbe köşede açılıyor olmasından da kaynaklanmıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kadınların bu tür eğlence yerlerinde görünür olmasının adı olan “Baloz” ve benzerlerinin de zuhuru, devleti daha tafsilatlı kanunlar hazırlamasına yöneltmiştir. Bu çalışmada öncelikle meyhanelere karşı devletin tutumuna ilişkin örnek davranışlar paylaşılmış akabinde özellikle balozların ortaya çıktığı ve çoğaldığı XIX. yüzyılın ikinci yarısı dikkat-i nazara alınarak meyhanelerin ve türevlerinin teftiş ve tahdidine sebebiyet veren nedenler zemin, zaman ve özne üzerinden anlamlandırılmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/914241ottoman empiretavernbalozforbiddennon-muslimosmanlı devletimeyhanebalozyasakgayrimüslim |
| spellingShingle | Ercüment Topuz MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLER Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ottoman empire tavern baloz forbidden non-muslim osmanlı devleti meyhane baloz yasak gayrimüslim |
| title | MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLER |
| title_full | MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLER |
| title_fullStr | MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLER |
| title_full_unstemmed | MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLER |
| title_short | MÜSKİRATA MESKEN MEYHANEDEN, BALODAN BOZMA BALOZA: OSMANLI’DA EĞLENCE MEKÂNLARININ DÖŞÜMÜ, İHLALLER VE TEDBİRLER |
| title_sort | muskirata mesken meyhaneden balodan bozma baloza osmanli da eglence mekanlarinin dosumu ihlaller ve tedbirler |
| topic | ottoman empire tavern baloz forbidden non-muslim osmanlı devleti meyhane baloz yasak gayrimüslim |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/914241 |
| work_keys_str_mv | AT ercumenttopuz muskiratameskenmeyhanedenbalodanbozmabalozaosmanlidaeglencemekanlarinindosumuihlallervetedbirler |