تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار
در ایران، با توجه به نیاز کم زنبورداری به سرمایه و همچنین، وجود مراتع طبیعی فراوان با گونه‌های گیاهی شهدزا و گرده‌زا، این فعالیت بسیار اهمیت دارد. از دیرباز، عسل به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین فرآورده‌های غذایی شناخته شده است که به خاطر خواص دارویی بی‌نظیر آن، گسترده‌ترین داروی طب سنتی در کشور به شم...
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI)
2023-06-01
|
| Series: | اقتصاد کشاورزی و توسعه |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://aead.agri-peri.ac.ir/article_128521_e8362766b1453cb2ec64d121c73ca8a9.pdf |
| _version_ | 1797292597740306432 |
|---|---|
| author | اتابک کاظم پور کهریز حامد رفیعی سیده طاهره قائم مقامی حسین نوروزی احمد قاسمی |
| author_facet | اتابک کاظم پور کهریز حامد رفیعی سیده طاهره قائم مقامی حسین نوروزی احمد قاسمی |
| author_sort | اتابک کاظم پور کهریز |
| collection | DOAJ |
| description | در ایران، با توجه به نیاز کم زنبورداری به سرمایه و همچنین، وجود مراتع طبیعی فراوان با گونه‌های گیاهی شهدزا و گرده‌زا، این فعالیت بسیار اهمیت دارد. از دیرباز، عسل به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین فرآورده‌های غذایی شناخته شده است که به خاطر خواص دارویی بی‌نظیر آن، گسترده‌ترین داروی طب سنتی در کشور به شمار می‌آید. از این رو، هدف تحقیق حاضر بررسی عملکرد صادراتی عسل ایران و اولویت‌بندی بازارهای هدف آن بود. بدین منظور، ابتدا محاسبة مزیت نسبی صادرات عسل با استفاده از شاخص‌های مزیت نسبی آشکارشده و مزیت نسبی آشکارشدة متقارن طی سال‌های 97-1380 صورت گرفت و با استفاده از شاخص هرفیندال- هیرشمن، ساختار بازار صادراتی عسل ایران مشخص شد؛ سپس، برای اولویت‌بندی بازارهای بالفعل صادراتی عسل، از روش تاکسونومی عددی استفاده شد. نتایج نشان داد که مزیت نسبی عسل در سال‌های مورد مطالعه با نوسان همراه بوده و مخاطره (ریسک) رقابتی برای صادرکنندگان عسل ایران نسبت به رقبا بالاتر بوده است؛ همچنین، طی دورة مورد مطالعه، تا سال 1387، بازار صادراتی عسل جهان دارای ساختار انحصار چندجانبه بوده و از سال 1388 تا 1397، ساختار انحصار چندجانبه باز داشته و ساختار بازار صادراتی عسل ایران و نیز ساختار بازار وارداتی عسل جهان در طول این دوره از نوع انحصار چندجانبه بوده است. با توجه به شاخص‌های مورد بررسی، نتایج پژوهش نشان داد که بازارهای عربستان، عراق، امارات و مالزی بهترین بازارها برای عسل ایران به شمار می‌روند. بنابراین، با توجه به کشورهای هدف معرفی شده بر اساس نتایج اولویت بندی، شایسته است که ضمن توجه به بخش خصوصی و حمایت از حضور فعال آن در این کشورها، بازار صادراتی از تمرکز بر چند بازار محدود و سنتی خارج شده، انحصار در خرید بازارهای هدف به سوی تنوع بخشی در این بازارها سوق داده شود. |
| first_indexed | 2024-03-07T19:58:45Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-24682c63e9434b8d988bbc8f3dabeca1 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1022-4211 2645-6443 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-07T19:58:45Z |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI) |
| record_format | Article |
| series | اقتصاد کشاورزی و توسعه |
