ارزیابی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی پایان فصل در شرایط آب و هوایی اهواز
این تحقیق به مدت دو سال زراعی 87-1386 و 78-1387 در شرایط مزرعه‌ای در بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عامل اصلی شامل سطوح خشکی 50، 60 و70 درصد تخلیه رطوبت خاک که از مرحله شروع گل دهی تا زمان رسیدگی کامل اعمال گردید و عامل فرعی سه رقم کلزای بهاره به نام...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2015-03-01
|
| Series: | پژوهشهای زراعی ایران |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jcesc.um.ac.ir/article_37045_e32dc609e47d5093e5626dfe3875d6e2.pdf |
| Summary: | این تحقیق به مدت دو سال زراعی 87-1386 و 78-1387 در شرایط مزرعه‌ای در بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عامل اصلی شامل سطوح خشکی 50، 60 و70 درصد تخلیه رطوبت خاک که از مرحله شروع گل دهی تا زمان رسیدگی کامل اعمال گردید و عامل فرعی سه رقم کلزای بهاره به نام های هایولا401، شیرالی و آر.جی.اس بودند که در چهار تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، اجزا عملکرد دانه، ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول خورجین، تعداد ساقه در بوته، درصد روغن و پروتئین بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد که این کاهش به ازای هر درصد تنش خشکی از 50 به 70 درصد تخلیه رطوبتی به ترتیب 2، 35/1 و 81 /0 درصد بود. میانگین دو ساله کاهش وزن هزار دانه، تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین در اثر تنش خشکی (تخلیه رطوبتی از 50 به 70 درصد) به ترتیب 27، 36 و 20 درصد بودند. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد ساقه جانبی و طول خورجین شد، به طوری‌که میانگین دو ساله کاهش آن ها به ترتیب 12، 46، 36، و 14 درصد بود. قطر ساقه و تعداد ساقه جانبی نسبت به سایر صفات اندازه گیری شده بیش‌تر تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفتند. تنش خشکی درصد روغن دانه را 12 درصد کاهش و پروتئین دانه را 5/18 درصد افزایش داد و همچنین عملکرد پروتئین و روغن در سطح احتمال 5 درصد به طور معنی‌داری کاهش یافت. درجمع بندی نهایی در شرایط استان خوزستان تنش خشکی انتهایی که در ماه های اسفند و فروردین که هم زمان با مرحله گل دهی و پر شدن دانه رخ می دهد منجر به کاهش عملکرد دانه و اجزای آن شده و تاثیر منفی در رشد ساقه و کمیت روغن و پروتئین دارد، بنابراین با مدیریت آبیاری و انتخاب ژنوتیپ های متحمل به خشکی و زودرس می توان تنش خشکی پایان فصل را در شرایط استان خوزستان مدیریت نمود و تولید کلزا را بهبود بخشید. |
|---|---|
| ISSN: | 2008-1472 2423-3978 |