Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór)
Dzieło karolińskiej arystokratki Dhuody z Septymanii (†843) napisane zostało w okresie od 30 listopada 841 r. do 2 lutego 843 r. Tę szczegółową informację autorka zamieściła w ostatniej – XI – księdze parenetycznego traktatu. Podręcznik prezentuje typ piśmiennictwa napominającego dla świeckich, któ...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
The John Paul II Catholic University of Lublin
2020-03-01
|
| Series: | Vox Patrum |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/4539 |
| _version_ | 1827876566471802880 |
|---|---|
| author | Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn |
| author_facet | Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn |
| author_sort | Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn |
| collection | DOAJ |
| description |
Dzieło karolińskiej arystokratki Dhuody z Septymanii (†843) napisane zostało w okresie od 30 listopada 841 r. do 2 lutego 843 r. Tę szczegółową informację autorka zamieściła w ostatniej – XI – księdze parenetycznego traktatu. Podręcznik prezentuje typ piśmiennictwa napominającego dla świeckich, który w literaturze określony został mianem speculum laicalis – zwierciadło laickie. Dzieła tego gatunku pisane były z myślą o przedstawicielach świeckiej arystokracji i rozwinęły się obok dominującej w okresie karolińskim grupy zwierciadeł królewskich i książęcych. W IX w. powstało pięć pism, które z uwagi na podejmowane wątki zaliczamy do zwierciadeł świeckich. Znajdujące się w tym zbiorze dzieło Dhuody zdecydowanie wyróżnia się na tle pozostałych traktatów. Przede wszystkim ze względu na osobę autorki. W dobie kultury karolińskiej Liber manualis Dhuody stanowi jedyny przykład kobiecego pisarstwa. Na uwagę zasługuje także fakt, że księżna z Septymanii zadedykowała utwór swojemu synowi, pierworodnemu Wilhelmowi (826-850). Pozostałe karolińskie specula laicalium napisane zostały przez duchownych na zamówienie wysokiej rangi świeckich urzędników. Bliska relacja łącząca autorkę ze swoim adresatem skutkowała jedynym w swoim rodzaju osobistym charakterem całego pisma. Celem wszystkich autorów tworzących zwierciadłowe instrukcje dla świeckich było nakreślenie pomocnych reguł, dzięki którym adresaci mogliby osiągnąć zbawienie swoich dusz. Główną treścią traktatów staje się wykładnia chrześcijańskiej moralności, która zostaje ściśle zorientowana na grupę świeckich dygnitarzy pełniących cały szereg społecznych i rodzinnych ról – wojowników, urzędników, doradców, synów, małżonków, a także wreszcie ojców. W ten sposób obok istniejącego już etosu mnicha (który objął cały karoliński kler), a także etosu królewskiego (proklamowanego w zwierciadłach dla władców), doprecyzowano typową etykę świecką i tzw. institutiones dla laików. Okazało się, że laicy w sposób tożsamy do osób duchownych mogli, na drodze realizacji odpowiednich dla nich cnót, reguł i przepisów, prowadzić życie podobające się Bogu i prowadzące ich do Królestwa Bożego.
|
| first_indexed | 2024-03-12T17:22:10Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-2966ffc651d840d88ad2a230f97d46ea |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0860-9411 2719-3586 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T17:22:10Z |
| publishDate | 2020-03-01 |
| publisher | The John Paul II Catholic University of Lublin |
| record_format | Article |
| series | Vox Patrum |
| spelling | doaj.art-2966ffc651d840d88ad2a230f97d46ea2023-08-05T20:56:05ZengThe John Paul II Catholic University of LublinVox Patrum0860-94112719-35862020-03-017310.31743/vp.4539Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór)Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn0Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego Dzieło karolińskiej arystokratki Dhuody z Septymanii (†843) napisane zostało w okresie od 30 listopada 841 r. do 2 lutego 843 r. Tę szczegółową informację autorka zamieściła w ostatniej – XI – księdze parenetycznego traktatu. Podręcznik prezentuje typ piśmiennictwa napominającego dla świeckich, który w literaturze określony został mianem speculum laicalis – zwierciadło laickie. Dzieła tego gatunku pisane były z myślą o przedstawicielach świeckiej arystokracji i rozwinęły się obok dominującej w okresie karolińskim grupy zwierciadeł królewskich i książęcych. W IX w. powstało pięć pism, które z uwagi na podejmowane wątki zaliczamy do zwierciadeł świeckich. Znajdujące się w tym zbiorze dzieło Dhuody zdecydowanie wyróżnia się na tle pozostałych traktatów. Przede wszystkim ze względu na osobę autorki. W dobie kultury karolińskiej Liber manualis Dhuody stanowi jedyny przykład kobiecego pisarstwa. Na uwagę zasługuje także fakt, że księżna z Septymanii zadedykowała utwór swojemu synowi, pierworodnemu Wilhelmowi (826-850). Pozostałe karolińskie specula laicalium napisane zostały przez duchownych na zamówienie wysokiej rangi świeckich urzędników. Bliska relacja łącząca autorkę ze swoim adresatem skutkowała jedynym w swoim rodzaju osobistym charakterem całego pisma. Celem wszystkich autorów tworzących zwierciadłowe instrukcje dla świeckich było nakreślenie pomocnych reguł, dzięki którym adresaci mogliby osiągnąć zbawienie swoich dusz. Główną treścią traktatów staje się wykładnia chrześcijańskiej moralności, która zostaje ściśle zorientowana na grupę świeckich dygnitarzy pełniących cały szereg społecznych i rodzinnych ról – wojowników, urzędników, doradców, synów, małżonków, a także wreszcie ojców. W ten sposób obok istniejącego już etosu mnicha (który objął cały karoliński kler), a także etosu królewskiego (proklamowanego w zwierciadłach dla władców), doprecyzowano typową etykę świecką i tzw. institutiones dla laików. Okazało się, że laicy w sposób tożsamy do osób duchownych mogli, na drodze realizacji odpowiednich dla nich cnót, reguł i przepisów, prowadzić życie podobające się Bogu i prowadzące ich do Królestwa Bożego. https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/4539Dhuoda z SeptymaniiLiber Manualis Dhuodane quem ad filium suum transmisit Wilhelmum |
| spellingShingle | Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór) Vox Patrum Dhuoda z Septymanii Liber Manualis Dhuodane quem ad filium suum transmisit Wilhelmum |
| title | Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór) |
| title_full | Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór) |
| title_fullStr | Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór) |
| title_full_unstemmed | Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór) |
| title_short | Dhuoda z Septymanii, Podręcznik Dhuody skierowany do jej syna Wilhelma (wybór) |
| title_sort | dhuoda z septymanii podrecznik dhuody skierowany do jej syna wilhelma wybor |
| topic | Dhuoda z Septymanii Liber Manualis Dhuodane quem ad filium suum transmisit Wilhelmum |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/4539 |
| work_keys_str_mv | AT małgorzatachudzikowskawołoszyn dhuodazseptymaniipodrecznikdhuodyskierowanydojejsynawilhelmawybor |