Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r.
Transformacja ustrojowa w Chorwacji nierozerwalnie wiąże się z wojną domową, w zdecydowany i brutalny sposób kończącą jugosłowiańską erę. Nowa rzeczywistość wymagała stworzenia kinematografii, która stanie się niezależna i napisze własną historię. W latach 90. konserwatywna narracja partii rządzące...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Institute of Art of the Polish Academy of Sciences
2019-12-01
|
| Series: | Kwartalnik Filmowy |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/50 |
| _version_ | 1797745733511675904 |
|---|---|
| author | Justyna Maria Gluba |
| author_facet | Justyna Maria Gluba |
| author_sort | Justyna Maria Gluba |
| collection | DOAJ |
| description |
Transformacja ustrojowa w Chorwacji nierozerwalnie wiąże się z wojną domową, w zdecydowany i brutalny sposób kończącą jugosłowiańską erę. Nowa rzeczywistość wymagała stworzenia kinematografii, która stanie się niezależna i napisze własną historię. W latach 90. konserwatywna narracja partii rządzącej, na czele której stał pierwszy chorwacki prezydent od ogłoszenia niepodległości, Franjo Tuđman, spowodowała, że reżyserzy sięgali po patriotyczne i chrześcijańskie motywy. Było to między innymi potwierdzeniem specjalnej misji, co do której przekonana była elita rządząca, a która polegała na „ucywilizowaniu” swoich bałkańskich sąsiadów. Dopiero po śmierci Tuđmana twórcy filmowi mogli pozwolić sobie na większą swobodę, zarówno jeśli chodzi o środki wyrazu, jak i podejmowane motywy. Do głosu doszli reżyserzy, których młodość przypadła na moment wybuchu, a później apogeum konfliktu zbrojnego. W artykule wzięto pod uwagę trzy filmy powstałe po 2000 r.: Miłe martwe dziewczyny (Fine mrtve djevojke, reż. Dalibor Matanić, 2002), Kino Lika (Kino Lika, reż. Dalibor Matanić, 2008) i Przepraszam za kung-fu (Oprosti za kung-fu, reż. Ognjen Sviličić, 2004). Są to filmy, które wykorzystując narrację kontrastu: my (Chorwaci) kontra oni (Serbowie, Niemcy, Zachód), odchodzą od tematyki wojennej, wciąż jednak subtelnie do niej nawiązując. Dzięki podjętym tematom reżyserom udało się – choć nie kompleksowo – stworzyć przekrój społeczeństwa posttransformacyjnego, borykającego się zarówno z nową, kapitalistyczną rzeczywistością, jak i pokłosiem doświadczeń wojennych.
|
| first_indexed | 2024-03-12T15:27:17Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-1a0d8ec2c557456aa2971d38df94cd49 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0452-9502 2719-2725 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T15:27:17Z |
| publishDate | 2019-12-01 |
| publisher | Institute of Art of the Polish Academy of Sciences |
| record_format | Article |
| series | Kwartalnik Filmowy |
| spelling | doaj.art-1a0d8ec2c557456aa2971d38df94cd492023-08-10T10:33:58ZengInstitute of Art of the Polish Academy of SciencesKwartalnik Filmowy0452-95022719-27252019-12-01105-10610.36744/kf.50Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r.Justyna Maria Gluba 0Uniwersytet Gdański Transformacja ustrojowa w Chorwacji nierozerwalnie wiąże się z wojną domową, w zdecydowany i brutalny sposób kończącą jugosłowiańską erę. Nowa rzeczywistość wymagała stworzenia kinematografii, która stanie się niezależna i napisze własną historię. W latach 90. konserwatywna narracja partii rządzącej, na czele której stał pierwszy chorwacki prezydent od ogłoszenia niepodległości, Franjo Tuđman, spowodowała, że reżyserzy sięgali po patriotyczne i chrześcijańskie motywy. Było to między innymi potwierdzeniem specjalnej misji, co do której przekonana była elita rządząca, a która polegała na „ucywilizowaniu” swoich bałkańskich sąsiadów. Dopiero po śmierci Tuđmana twórcy filmowi mogli pozwolić sobie na większą swobodę, zarówno jeśli chodzi o środki wyrazu, jak i podejmowane motywy. Do głosu doszli reżyserzy, których młodość przypadła na moment wybuchu, a później apogeum konfliktu zbrojnego. W artykule wzięto pod uwagę trzy filmy powstałe po 2000 r.: Miłe martwe dziewczyny (Fine mrtve djevojke, reż. Dalibor Matanić, 2002), Kino Lika (Kino Lika, reż. Dalibor Matanić, 2008) i Przepraszam za kung-fu (Oprosti za kung-fu, reż. Ognjen Sviličić, 2004). Są to filmy, które wykorzystując narrację kontrastu: my (Chorwaci) kontra oni (Serbowie, Niemcy, Zachód), odchodzą od tematyki wojennej, wciąż jednak subtelnie do niej nawiązując. Dzięki podjętym tematom reżyserom udało się – choć nie kompleksowo – stworzyć przekrój społeczeństwa posttransformacyjnego, borykającego się zarówno z nową, kapitalistyczną rzeczywistością, jak i pokłosiem doświadczeń wojennych. https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/50kino chorwackie |
| spellingShingle | Justyna Maria Gluba Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r. Kwartalnik Filmowy kino chorwackie |
| title | Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r. |
| title_full | Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r. |
| title_fullStr | Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r. |
| title_full_unstemmed | Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r. |
| title_short | Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r. |
| title_sort | czy kino moze uciec od wojennej traumy film chorwacki po 1990 r |
| topic | kino chorwackie |
| url | https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/50 |
| work_keys_str_mv | AT justynamariagluba czykinomozeuciecodwojennejtraumyfilmchorwackipo1990r |