تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن

تصویر ذهنی ارزیابانه حاصل توسعه مفهوم تصویر ذهنی لینچ است که مؤلفه «معنا» را به نحوی به دو مؤلفه «هویت» و «ساختار» اضافه نموده و بدین ترتیب جنبه‌های احساسی را نیز در نظر می‌گیرد. پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه‌های تصویر ذهنی ارزیابانه شهروندان از محدوده دروازه قرآن شیراز شامل منطقه‌ای وسیع از ویژگی‌های ت...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: علی اسدپور, هادی نیکونام نظامی, علیرضا امیدیان نیا
Format: Article
Language:fas
Published: Iranian Scientific Association of Architecture & Urbanism 2019-02-01
Series:معماری و شهرسازی ایران
Subjects:
Online Access:http://www.isau.ir/article_87933_9168952cb438b9ba0b5de44e15bb39a3.pdf
_version_ 1797903853260111872
author علی اسدپور
هادی نیکونام نظامی
علیرضا امیدیان نیا
author_facet علی اسدپور
هادی نیکونام نظامی
علیرضا امیدیان نیا
author_sort علی اسدپور
collection DOAJ
description تصویر ذهنی ارزیابانه حاصل توسعه مفهوم تصویر ذهنی لینچ است که مؤلفه «معنا» را به نحوی به دو مؤلفه «هویت» و «ساختار» اضافه نموده و بدین ترتیب جنبه‌های احساسی را نیز در نظر می‌گیرد. پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه‌های تصویر ذهنی ارزیابانه شهروندان از محدوده دروازه قرآن شیراز شامل منطقه‌ای وسیع از ویژگی‌های تاریخی، طبیعی، خاطره‌ای و اجتماعی را می‌پردازد. راهبرد این پژوهش ترکیبی شامل کیفی و مورد پژوهی است. ارزیابی شهروندان بر روی عکس‌هوایی رنگی منطقه به دست آنان در قالب نواحی «دوست‌داشتنی» و «غیر دوست‌داشتنی» ترسیم شده است. همچنین مصاحبه نیمه‌سازمان یافته و عمیقی نیز با هر یک انجام شده است. در مجموع 53 نفر از شهروندان به عنوان «مشارکت‌کنندگان بالقوه» و با در نظر داشتن میزان آشنایی با محدوده انتخاب شدند. نتایج به شیوه تحلیل محتوا و در رویکردی استنتاجی و انتقادی ارزیابی و تحلیل شدند. نقشه‌های ترکیبی حاصل از پاسخ‌های ترسیمی و تحلیل محتوای مصاحبه‌ها نشان دادند که «آرامگاه حافظیه» و «باغ جهان نما» و «دروازۀ قرآن و محدوده پیرامون آن» به ترتیب دوست‌داشتنی‌ترین مکان‌ها بوده‌اند. مؤلفه‌های ابراز شده در مصاحبه‌‌ها نیز به ترتیب به «واکنش‌های احساسی و عاطفی»، «عناصر طبیعی»، «عناصر تاریخی»، «خاطره‌انگیزی»، «مدیریت شهری مناسب» و «عوامل اجتماعی» قابل طبقه‌بندی هستند. نواحی غیر‌دوست‌داشتنی در نقشه نهایی به «لبه‌های کالبدی خیابان‌های شهری پیرامون» و «بافت مسکونی هفت‌تنان» محدود شده‌است. تحلیل محتوای مصاحبه‌ها نشان می‌دهند که «ضعف مدیریت شهری»، «معضلات اجتماعی»، «ذهنیت و خاطرات نامناسب» و «واکنش‌های احساسی منفی» از دلایل اشاره به محدوده‌های غیردوست‌داشتنی هستند. عناصر تاریخی و عناصر طبیعی تأثیری در ترجیح و انتخاب محدوده‌های غیر‌دوست‌داشتنی نداشتند. بر این اساس در انتها پیشنهادات و راهکارهایی در دو بٌعد 1) طراحی و 2) کالبدی و عملکردی ارائه شده است.
