آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی
یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کلان برای احیاء تمدن اسلامی و خروج جهان اسلام از وضعیت عقب‌ماندگی و انحطاط تمدنی، پروژهی «ایدئولوژیک کردن اسلام» بوده است. برنامه‌ای که اجمالا با رویکرد سیدجمال به اسلام و جهان اسلام، آغاز شده و به وسیلهی شاگردان او پی‌گرفته شده است. در این رویکرد، اسلام مهم‌ترین ابزار پ...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Shahed University
2021-03-01
|
| Series: | مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://nic.shahed.ac.ir/article_3554_1251ccbd33d1d17b860a4835e52e2351.pdf |
| _version_ | 1811186531585490944 |
|---|---|
| author | سید محمد هادی پیشوایی |
| author_facet | سید محمد هادی پیشوایی |
| author_sort | سید محمد هادی پیشوایی |
| collection | DOAJ |
| description | یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کلان برای احیاء تمدن اسلامی و خروج جهان اسلام از وضعیت عقب‌ماندگی و انحطاط تمدنی، پروژهی «ایدئولوژیک کردن اسلام» بوده است. برنامه‌ای که اجمالا با رویکرد سیدجمال به اسلام و جهان اسلام، آغاز شده و به وسیلهی شاگردان او پی‌گرفته شده است. در این رویکرد، اسلام مهم‌ترین ابزار پیشرفت جامعه عرب در صدر اسلام معرفی شده که توانسته است در مدت کوتاهی تمدن اسلامی را به وجود آورد. ابزاری که می‌توان با بهکارگیری مجدد آن، بار دیگر جهان اسلام را به اوج ترقی رساند. رویکردی که دو روشنفکر مشهور جهان اسلام، دکتر علی شریعتی در فضای شیعه و سید قطب در فضای اهل سنت، مشهورترین منادیان آن هستند. رویکردی جدید به دین و تفسیری جدید از قرآن که با تفسیر علمای سنتی در حوزه‌های علمیه شیعه و اهل سنت کاملا متفاوت است. با توجه به نفوذ گسترده این رویکرد در میان قشر دانشگاهی در فضای جهان اسلام، این رویکرد سبب اقبال بیشتر افراد جامعه به دین و علیالخصوص بُعد تمدنسازی آن شد؛ اما علیرغم این نقطهی مثبت، این اندیشه سبب شکل‌گیری گروه‌های سیاسی و جهادی، چون اخوان المسلمین، طالبان، القاعده، داعش و ... در فضای اهل سنت، و گروه‌هایی چون سازمان مجاهدین خلق و فرقان و .. در فضای شیعه شده است. در این نوشتار سعی شده است که با تحلیل مبانی این دیدگاه، ظرفیت‌های تمدنی آن و خطرات ویرانگر این رویکرد به دین و علی الخصوص قرآن کریم بررسی شود. |
| first_indexed | 2024-04-11T13:48:08Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-27eb511118bf44009b499889fcd5d8c3 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2676-525X |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-11T13:48:08Z |
| publishDate | 2021-03-01 |
| publisher | Shahed University |
| record_format | Article |
| series | مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی |
| spelling | doaj.art-27eb511118bf44009b499889fcd5d8c32022-12-22T04:20:53ZfasShahed Universityمطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی2676-525X2021-03-014129131810.22070/nic.2021.13926.10643554آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامیسید محمد هادی پیشوایی0دکترای اندیشه معاصر مسلمین و پژوهشگر موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، قم، جمهوری اسلامی ایرانیکی از مهم‌ترین برنامه‌های کلان برای احیاء تمدن اسلامی و خروج جهان اسلام از وضعیت عقب‌ماندگی و انحطاط تمدنی، پروژهی «ایدئولوژیک کردن اسلام» بوده است. برنامه‌ای که اجمالا با رویکرد سیدجمال به اسلام و جهان اسلام، آغاز شده و به وسیلهی شاگردان او پی‌گرفته شده است. در این رویکرد، اسلام مهم‌ترین ابزار پیشرفت جامعه عرب در صدر اسلام معرفی شده که توانسته است در مدت کوتاهی تمدن اسلامی را به وجود آورد. ابزاری که می‌توان با بهکارگیری مجدد آن، بار دیگر جهان اسلام را به اوج ترقی رساند. رویکردی که دو روشنفکر مشهور جهان اسلام، دکتر علی شریعتی در فضای شیعه و سید قطب در فضای اهل سنت، مشهورترین منادیان آن هستند. رویکردی جدید به دین و تفسیری جدید از قرآن که با تفسیر علمای سنتی در حوزه‌های علمیه شیعه و اهل سنت کاملا متفاوت است. با توجه به نفوذ گسترده این رویکرد در میان قشر دانشگاهی در فضای جهان اسلام، این رویکرد سبب اقبال بیشتر افراد جامعه به دین و علیالخصوص بُعد تمدنسازی آن شد؛ اما علیرغم این نقطهی مثبت، این اندیشه سبب شکل‌گیری گروه‌های سیاسی و جهادی، چون اخوان المسلمین، طالبان، القاعده، داعش و ... در فضای اهل سنت، و گروه‌هایی چون سازمان مجاهدین خلق و فرقان و .. در فضای شیعه شده است. در این نوشتار سعی شده است که با تحلیل مبانی این دیدگاه، ظرفیت‌های تمدنی آن و خطرات ویرانگر این رویکرد به دین و علی الخصوص قرآن کریم بررسی شود.http://nic.shahed.ac.ir/article_3554_1251ccbd33d1d17b860a4835e52e2351.pdfایدئولوژیآسیب‌شناسیسید جمالعلی شریعتیسید قطبتکفیرتمدن اسلامی |
| spellingShingle | سید محمد هادی پیشوایی آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی ایدئولوژی آسیب‌شناسی سید جمال علی شریعتی سید قطب تکفیر تمدن اسلامی |
| title | آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی |
| title_full | آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی |
| title_fullStr | آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی |
| title_full_unstemmed | آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی |
| title_short | آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی |
| title_sort | آسیب شناسی رویکرد ایدئولوژیک به دین در احیاء تمدن اسلامی |
| topic | ایدئولوژی آسیب‌شناسی سید جمال علی شریعتی سید قطب تکفیر تمدن اسلامی |
| url | http://nic.shahed.ac.ir/article_3554_1251ccbd33d1d17b860a4835e52e2351.pdf |
| work_keys_str_mv | AT sydmḥmdhạdypysẖwạyy ậsybsẖnạsyrwyḵrdạydỷwlwzẖyḵbhdyndrạḥyạʾtmdnạslạmy |