Fiillerde İ‘lâl
Sarf ilminde, telaffuzda kolaylık (اَلتَّخْفِيفُ) için ‘illet harfleri (حُرُوفُ الْعِلَّةِ) diye isimlendirilen vâv, yâ ve elif (و- ي- ا)’ten birinin başka bir ‘illet harfine dönüştürülmesi, harekesinin atılması veya mâkablinde bulunan sâkin harfe aktarılması suretiyle sâkin kılınması ya da bizzat h...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sirnak University
2018-04-01
|
| Series: | Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/473503 |
| _version_ | 1797449679991996416 |
|---|---|
| author | Mehmet Akıncı Ramazan Demir |
| author_facet | Mehmet Akıncı Ramazan Demir |
| author_sort | Mehmet Akıncı |
| collection | DOAJ |
| description | Sarf ilminde, telaffuzda kolaylık (اَلتَّخْفِيفُ)
için ‘illet harfleri (حُرُوفُ الْعِلَّةِ)
diye isimlendirilen vâv, yâ ve elif (و- ي- ا)’ten
birinin başka bir ‘illet harfine dönüştürülmesi, harekesinin atılması veya mâkablinde bulunan sâkin harfe aktarılması suretiyle
sâkin kılınması ya da bizzat harfin atılması şeklinde yapılan değişiklikler
i‘lâl (اَلْإِعْلَالُ) olarak tanımlanır.Kalb (اَلْقَلْبُ), nakil/iskân (اَلنَّقْلُ وَالْإِسْكَانُ) ve hazif (اَلْحَذْفُ) olmak üzere üç çeşit i‘lâl türü vardır. Bir harfin başka bir harfe ya da bir
harekenin başka bir harekeye dönüştürülmesi kalb, ‘illet harfinin harekesinin
kendisinden önce bulunan sahih harfe taşınması nakil/iskân ve bir kelimeden bir
ya da birden fazla harfin veya harekenin atılması ise hazif olarak
isimlendirilir.
Bu makalede
i‘lâlin tanımı, türleri ve uygulamaları üzerinde durulmuştur. Uygulama alanı
olarak Kur’ân-ı Kerîm’de geçen fiiller tercih edilmiştir. İlgili i‘lâl maddesi
için Kur’ân’da örneğin bulunmaması durumunda hadislere müracaat edilmiştir. Beşinci bâba nakledilerek ‘فَعُلَ’ veznine konulan bir fiilin son harfinin yâ (ي) olması durumunda, bu yâ (ي)’nın vâv (و)’a
kalb olunması kuralına, ayet ve hadislerde örnek teşkil edecek bir kullanım
bulunmadığından, konuya değinirken nahiv kaynaklarında geçen misal
kullanılmıştır. |
| first_indexed | 2024-03-09T14:28:32Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-2ae37194493848999714b26cc44d2859 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2146-4901 2667-6575 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-09T14:28:32Z |
| publishDate | 2018-04-01 |
| publisher | Sirnak University |
| record_format | Article |
| series | Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-2ae37194493848999714b26cc44d28592023-11-28T04:58:02ZengSirnak UniversityŞırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi2146-49012667-65752018-04-019191491671747Fiillerde İ‘lâlMehmet AkıncıRamazan DemirSarf ilminde, telaffuzda kolaylık (اَلتَّخْفِيفُ) için ‘illet harfleri (حُرُوفُ الْعِلَّةِ) diye isimlendirilen vâv, yâ ve elif (و- ي- ا)’ten birinin başka bir ‘illet harfine dönüştürülmesi, harekesinin atılması veya mâkablinde bulunan sâkin harfe aktarılması suretiyle sâkin kılınması ya da bizzat harfin atılması şeklinde yapılan değişiklikler i‘lâl (اَلْإِعْلَالُ) olarak tanımlanır.Kalb (اَلْقَلْبُ), nakil/iskân (اَلنَّقْلُ وَالْإِسْكَانُ) ve hazif (اَلْحَذْفُ) olmak üzere üç çeşit i‘lâl türü vardır. Bir harfin başka bir harfe ya da bir harekenin başka bir harekeye dönüştürülmesi kalb, ‘illet harfinin harekesinin kendisinden önce bulunan sahih harfe taşınması nakil/iskân ve bir kelimeden bir ya da birden fazla harfin veya harekenin atılması ise hazif olarak isimlendirilir. Bu makalede i‘lâlin tanımı, türleri ve uygulamaları üzerinde durulmuştur. Uygulama alanı olarak Kur’ân-ı Kerîm’de geçen fiiller tercih edilmiştir. İlgili i‘lâl maddesi için Kur’ân’da örneğin bulunmaması durumunda hadislere müracaat edilmiştir. Beşinci bâba nakledilerek ‘فَعُلَ’ veznine konulan bir fiilin son harfinin yâ (ي) olması durumunda, bu yâ (ي)’nın vâv (و)’a kalb olunması kuralına, ayet ve hadislerde örnek teşkil edecek bir kullanım bulunmadığından, konuya değinirken nahiv kaynaklarında geçen misal kullanılmıştır. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/473503i̇‘lâlkalbnakiliskânhazif‘illettahfif |
| spellingShingle | Mehmet Akıncı Ramazan Demir Fiillerde İ‘lâl Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi i̇‘lâl kalb nakil iskân hazif ‘illet tahfif |
| title | Fiillerde İ‘lâl |
| title_full | Fiillerde İ‘lâl |
| title_fullStr | Fiillerde İ‘lâl |
| title_full_unstemmed | Fiillerde İ‘lâl |
| title_short | Fiillerde İ‘lâl |
| title_sort | fiillerde i lal |
| topic | i̇‘lâl kalb nakil iskân hazif ‘illet tahfif |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/473503 |
| work_keys_str_mv | AT mehmetakıncı fiillerdeilal AT ramazandemir fiillerdeilal |