| spelling | doaj.art-24682c63e9434b8d988bbc8f3dabeca12024-02-28T11:28:20ZfasAgricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI)اقتصاد کشاورزی و توسعه1022-42112645-64432023-06-01311497210.30490/aead.2023.355644.1372128521تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازاراتابک کاظم پور کهریز0حامد رفیعی1سیده طاهره قائم مقامی2حسین نوروزی3احمد قاسمی4دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.نویسندة مسئول و استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (hamedrafiee@ut.ac.ir).دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.در ایران، با توجه به نیاز کم زنبورداری به سرمایه و همچنین، وجود مراتع طبیعی فراوان با گونه‌های گیاهی شهدزا و گرده‌زا، این فعالیت بسیار اهمیت دارد. از دیرباز، عسل به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین فرآورده‌های غذایی شناخته شده است که به خاطر خواص دارویی بی‌نظیر آن، گسترده‌ترین داروی طب سنتی در کشور به شمار می‌آید. از این رو، هدف تحقیق حاضر بررسی عملکرد صادراتی عسل ایران و اولویت‌بندی بازارهای هدف آن بود. بدین منظور، ابتدا محاسبة مزیت نسبی صادرات عسل با استفاده از شاخص‌های مزیت نسبی آشکارشده و مزیت نسبی آشکارشدة متقارن طی سال‌های 97-1380 صورت گرفت و با استفاده از شاخص هرفیندال- هیرشمن، ساختار بازار صادراتی عسل ایران مشخص شد؛ سپس، برای اولویت‌بندی بازارهای بالفعل صادراتی عسل، از روش تاکسونومی عددی استفاده شد. نتایج نشان داد که مزیت نسبی عسل در سال‌های مورد مطالعه با نوسان همراه بوده و مخاطره (ریسک) رقابتی برای صادرکنندگان عسل ایران نسبت به رقبا بالاتر بوده است؛ همچنین، طی دورة مورد مطالعه، تا سال 1387، بازار صادراتی عسل جهان دارای ساختار انحصار چندجانبه بوده و از سال 1388 تا 1397، ساختار انحصار چندجانبه باز داشته و ساختار بازار صادراتی عسل ایران و نیز ساختار بازار وارداتی عسل جهان در طول این دوره از نوع انحصار چندجانبه بوده است. با توجه به شاخص‌های مورد بررسی، نتایج پژوهش نشان داد که بازارهای عربستان، عراق، امارات و مالزی بهترین بازارها برای عسل ایران به شمار می‌روند. بنابراین، با توجه به کشورهای هدف معرفی شده بر اساس نتایج اولویت بندی، شایسته است که ضمن توجه به بخش خصوصی و حمایت از حضور فعال آن در این کشورها، بازار صادراتی از تمرکز بر چند بازار محدود و سنتی خارج شده، انحصار در خرید بازارهای هدف به سوی تنوع بخشی در این بازارها سوق داده شود.http://aead.agri-peri.ac.ir/article_128521_e8362766b1453cb2ec64d121c73ca8a9.pdfانحصار چندجانبهصادراتمزیتنسبت تمرکزشاخص هرفیندال - هیرشمن (hhi) |
| spellingShingle | اتابک کاظم پور کهریز حامد رفیعی سیده طاهره قائم مقامی حسین نوروزی احمد قاسمی تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار اقتصاد کشاورزی و توسعه انحصار چندجانبه صادرات مزیت نسبت تمرکز شاخص هرفیندال - هیرشمن (hhi) |
| title | تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار |
| title_full | تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار |
| title_fullStr | تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار |
| title_full_unstemmed | تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار |
| title_short | تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار |
| title_sort | تحلیل ساختار بازار صادراتی عسل طبیعی ایران و اولویت‌بندی کشورهای هدف بر اساس شاخص‌های جذابیت بازار |
| topic | انحصار چندجانبه صادرات مزیت نسبت تمرکز شاخص هرفیندال - هیرشمن (hhi) |
| url | http://aead.agri-peri.ac.ir/article_128521_e8362766b1453cb2ec64d121c73ca8a9.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạtạbḵḵạẓmpwrḵhryz tḥlylsạkẖtạrbạzạrṣạdrạtyʿslṭbyʿyạyrạnwạwlwytbndyḵsẖwrhạyhdfbrạsạssẖạkẖṣhạyjdẖạbytbạzạr AT ḥạmdrfyʿy tḥlylsạkẖtạrbạzạrṣạdrạtyʿslṭbyʿyạyrạnwạwlwytbndyḵsẖwrhạyhdfbrạsạssẖạkẖṣhạyjdẖạbytbạzạr AT sydhṭạhrhqạỷmmqạmy tḥlylsạkẖtạrbạzạrṣạdrạtyʿslṭbyʿyạyrạnwạwlwytbndyḵsẖwrhạyhdfbrạsạssẖạkẖṣhạyjdẖạbytbạzạr AT ḥsynnwrwzy tḥlylsạkẖtạrbạzạrṣạdrạtyʿslṭbyʿyạyrạnwạwlwytbndyḵsẖwrhạyhdfbrạsạssẖạkẖṣhạyjdẖạbytbạzạr AT ạḥmdqạsmy tḥlylsạkẖtạrbạzạrṣạdrạtyʿslṭbyʿyạyrạnwạwlwytbndyḵsẖwrhạyhdfbrạsạssẖạkẖṣhạyjdẖạbytbạzạr |