Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s.
Uygurlar, Türk tarihinde din ve kültür değişiklikleriyle öne çıkarlar. Bögü Kağan zamanında Maniheizmi kabul eden bu zümrenin başat ikinci özelliği, yerleşik düzene geçen ilk Türk topluluğu olmasıdır. Gerek inanç sisteminde gerek hayat tarzında yaşanan bu köklü değişmelerin dil, edebiyat ve sanata c...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Alimcan İnayet
2019-12-01
|
| Series: | Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.org.tr/tr/pub/uygur/issue/50967/635177?publisher=adem-oger |
| _version_ | 1827200278551592960 |
|---|---|
| author | İdris Nebi UYSAL |
| author_facet | İdris Nebi UYSAL |
| author_sort | İdris Nebi UYSAL |
| collection | DOAJ |
| description | Uygurlar, Türk tarihinde din
ve kültür değişiklikleriyle öne çıkarlar. Bögü Kağan zamanında Maniheizmi kabul
eden bu zümrenin başat ikinci özelliği, yerleşik düzene geçen ilk Türk
topluluğu olmasıdır. Gerek inanç sisteminde gerek hayat tarzında yaşanan bu köklü
değişmelerin dil, edebiyat ve sanata ciddi yansımaları olmuştur. Uygurlar için
karakteristik olan meslekleri tanıtıcı risale yazma geleneği de onların şehir yaşamına
erken adım atmalarıyla ilgili olmalıdır. Tarım, mimari, ticaret gibi yerleşik
düzene ilişkin unsurları diğer Türk kavimlerine göre daha önce tecrübe eden
Uygurların bu deneyim ve bilgilerini yazıya geçirme çabası, onları bir kez daha
farklı kılmıştır. Asırlarca kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan bilgi ve
tecrübeler, Çağatay yazı dili kullanılarak XVIII ve XIX. yüzyıllarda “risale”
adıyla yazılı hâle getirilmiştir. Editörler Öger ve Tek’in (s. V) aktardığı
bilgilere göre bu risaleler; çiftçilik, tüccarlık, ağaç oymacılığı, çobanlık,
sepetçilik, çömlekçilik, dericilik, aşçılık gibi meslekleri etraflıca tanıtmak
için kaleme alınmış, daha çok cep kitabı niteliğinde el yazması metinlerdir. Araştırmacıların
tespitine göre bugün İsveç, Rusya, Fransa, Çin başta olmak üzere pek çok ülkede
40 mesleğe ilişkin 120 civarında risale bulunmaktadır. Risāle-i Nemed-Māllık, Türkiye
Türkçesindeki karşılığıyla Keçecilik
Risalesi böyle bir eserdir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:32:44Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-209bb1f7f9034a748c65554c00e680b4 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2458-827X |
| language | English |
| last_indexed | 2025-03-21T10:46:16Z |
| publishDate | 2019-12-01 |
| publisher | Alimcan İnayet |
| record_format | Article |
| series | Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj.art-209bb1f7f9034a748c65554c00e680b42024-07-02T20:20:10ZengAlimcan İnayetUluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi2458-827X2019-12-0114142144854Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s.İdris Nebi UYSAL0KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ, EDEBİYAT FAKÜLTESİUygurlar, Türk tarihinde din ve kültür değişiklikleriyle öne çıkarlar. Bögü Kağan zamanında Maniheizmi kabul eden bu zümrenin başat ikinci özelliği, yerleşik düzene geçen ilk Türk topluluğu olmasıdır. Gerek inanç sisteminde gerek hayat tarzında yaşanan bu köklü değişmelerin dil, edebiyat ve sanata ciddi yansımaları olmuştur. Uygurlar için karakteristik olan meslekleri tanıtıcı risale yazma geleneği de onların şehir yaşamına erken adım atmalarıyla ilgili olmalıdır. Tarım, mimari, ticaret gibi yerleşik düzene ilişkin unsurları diğer Türk kavimlerine göre daha önce tecrübe eden Uygurların bu deneyim ve bilgilerini yazıya geçirme çabası, onları bir kez daha farklı kılmıştır. Asırlarca kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan bilgi ve tecrübeler, Çağatay yazı dili kullanılarak XVIII ve XIX. yüzyıllarda “risale” adıyla yazılı hâle getirilmiştir. Editörler Öger ve Tek’in (s. V) aktardığı bilgilere göre bu risaleler; çiftçilik, tüccarlık, ağaç oymacılığı, çobanlık, sepetçilik, çömlekçilik, dericilik, aşçılık gibi meslekleri etraflıca tanıtmak için kaleme alınmış, daha çok cep kitabı niteliğinde el yazması metinlerdir. Araştırmacıların tespitine göre bugün İsveç, Rusya, Fransa, Çin başta olmak üzere pek çok ülkede 40 mesleğe ilişkin 120 civarında risale bulunmaktadır. Risāle-i Nemed-Māllık, Türkiye Türkçesindeki karşılığıyla Keçecilik Risalesi böyle bir eserdir.http://dergipark.org.tr/tr/pub/uygur/issue/50967/635177?publisher=adem-ogeruygurçağatayrisale |
| spellingShingle | İdris Nebi UYSAL Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi uygur çağatay risale |
| title | Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s. |
| title_full | Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s. |
| title_fullStr | Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s. |
| title_full_unstemmed | Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s. |
| title_short | Adem Öger ve Recep Tek, Risāle-i Nemed-Mâllık (Keçecilik Risalesi), Yay. Haz. Ahmet Turan Türk-Ekber Enveri-Hüseyin Karakaya-Zulhayat Ötkür, Ankara: Gazi Kitabevi, 2016, 164 s. |
| title_sort | adem oger ve recep tek risale i nemed mallik kececilik risalesi yay haz ahmet turan turk ekber enveri huseyin karakaya zulhayat otkur ankara gazi kitabevi 2016 164 s |
| topic | uygur çağatay risale |
| url | http://dergipark.org.tr/tr/pub/uygur/issue/50967/635177?publisher=adem-oger |
| work_keys_str_mv | AT idrisnebiuysal ademogervereceptekrisaleinemedmallıkkececilikrisalesiyayhazahmetturanturkekberenverihuseyinkarakayazulhayatotkurankaragazikitabevi2016164s |