first_indexed 2024-04-10T09:39:26Z
format Article
id doaj.art-2004b44c223e47e4be8070a145cb4c82
institution Directory Open Access Journal
issn 2228-589X
2645-7148
language fas
last_indexed 2024-04-10T09:39:26Z
publishDate 2019-02-01
publisher Iranian Scientific Association of Architecture & Urbanism
record_format Article
series معماری و شهرسازی ایران
spelling doaj.art-2004b44c223e47e4be8070a145cb4c822023-02-17T11:42:21ZfasIranian Scientific Association of Architecture & Urbanismمعماری و شهرسازی ایران2228-589X2645-71482019-02-0192536810.30475/isau.2019.8793387933تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آنعلی اسدپور0هادی نیکونام نظامی1علیرضا امیدیان نیا2استادیاردانشگاه هنر شیراز، شیراز، ایرانموسسه اموزش عالی آپاداناموسسه آموزش عالی آپاداناتصویر ذهنی ارزیابانه حاصل توسعه مفهوم تصویر ذهنی لینچ است که مؤلفه «معنا» را به نحوی به دو مؤلفه «هویت» و «ساختار» اضافه نموده و بدین ترتیب جنبه‌های احساسی را نیز در نظر می‌گیرد. پژوهش حاضر به بررسی مؤلفه‌های تصویر ذهنی ارزیابانه شهروندان از محدوده دروازه قرآن شیراز شامل منطقه‌ای وسیع از ویژگی‌های تاریخی، طبیعی، خاطره‌ای و اجتماعی را می‌پردازد. راهبرد این پژوهش ترکیبی شامل کیفی و مورد پژوهی است. ارزیابی شهروندان بر روی عکس‌هوایی رنگی منطقه به دست آنان در قالب نواحی «دوست‌داشتنی» و «غیر دوست‌داشتنی» ترسیم شده است. همچنین مصاحبه نیمه‌سازمان یافته و عمیقی نیز با هر یک انجام شده است. در مجموع 53 نفر از شهروندان به عنوان «مشارکت‌کنندگان بالقوه» و با در نظر داشتن میزان آشنایی با محدوده انتخاب شدند. نتایج به شیوه تحلیل محتوا و در رویکردی استنتاجی و انتقادی ارزیابی و تحلیل شدند. نقشه‌های ترکیبی حاصل از پاسخ‌های ترسیمی و تحلیل محتوای مصاحبه‌ها نشان دادند که «آرامگاه حافظیه» و «باغ جهان نما» و «دروازۀ قرآن و محدوده پیرامون آن» به ترتیب دوست‌داشتنی‌ترین مکان‌ها بوده‌اند. مؤلفه‌های ابراز شده در مصاحبه‌‌ها نیز به ترتیب به «واکنش‌های احساسی و عاطفی»، «عناصر طبیعی»، «عناصر تاریخی»، «خاطره‌انگیزی»، «مدیریت شهری مناسب» و «عوامل اجتماعی» قابل طبقه‌بندی هستند. نواحی غیر‌دوست‌داشتنی در نقشه نهایی به «لبه‌های کالبدی خیابان‌های شهری پیرامون» و «بافت مسکونی هفت‌تنان» محدود شده‌است. تحلیل محتوای مصاحبه‌ها نشان می‌دهند که «ضعف مدیریت شهری»، «معضلات اجتماعی»، «ذهنیت و خاطرات نامناسب» و «واکنش‌های احساسی منفی» از دلایل اشاره به محدوده‌های غیردوست‌داشتنی هستند. عناصر تاریخی و عناصر طبیعی تأثیری در ترجیح و انتخاب محدوده‌های غیر‌دوست‌داشتنی نداشتند. بر این اساس در انتها پیشنهادات و راهکارهایی در دو بٌعد 1) طراحی و 2) کالبدی و عملکردی ارائه شده است.http://www.isau.ir/article_87933_9168952cb438b9ba0b5de44e15bb39a3.pdfنقشه‌های ارزیابانهدروازه قرآنخاطره‌انگیزیعناصر تاریخیعناصر طبیعی
spellingShingle علی اسدپور
هادی نیکونام نظامی
علیرضا امیدیان نیا
تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن
معماری و شهرسازی ایران
نقشه‌های ارزیابانه
دروازه قرآن
خاطره‌انگیزی
عناصر تاریخی
عناصر طبیعی
title تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن
title_full تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن
title_fullStr تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن
title_full_unstemmed تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن
title_short تحلیل مؤلفه‌های «تصویر ذهنی ارزیابانه» شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن
title_sort تحلیل مؤلفه‌های تصویر ذهنی ارزیابانه شهروندان از دروازه قرآن شیراز و بافت پیرامون آن
topic نقشه‌های ارزیابانه
دروازه قرآن
خاطره‌انگیزی
عناصر تاریخی
عناصر طبیعی
url http://www.isau.ir/article_87933_9168952cb438b9ba0b5de44e15bb39a3.pdf
work_keys_str_mv AT ʿlyạsdpwr tḥlylmwlfhhạytṣwyrdẖhnyạrzyạbạnhsẖhrwndạnạzdrwạzhqrậnsẖyrạzwbạftpyrạmwnận
AT hạdynyḵwnạmnẓạmy tḥlylmwlfhhạytṣwyrdẖhnyạrzyạbạnhsẖhrwndạnạzdrwạzhqrậnsẖyrạzwbạftpyrạmwnận
AT ʿlyrḍạạmydyạnnyạ tḥlylmwlfhhạytṣwyrdẖhnyạrzyạbạnhsẖhrwndạnạzdrwạzhqrậnsẖyrạzwbạftpyrạmwnận