Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar-
Hakikati temsil ettiğini savunan birbirinden farklı dinlerin birbirleri ile karşılaşmaları durumunda takınabilecekleri üç temel tutumdan bahsetmek mümkündür: Dinî dışlayıcılık, dinî kapsayıcılık ve dinî çoğulculuk. Bunlardan dinî çoğulculuk, özetle, hakikati temsil etme hususunda tüm dinlerin eşit o...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Trabzon University
2022-06-01
|
| Series: | Trabzon İlahiyat Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2335891 |
| _version_ | 1797221405956243456 |
|---|---|
| author | Okan Bağcı |
| author_facet | Okan Bağcı |
| author_sort | Okan Bağcı |
| collection | DOAJ |
| description | Hakikati temsil ettiğini savunan birbirinden farklı dinlerin birbirleri ile karşılaşmaları durumunda takınabilecekleri üç temel tutumdan bahsetmek mümkündür: Dinî dışlayıcılık, dinî kapsayıcılık ve dinî çoğulculuk. Bunlardan dinî çoğulculuk, özetle, hakikati temsil etme hususunda tüm dinlerin eşit olduğu kabulüne dayanır. Dinî çoğulculuğu savunabilmenin önündeki engellerin en önemlileri farklı Tanrı tasavvurları, vahiy ve nübüvvet kabulleri olarak sıralanabilir. Bu engellerden en azından bir kısmının dildeki referans problemi ile ilişkili olduğu söylenebilir. Zira, bağlamında değerlendirilmeyen ifadelerin referansları konusunda yapılacak yanlış çıkarımlar dinî çoğulculuğun önünde aşılması güç engeller oluşturmanın yanında, dinî dışlayıcılık için de bir zemin oluşturmaktadır. Özellikle bir önerme “inanmak” gibi bir fiilin nesnesi olarak kullanıldığında ortaya çıkan önermesel tutumlar söz konusu olduğunda referans probleminin daha belirgin hale geldiğini rahatlıkla ifade edebiliriz. Bu çalışmada öncelikle dinî çoğulculuk yaklaşımı ana hatlarıyla ele alınmakta, ardından önermesel tutumların bir inanç deklarasyonu olarak kullanımı incelenmektedir. Son olarak, önermesel tutumlardaki referans probleminin dinî çoğulculuğun önündeki referansa dayalı engelleri kaldırma çabasına katkı sağlayıp sağlamadığı değerlendirilmektedir. Böylece, önermesel tutumlar çerçevesinde referans probleminin, dinî çoğulculuk için semantik bir temel teşkil etmesinin imkânı irdelenmiştir. Makalemizde böyle bir imkânın var olduğu sonucuna ulaşılmış ve bu durum temellendirilmeye çalışılmıştır. |
| first_indexed | 2024-03-12T00:58:53Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-2f0ed6732efb4fb8b24bec7d4ce20e4a |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2651-4559 2651-4567 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-04-24T13:04:55Z |
| publishDate | 2022-06-01 |
| publisher | Trabzon University |
| record_format | Article |
| series | Trabzon İlahiyat Dergisi |
| spelling | doaj.art-2f0ed6732efb4fb8b24bec7d4ce20e4a2024-04-05T08:15:34ZaraTrabzon UniversityTrabzon İlahiyat Dergisi2651-45592651-45672022-06-019137939810.33718/tid.10942341707Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar-Okan Bağcı0GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİHakikati temsil ettiğini savunan birbirinden farklı dinlerin birbirleri ile karşılaşmaları durumunda takınabilecekleri üç temel tutumdan bahsetmek mümkündür: Dinî dışlayıcılık, dinî kapsayıcılık ve dinî çoğulculuk. Bunlardan dinî çoğulculuk, özetle, hakikati temsil etme hususunda tüm dinlerin eşit olduğu kabulüne dayanır. Dinî çoğulculuğu savunabilmenin önündeki engellerin en önemlileri farklı Tanrı tasavvurları, vahiy ve nübüvvet kabulleri olarak sıralanabilir. Bu engellerden en azından bir kısmının dildeki referans problemi ile ilişkili olduğu söylenebilir. Zira, bağlamında değerlendirilmeyen ifadelerin referansları konusunda yapılacak yanlış çıkarımlar dinî çoğulculuğun önünde aşılması güç engeller oluşturmanın yanında, dinî dışlayıcılık için de bir zemin oluşturmaktadır. Özellikle bir önerme “inanmak” gibi bir fiilin nesnesi olarak kullanıldığında ortaya çıkan önermesel tutumlar söz konusu olduğunda referans probleminin daha belirgin hale geldiğini rahatlıkla ifade edebiliriz. Bu çalışmada öncelikle dinî çoğulculuk yaklaşımı ana hatlarıyla ele alınmakta, ardından önermesel tutumların bir inanç deklarasyonu olarak kullanımı incelenmektedir. Son olarak, önermesel tutumlardaki referans probleminin dinî çoğulculuğun önündeki referansa dayalı engelleri kaldırma çabasına katkı sağlayıp sağlamadığı değerlendirilmektedir. Böylece, önermesel tutumlar çerçevesinde referans probleminin, dinî çoğulculuk için semantik bir temel teşkil etmesinin imkânı irdelenmiştir. Makalemizde böyle bir imkânın var olduğu sonucuna ulaşılmış ve bu durum temellendirilmeye çalışılmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2335891din felsefesidil felsefesidinî çoğulculukönermesel tutumlarreferansphilosophy of religionphilosophy of languagereligious pluralismpropositional attitudesreference |
| spellingShingle | Okan Bağcı Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar- Trabzon İlahiyat Dergisi din felsefesi dil felsefesi dinî çoğulculuk önermesel tutumlar referans philosophy of religion philosophy of language religious pluralism propositional attitudes reference |
| title | Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar- |
| title_full | Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar- |
| title_fullStr | Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar- |
| title_full_unstemmed | Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar- |
| title_short | Dini Çoğulculuğun Semantik Temelleri -İnanç Deklarasyonu Olarak Önermesel Tutumlar- |
| title_sort | dini cogulculugun semantik temelleri inanc deklarasyonu olarak onermesel tutumlar |
| topic | din felsefesi dil felsefesi dinî çoğulculuk önermesel tutumlar referans philosophy of religion philosophy of language religious pluralism propositional attitudes reference |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2335891 |
| work_keys_str_mv | AT okanbagcı dinicogulculugunsemantiktemelleriinancdeklarasyonuolarakonermeseltutumlar |