MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR

“Ma‘rûf” kavramı, tarihi süreçte farklı kavramlarla birlikte kullanılmış ve büyük ölçüde anlam kayması yaşamıştır. İlk dönem muhaddisleri, “ma‘rûf” kavramını “isnâd” ve “râvî” kavramlarıyla birlikte kullanırken, Hanefî fakihler, “sünnet” ve “hadis” kavramlarıyla birlikte kullanmışlardır. Hanefî faki...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Recep Tuzcu
Format: Article
Language:Arabic
Published: Fırat University 2013-06-01
Series:Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2261868
_version_ 1797686036513423360
author Recep Tuzcu
author_facet Recep Tuzcu
author_sort Recep Tuzcu
collection DOAJ
description “Ma‘rûf” kavramı, tarihi süreçte farklı kavramlarla birlikte kullanılmış ve büyük ölçüde anlam kayması yaşamıştır. İlk dönem muhaddisleri, “ma‘rûf” kavramını “isnâd” ve “râvî” kavramlarıyla birlikte kullanırken, Hanefî fakihler, “sünnet” ve “hadis” kavramlarıyla birlikte kullanmışlardır. Hanefî fakihler “ma’rûf hadîs”’i, hadîs metninin bilgi değerini ve sıhhatini belirtmek için kullanırken, hadîs âlimleri, “ma‘rûf isnâd” ve “ma‘rûf râvî” terkiplerini, hadisin râvi veya isnadla tanındığını ifade için kullanmışlardır. Hadis âlimleri, İbn Hacer’e kadar “ma‘rûf hadîs” ifadesi yerine “mahfûz hadîs” kullanmış, bunun zıddı için “şâz hadîs” ve “münker şâz hadîs” terkiblerini kullanmışlardır. İbn Hacer, zayıf râvî’nin sikâ râvîye muhalif rivayetine “münker hadis”, sika râvînin rivayetine de “ma’rûf hadîs” demiştir. O, sika ravinin daha sika râviye muhalif rivâyetine “şâz hadis” ve daha sika râvî’nin rivâyetine “mahfûz hadîs” terimlerini kullanmıştır. İbn Hacerî’in, bu tarif ve tasnifi, hadîs âlimlerince genel kabul görmüştür. Ancak onun “münker hadîs” tanımı eleştirilmiştir. Sadece Hanefî fakihler ve muhaddisler arasında değil, muhaddislerin kendi aralarında da, “ma‘rûf hadis”’in anlamı farklılaşmıştır. Bu çalışmada, “ma‘rûf” kavramının kullanım farklılıklarını ve anlam kaymalarını kronolojik olarak inceledik İbn Hacer’den önce, muhaddisler ve hanefilerin ma‘rûf kavramını farklı anlamda kullandığını tespit ettik. Böylece, o dönemin hadîs kitaplarını İbn Hacer’in ma‘rûf tanımı ile okumak yanlış anlamalara sebep olabilir.
first_indexed 2024-03-12T00:59:47Z
format Article
id doaj.art-19343e6cd24046c0946a433aa8dd3241
institution Directory Open Access Journal
issn 1304-639X
2791-951X
language Arabic
last_indexed 2024-03-12T00:59:47Z
publishDate 2013-06-01
publisher Fırat University
record_format Article
series Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
spelling doaj.art-19343e6cd24046c0946a433aa8dd32412023-09-14T09:03:39ZaraFırat UniversityFırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi1304-639X2791-951X2013-06-01181001769MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLARRecep Tuzcu“Ma‘rûf” kavramı, tarihi süreçte farklı kavramlarla birlikte kullanılmış ve büyük ölçüde anlam kayması yaşamıştır. İlk dönem muhaddisleri, “ma‘rûf” kavramını “isnâd” ve “râvî” kavramlarıyla birlikte kullanırken, Hanefî fakihler, “sünnet” ve “hadis” kavramlarıyla birlikte kullanmışlardır. Hanefî fakihler “ma’rûf hadîs”’i, hadîs metninin bilgi değerini ve sıhhatini belirtmek için kullanırken, hadîs âlimleri, “ma‘rûf isnâd” ve “ma‘rûf râvî” terkiplerini, hadisin râvi veya isnadla tanındığını ifade için kullanmışlardır. Hadis âlimleri, İbn Hacer’e kadar “ma‘rûf hadîs” ifadesi yerine “mahfûz hadîs” kullanmış, bunun zıddı için “şâz hadîs” ve “münker şâz hadîs” terkiblerini kullanmışlardır. İbn Hacer, zayıf râvî’nin sikâ râvîye muhalif rivayetine “münker hadis”, sika râvînin rivayetine de “ma’rûf hadîs” demiştir. O, sika ravinin daha sika râviye muhalif rivâyetine “şâz hadis” ve daha sika râvî’nin rivâyetine “mahfûz hadîs” terimlerini kullanmıştır. İbn Hacerî’in, bu tarif ve tasnifi, hadîs âlimlerince genel kabul görmüştür. Ancak onun “münker hadîs” tanımı eleştirilmiştir. Sadece Hanefî fakihler ve muhaddisler arasında değil, muhaddislerin kendi aralarında da, “ma‘rûf hadis”’in anlamı farklılaşmıştır. Bu çalışmada, “ma‘rûf” kavramının kullanım farklılıklarını ve anlam kaymalarını kronolojik olarak inceledik İbn Hacer’den önce, muhaddisler ve hanefilerin ma‘rûf kavramını farklı anlamda kullandığını tespit ettik. Böylece, o dönemin hadîs kitaplarını İbn Hacer’in ma‘rûf tanımı ile okumak yanlış anlamalara sebep olabilir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2261868ma‘rûfmahfûzşâzmünkerhadîs
spellingShingle Recep Tuzcu
MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR
Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
ma‘rûf
mahfûz
şâz
münker
hadîs
title MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR
title_full MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR
title_fullStr MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR
title_full_unstemmed MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR
title_short MUHADDİSLERİN VE FAKİHLERİN MA‘RÛF TERİMİNE YÜKLEDİĞİ ANLAMLAR
title_sort muhaddislerin ve fakihlerin ma ruf terimine yukledigi anlamlar
topic ma‘rûf
mahfûz
şâz
münker
hadîs
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2261868
work_keys_str_mv AT receptuzcu muhaddislerinvefakihlerinmarufterimineyukledigianlamlar