MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR
“Ma‘rûf” kavramı, tarihi süreçte farklı kavramlarla birlikte kullanılmış ve büyük ölçüde anlam kayması yaşamıştır. İlk dönem muhaddisleri, “ma‘rûf” kavramını “isnâd” ve “râvî” kavramlarıyla birlikte kullanırken, Hanefî fakihler, “sünnet” ve “hadis” kavramlarıyla birlikte kullanmışlardır. Hanefî faki...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Fırat University
2013-06-01
|
| Series: | Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2261868 |
| Summary: | “Ma‘rûf” kavramı, tarihi süreçte farklı kavramlarla birlikte kullanılmış ve büyük ölçüde anlam
kayması yaşamıştır. İlk dönem muhaddisleri, “ma‘rûf” kavramını “isnâd” ve “râvî” kavramlarıyla
birlikte kullanırken, Hanefî fakihler, “sünnet” ve “hadis” kavramlarıyla birlikte kullanmışlardır.
Hanefî fakihler “ma’rûf hadîs”’i, hadîs metninin bilgi değerini ve sıhhatini belirtmek için
kullanırken, hadîs âlimleri, “ma‘rûf isnâd” ve “ma‘rûf râvî” terkiplerini, hadisin râvi veya isnadla
tanındığını ifade için kullanmışlardır. Hadis âlimleri, İbn Hacer’e kadar “ma‘rûf hadîs” ifadesi
yerine “mahfûz hadîs” kullanmış, bunun zıddı için “şâz hadîs” ve “münker şâz hadîs” terkiblerini
kullanmışlardır. İbn Hacer, zayıf râvî’nin sikâ râvîye muhalif rivayetine “münker hadis”, sika
râvînin rivayetine de “ma’rûf hadîs” demiştir. O, sika ravinin daha sika râviye muhalif rivâyetine
“şâz hadis” ve daha sika râvî’nin rivâyetine “mahfûz hadîs” terimlerini kullanmıştır. İbn Hacerî’in,
bu tarif ve tasnifi, hadîs âlimlerince genel kabul görmüştür. Ancak onun “münker hadîs” tanımı
eleştirilmiştir. Sadece Hanefî fakihler ve muhaddisler arasında değil, muhaddislerin kendi
aralarında da, “ma‘rûf hadis”’in anlamı farklılaşmıştır. Bu çalışmada, “ma‘rûf” kavramının kullanım
farklılıklarını ve anlam kaymalarını kronolojik olarak inceledik İbn Hacer’den önce, muhaddisler
ve hanefilerin ma‘rûf kavramını farklı anlamda kullandığını tespit ettik. Böylece, o dönemin hadîs
kitaplarını İbn Hacer’in ma‘rûf tanımı ile okumak yanlış anlamalara sebep olabilir. |
|---|---|
| ISSN: | 1304-639X 2791-951X |