بررسی میزان و چگونگی کاربرد تناسبات در شمسه های کاشی‌کاری شده مساجد شیخ لطف الله و سید اصفهان
چکیده:کاربرد تناسبات در آرایه‌های معماری ایران متناسب با کاربرد آن در معماری، در ادوار مختلف رشد یا افول داشته است. مساجد دوره صفوی و قاجار، از متناسب‌ترین بناهای ایرانی محسوب می‌شوند که زیبایی تزئینات آن‌ها، به‌واسطه استفاده از تناسبات هندسی جلوه بیشتری می‌یابد. در این پژوهش کاشی‌های مساجد شیخ لطف...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Yazd University
2022-08-01
|
| Series: | معماری اقلیم گرم و خشک |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://smb.yazd.ac.ir/article_2750_f0154de7c1707a3ad785c609d8526ad4.pdf |
| Summary: | چکیده:کاربرد تناسبات در آرایه‌های معماری ایران متناسب با کاربرد آن در معماری، در ادوار مختلف رشد یا افول داشته است. مساجد دوره صفوی و قاجار، از متناسب‌ترین بناهای ایرانی محسوب می‌شوند که زیبایی تزئینات آن‌ها، به‌واسطه استفاده از تناسبات هندسی جلوه بیشتری می‌یابد. در این پژوهش کاشی‌های مساجد شیخ لطف‌الله و سید در اصفهان موردبررسی قرارگرفته و پرسش مطرح‌شده این است که پرکاربرد‌ترین تناسبات به‌کاررفته در نقوش شمسههای این دو مسجد چیست؟ چه شباهت‌ها و تفاوت‌ها‌یی در تناسبات آن‌ها وجود دارد؟ هدف این پژوهش، دستیابی به میزان و چگونگی استفاده از تناسبات طلایی و ایرانی در شمسههای این مساجد است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش داده اندوزی، کتابخانه‌ای و میدانی بوده است. نتایج حاکی از آن است که تناسبات بکار رفته در شمسههای کاشی‌کاری این مساجد تفاوت آشکاری دارند. اگرچه در شمسههای هر دو مسجد از تناسبات طلایی و ایرانی استفاده‌شده اما در مسجد شیخ لطف‌الله، نسبت‌های بین 1 و 2، حدود 12درصد بیشتر از مسجد سید از استفاده‌شده است. همچنین استفاده از نسبت‌های ایرانی 2√ و 3√، در مسجد سید به نسبت مسجد شیخ لطف‌الله، حدود 26درصد کاهش‌یافته که می‌تواند ناشی از تغییرات ایجادشده در دوره قاجار و تأثیرات آن بر هنر و معماری آن دوران باشد ازجمله روند کم‌رنگ شدن اهمیت استفاده از هندسه و تزاید گونه‌های جدید تزیینی.واژگان کلیدی: اصفهان، مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد سید، تناسبات طلایی، تناسبات ایرانی، نقوش شمسه کاشی‌کاری. |
|---|---|
| ISSN: | 2645-3711 2645-372X |