تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی
نون وقایه یکی از اقسام چهارگانه نون مفرده در زبان عربی است. جستار حاضر تلاش‌دارد تا تبیینی واج‌شناختی در چارچوب نظریه نشانداری برای انگیزه درج، دلیل انتخاب همخوان درج‌شده و نقشی که این همخوان در ساختار موجود ایفا می‌کند، ارائه‌کند. به همین‌منظور، ابتدا تمامی مواردی که در آن نون وقایه به-کاررفته‌است...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
The University of Tehran
2023-06-01
|
| Series: | پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jflr.ut.ac.ir/article_92281_2a32c1429cb2d83addea4df65c8d39be.pdf |
| _version_ | 1797387714798026752 |
|---|---|
| author | فرزانه تاج آبادی عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا |
| author_facet | فرزانه تاج آبادی عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا |
| author_sort | فرزانه تاج آبادی |
| collection | DOAJ |
| description | نون وقایه یکی از اقسام چهارگانه نون مفرده در زبان عربی است. جستار حاضر تلاش‌دارد تا تبیینی واج‌شناختی در چارچوب نظریه نشانداری برای انگیزه درج، دلیل انتخاب همخوان درج‌شده و نقشی که این همخوان در ساختار موجود ایفا می‌کند، ارائه‌کند. به همین‌منظور، ابتدا تمامی مواردی که در آن نون وقایه به-کاررفته‌است (286مورد) به شیوه رایانشی و با ایجاد یک فوق‌مجموعه از الگوهای مرتبط از کل متن قرآن استخراج و مقوله واژگانی و نحوی عناصر زبانی شرکت‌کننده در فرایند و بافت آوایی وقوع هریک از آن‌ها مشخص‌شد. در ادامه بر اساس مفاهیم مختلفی چون رسایی، ساخت هجا، نشانداری و سرنخ‌های ادراکی، توضیحی برای این فرایند در قالب نظریه نشانداری ارائه‌شد. یافته‌ها نشان‌می‌دهد که انگیزه اصلی درج خیشومی[n] ترمیم ساخت هجای بدون آغازه و رفع التقای واکه‌ای است که هر دو در زبان عربی قرآنی، ساختی غیرمجاز محسوب‌می‌شوند. با درج این همخوان، پدیده تیرگی رخ‌می‌دهد که به تبع آن از اعمال فرایند هماهنگی واکه‌ای ممانعت می‌شود. از آنجایی که درک محل تولید همخوان‌های خیشومی دشوار است، با درج این همخوان در جایگاه آغازه هجا، به واسطه برجستگی شنیداری و به کمک سرنخ‌های صوت‌شناختی بر شفافیت درک محل تولید افزوده‌می‌شود. همچنین چون بین میزان برجستگی همخوان خیشومی و دریافت میزان خیشومی‌شدگی واکه رابطه‌ای معکوس وجود دارد از میزان برجستگی واکه‌ای که به دنبال همخوان خیشومی درجایگاه آغازه آمده‌است، کاسته‌‌می‌شود و به این ترتیب ساختی کم‌نشان‌تر ایجاد‌می‌شود. بنابراین، درج این همخوان با هدف کاهش نشانداری و همسو با گرایش جهانی زبان‌ها در رابطه با بهره‌گیری از ساخت‌هایی با نشانداری کم‌تر صورت‌می‌گیرد. |
| first_indexed | 2024-03-08T22:30:02Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-1e6c194fa3a84ac99c22ab0744037bba |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2588-4123 2588-7521 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T22:30:02Z |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | The University of Tehran |
| record_format | Article |
| series | پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی |
| spelling | doaj.art-1e6c194fa3a84ac99c22ab0744037bba2023-12-18T06:28:15ZengThe University of Tehranپژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی2588-41232588-75212023-06-0113224526610.22059/jflr.2023.351085.99692281تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنیفرزانه تاج آبادی0عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا1پژوهشکده مطالعات میان‌رشته‌‌ای قرآن، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایرانگروه زبان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت‌مدرس، تهران، ایراننون وقایه یکی از اقسام چهارگانه نون مفرده در زبان عربی است. جستار حاضر تلاش‌دارد تا تبیینی واج‌شناختی در چارچوب نظریه نشانداری برای انگیزه درج، دلیل انتخاب همخوان درج‌شده و نقشی که این همخوان در ساختار موجود ایفا می‌کند، ارائه‌کند. به همین‌منظور، ابتدا تمامی مواردی که در آن نون وقایه به-کاررفته‌است (286مورد) به شیوه رایانشی و با ایجاد یک فوق‌مجموعه از الگوهای مرتبط از کل متن قرآن استخراج و مقوله واژگانی و نحوی عناصر زبانی شرکت‌کننده در فرایند و بافت آوایی وقوع هریک از آن‌ها مشخص‌شد. در ادامه بر اساس مفاهیم مختلفی چون رسایی، ساخت هجا، نشانداری و سرنخ‌های ادراکی، توضیحی برای این فرایند در قالب نظریه نشانداری ارائه‌شد. یافته‌ها نشان‌می‌دهد که انگیزه اصلی درج خیشومی[n] ترمیم ساخت هجای بدون آغازه و رفع التقای واکه‌ای است که هر دو در زبان عربی قرآنی، ساختی غیرمجاز محسوب‌می‌شوند. با درج این همخوان، پدیده تیرگی رخ‌می‌دهد که به تبع آن از اعمال فرایند هماهنگی واکه‌ای ممانعت می‌شود. از آنجایی که درک محل تولید همخوان‌های خیشومی دشوار است، با درج این همخوان در جایگاه آغازه هجا، به واسطه برجستگی شنیداری و به کمک سرنخ‌های صوت‌شناختی بر شفافیت درک محل تولید افزوده‌می‌شود. همچنین چون بین میزان برجستگی همخوان خیشومی و دریافت میزان خیشومی‌شدگی واکه رابطه‌ای معکوس وجود دارد از میزان برجستگی واکه‌ای که به دنبال همخوان خیشومی درجایگاه آغازه آمده‌است، کاسته‌‌می‌شود و به این ترتیب ساختی کم‌نشان‌تر ایجاد‌می‌شود. بنابراین، درج این همخوان با هدف کاهش نشانداری و همسو با گرایش جهانی زبان‌ها در رابطه با بهره‌گیری از ساخت‌هایی با نشانداری کم‌تر صورت‌می‌گیرد.https://jflr.ut.ac.ir/article_92281_2a32c1429cb2d83addea4df65c8d39be.pdfدرج همخوانعربی قرآنیکاهش نشاندارینظریه نشاندارینون وقایه |
| spellingShingle | فرزانه تاج آبادی عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی درج همخوان عربی قرآنی کاهش نشانداری نظریه نشانداری نون وقایه |
| title | تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی |
| title_full | تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی |
| title_fullStr | تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی |
| title_full_unstemmed | تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی |
| title_short | تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی |
| title_sort | تبیین واج‌شناختی نون وقایه در زبان عربی قرآنی |
| topic | درج همخوان عربی قرآنی کاهش نشانداری نظریه نشانداری نون وقایه |
| url | https://jflr.ut.ac.ir/article_92281_2a32c1429cb2d83addea4df65c8d39be.pdf |
| work_keys_str_mv | AT frzạnhtạjậbạdy tbyynwạjsẖnạkẖtynwnwqạyhdrzbạnʿrbyqrậny AT ʿạlyhḵrdzʿfrạnlwḵạmbwzyạ tbyynwạjsẖnạkẖtynwnwqạyhdrzbạnʿrbyqrậny |