تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری
روند جزیره حرارتی شهری در بعد زمان و مکان به دلایلی نظیر تغییر در کاربری اراضی، پوشش گیاهی، پارامترهای اقلیمی و ... درحال تغییر است و در پی آن معضلات محیط زیستی گسترده‌ای را به همراه دارد. به دلیل این مهم، در این پژوهش سعی شده است تا روند تغییرات جزیره حرارتی شهر قم با استفاده از تکنیک‌های خودهمبستگ...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Yazd University
2022-10-01
|
| Series: | کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://grd.yazd.ac.ir/article_2792_bf8f612658ef9fda5eae078b2913206c.pdf |
| _version_ | 1797823266927149056 |
|---|---|
| author | فاطمه روانبخش یونس خسروی عبدالحسین پری زنگنه |
| author_facet | فاطمه روانبخش یونس خسروی عبدالحسین پری زنگنه |
| author_sort | فاطمه روانبخش |
| collection | DOAJ |
| description | روند جزیره حرارتی شهری در بعد زمان و مکان به دلایلی نظیر تغییر در کاربری اراضی، پوشش گیاهی، پارامترهای اقلیمی و ... درحال تغییر است و در پی آن معضلات محیط زیستی گسترده‌ای را به همراه دارد. به دلیل این مهم، در این پژوهش سعی شده است تا روند تغییرات جزیره حرارتی شهر قم با استفاده از تکنیک‌های خودهمبستگی فضایی در یک بازه زمانی 21 ساله (1379 تا 1399) و با هدف شناسایی مناطق بحرانی محیط زیستی مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف، از تصاویر ماهواره لندست 7 (ETM+) و لندست 8 (OLI/TIRS) جهت محاسبه دمای سطح زمین (LST )، از آماره‌های موران جهانی و موران محلی برای بررسی خودهمبستگی فضایی و آماره‌ی Gi* جهت تعیین لکه‌های سرد و گرم و از شاخص وضع بحرانی محیط زیست شهری برای شناسایی مناطق بحرانی محیط زیستی استفاده شده است. نتایج نشان داد بیش ترین دما مربوط به زمین‌های بایر اطراف شهر و کم ترین مقدار دما مربوط به نواحی حاوی پوشش گیاهی و فضای سبز بوده است؛ به عبارتی دیگر شبه جزیره حرارتی گرم در حاشیه شهر و جزایر حرارتی سرد در مرکز شهر طی دوره مورد مطالعه تشکیل شده است. نتایج حاصل از خودهمبستگی فضایی موران عمومی نشان داد که دمای سطح زمین در شهر قم دارای ساختار فضایی بوده و الگوی توزیع آن‌ها به صورت خوشه‌ای می‌باشد. همچنین نتایج شاخص وضع بحرانی محیط زیست شهری نشان داد پهنه‌هایی با حساسیت بالا محیط زیستی در دوره مورد مطالعه در اطراف شهر طی دوره مورد مطالعه تشکیل شده است. |
| first_indexed | 2024-03-13T10:20:29Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-236e3c08f8aa419eb5638ac79890b7e5 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2345-332X 2588-7009 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-13T10:20:29Z |
| publishDate | 2022-10-01 |
| publisher | Yazd University |
| record_format | Article |
| series | کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی |
| spelling | doaj.art-236e3c08f8aa419eb5638ac79890b7e52023-05-20T12:57:01ZfasYazd Universityکاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی2345-332X2588-70092022-10-0110211110.22034/grd.2022.17201.15012792تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهریفاطمه روانبخش0یونس خسروی1عبدالحسین پری زنگنه2کارشناس ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه زنجان، زنجان، ایراندانشیار گروه علوم محیط‌زیست، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.استاد گروه علوم محیط‌زیست، دانشگاه زنجان، زنجان، ایرانروند جزیره حرارتی شهری در بعد زمان و مکان به دلایلی نظیر تغییر در کاربری اراضی، پوشش گیاهی، پارامترهای اقلیمی و ... درحال تغییر است و در پی آن معضلات محیط زیستی گسترده‌ای را به همراه دارد. به دلیل این مهم، در این پژوهش سعی شده است تا روند تغییرات جزیره حرارتی شهر قم با استفاده از تکنیک‌های خودهمبستگی فضایی در یک بازه زمانی 21 ساله (1379 تا 1399) و با هدف شناسایی مناطق بحرانی محیط زیستی مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف، از تصاویر ماهواره لندست 7 (ETM+) و لندست 8 (OLI/TIRS) جهت محاسبه دمای سطح زمین (LST )، از آماره‌های موران جهانی و موران محلی برای بررسی خودهمبستگی فضایی و آماره‌ی Gi* جهت تعیین لکه‌های سرد و گرم و از شاخص وضع بحرانی محیط زیست شهری برای شناسایی مناطق بحرانی محیط زیستی استفاده شده است. نتایج نشان داد بیش ترین دما مربوط به زمین‌های بایر اطراف شهر و کم ترین مقدار دما مربوط به نواحی حاوی پوشش گیاهی و فضای سبز بوده است؛ به عبارتی دیگر شبه جزیره حرارتی گرم در حاشیه شهر و جزایر حرارتی سرد در مرکز شهر طی دوره مورد مطالعه تشکیل شده است. نتایج حاصل از خودهمبستگی فضایی موران عمومی نشان داد که دمای سطح زمین در شهر قم دارای ساختار فضایی بوده و الگوی توزیع آن‌ها به صورت خوشه‌ای می‌باشد. همچنین نتایج شاخص وضع بحرانی محیط زیست شهری نشان داد پهنه‌هایی با حساسیت بالا محیط زیستی در دوره مورد مطالعه در اطراف شهر طی دوره مورد مطالعه تشکیل شده است.http://grd.yazd.ac.ir/article_2792_bf8f612658ef9fda5eae078b2913206c.pdfدمای سطح زمینجزایر حرارتیخودهمبستگی فضاییشاخص وضع بحرانی محیط زیست شهریقم |
| spellingShingle | فاطمه روانبخش یونس خسروی عبدالحسین پری زنگنه تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی دمای سطح زمین جزایر حرارتی خودهمبستگی فضایی شاخص وضع بحرانی محیط زیست شهری قم |
| title | تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری |
| title_full | تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری |
| title_fullStr | تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری |
| title_full_unstemmed | تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری |
| title_short | تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری |
| title_sort | تحلیل فضایی جزایر حرارتی شهر قم به عنوان نمایه ای از محیط زیست شهری |
| topic | دمای سطح زمین جزایر حرارتی خودهمبستگی فضایی شاخص وضع بحرانی محیط زیست شهری قم |
| url | http://grd.yazd.ac.ir/article_2792_bf8f612658ef9fda5eae078b2913206c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT fạṭmhrwạnbkẖsẖ tḥlylfḍạyyjzạyrḥrạrtysẖhrqmbhʿnwạnnmạyhạyạzmḥyṭzystsẖhry AT ywnskẖsrwy tḥlylfḍạyyjzạyrḥrạrtysẖhrqmbhʿnwạnnmạyhạyạzmḥyṭzystsẖhry AT ʿbdạlḥsynpryzngnh tḥlylfḍạyyjzạyrḥrạrtysẖhrqmbhʿnwạnnmạyhạyạzmḥyṭzystsẖhry |