Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimi
Van Gölü’nün doğusundaki çarpışma ile ilişkili Otlakbaşı volkanizması farklı açılma çatlaklarından püskürerek meydana gelmiştir. Bu çalışmada, Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının yeni yaş verisi ve ana oksit, iz ve nadir toprak element jeokimyasal karakteristikleri incelenmiştir. Ar-Ar yaş verisi bu...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
General Directorate of Mineral Research and Exploration
2018-12-01
|
| Series: | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/33397/427782?publisher=mta |
| _version_ | 1797917036603506688 |
|---|---|
| author | Vural OYAN |
| author_facet | Vural OYAN |
| author_sort | Vural OYAN |
| collection | DOAJ |
| description | Van Gölü’nün doğusundaki çarpışma ile ilişkili Otlakbaşı volkanizması farklı açılma çatlaklarından püskürerek meydana gelmiştir. Bu çalışmada, Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının yeni yaş verisi ve ana oksit, iz ve nadir toprak element jeokimyasal karakteristikleri incelenmiştir. Ar-Ar yaş verisi bu bazaltik volkanizmanın bilinen Kuvaterner yaşının aksine Erken Pliyosende püskürdüğüne işaret eder. Volkanik ürünleri alkali-subalkali ayrım çizgisine yakın ve bazaltik bileşimdedirler. Fraksiyonel kristallenme ile birleşik kıtasal kirlenme (AFC) modellerinin sonuçları, magma odası evrim süreçlerinde fraksiyonel kristallenmenin kıtasal kirlenmeye göre ihmal edilebilir olduğuna ve kıtasal kirlenmenin fraksiyonel krsitallemeye oranının (r değeri) 0.1 ile 0.35 arasında değiştiğine işaret eder. Büyük iyon yarıçaplı litofil elementlerin ve (BİYL) hafif nadir toprak elementlerin (HNTE) yüksek alan şiddetli elementlere (YAŞE) göre zenginleşmesi ve hareketli iz elementlerin (Ba, Th) davranışı, Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının manto kaynak bölgesinin dalmış sedimentlerden türeyen ergiyikler ile zenginleştiğini ortaya koymuştur. Fraksiyonlanma doğrulaması yapılan örneklerin Rb ve K elementlerindeki tüketilme, manto kaynak alanında flogopit ve/veya amfibolün var olabileceğine işaret eder. Kısmi ergime modelleme çalışmalarının sonuçları, bu bazaltik volkanizmanın baskın olarak spinel peridotit kaynağının ergimesi ile üretilebileceğini göstermiştir. Metasomatize olmuş spinelce zengin litosferik mantonun ergimesi, Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının püskürmesinden sorumlu olabilir. |
| first_indexed | 2024-04-10T13:06:56Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-2e82da34ed06414eb4c175e37d2a6349 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0026-4563 2651-3048 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T13:06:56Z |
| publishDate | 2018-12-01 |
| publisher | General Directorate of Mineral Research and Exploration |
| record_format | Article |
| series | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| spelling | doaj.art-2e82da34ed06414eb4c175e37d2a63492023-02-15T16:12:54ZengGeneral Directorate of Mineral Research and ExplorationBulletin of the Mineral Research and Exploration0026-45632651-30482018-12-0115712110.19111/bulletinofmre.42778276Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimiVural OYAN0YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ, MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ, MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜVan Gölü’nün doğusundaki çarpışma ile ilişkili Otlakbaşı volkanizması farklı açılma çatlaklarından püskürerek meydana gelmiştir. Bu çalışmada, Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının yeni yaş verisi ve ana oksit, iz ve nadir toprak element jeokimyasal karakteristikleri incelenmiştir. Ar-Ar yaş verisi bu bazaltik volkanizmanın bilinen Kuvaterner yaşının aksine Erken Pliyosende püskürdüğüne işaret eder. Volkanik ürünleri alkali-subalkali ayrım çizgisine yakın ve bazaltik bileşimdedirler. Fraksiyonel kristallenme ile birleşik kıtasal kirlenme (AFC) modellerinin sonuçları, magma odası evrim süreçlerinde fraksiyonel kristallenmenin kıtasal kirlenmeye göre ihmal edilebilir olduğuna ve kıtasal kirlenmenin fraksiyonel krsitallemeye oranının (r değeri) 0.1 ile 0.35 arasında değiştiğine işaret eder. Büyük iyon yarıçaplı litofil elementlerin ve (BİYL) hafif nadir toprak elementlerin (HNTE) yüksek alan şiddetli elementlere (YAŞE) göre zenginleşmesi ve hareketli iz elementlerin (Ba, Th) davranışı, Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının manto kaynak bölgesinin dalmış sedimentlerden türeyen ergiyikler ile zenginleştiğini ortaya koymuştur. Fraksiyonlanma doğrulaması yapılan örneklerin Rb ve K elementlerindeki tüketilme, manto kaynak alanında flogopit ve/veya amfibolün var olabileceğine işaret eder. Kısmi ergime modelleme çalışmalarının sonuçları, bu bazaltik volkanizmanın baskın olarak spinel peridotit kaynağının ergimesi ile üretilebileceğini göstermiştir. Metasomatize olmuş spinelce zengin litosferik mantonun ergimesi, Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının püskürmesinden sorumlu olabilir.http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/33397/427782?publisher=mtaEastern AnatoliaOtlakbaşı volcanismcrustal contaminationpartial meltingspinel peridotiteDoğu AnadoluOtlakbaşı volkanizmasıkıtasal kirlenmekısmi ergimespinel peridotit |
| spellingShingle | Vural OYAN Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimi Bulletin of the Mineral Research and Exploration Eastern Anatolia Otlakbaşı volcanism crustal contamination partial melting spinel peridotite Doğu Anadolu Otlakbaşı volkanizması kıtasal kirlenme kısmi ergime spinel peridotit |
| title | Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimi |
| title_full | Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimi |
| title_fullStr | Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimi |
| title_full_unstemmed | Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimi |
| title_short | Van Gölü’nün doğusundaki Otlakbaşı bazaltik volkanizmasının petrolojik ve jeokimyasal evrimi |
| title_sort | van golu nun dogusundaki otlakbasi bazaltik volkanizmasinin petrolojik ve jeokimyasal evrimi |
| topic | Eastern Anatolia Otlakbaşı volcanism crustal contamination partial melting spinel peridotite Doğu Anadolu Otlakbaşı volkanizması kıtasal kirlenme kısmi ergime spinel peridotit |
| url | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/33397/427782?publisher=mta |
| work_keys_str_mv | AT vuraloyan vangolunundogusundakiotlakbasıbazaltikvolkanizmasınınpetrolojikvejeokimyasalevrimi |