Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni Çeşitler
Kayısı, güzel renk, tat ve aroması, yüksek A vitamini ve diyet lifi içeriğiyle yaz mevsiminde sevilerek tüketilen meyvelerin başında gelir. İlkbahar geç donlarının neden olduğu kayıplar, farklı iklim koşullarına zayıf adaptasyon, sofralık kayısılarda raf ömrünün kısa olması, şarka ve monilya hastalı...
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Turkish Science and Technology Publishing (TURSTEP)
2017-11-01
|
| Series: | Turkish Journal of Agriculture: Food Science and Technology |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.agrifoodscience.com/index.php/TURJAF/article/view/1292 |
| _version_ | 1797912836058382336 |
|---|---|
| author | Bayram Murat Asma Fırat Ege Karaat Çiğdem Çuhacı Aliseydi Doğan Hazal Karaca |
| author_facet | Bayram Murat Asma Fırat Ege Karaat Çiğdem Çuhacı Aliseydi Doğan Hazal Karaca |
| author_sort | Bayram Murat Asma |
| collection | DOAJ |
| description | Kayısı, güzel renk, tat ve aroması, yüksek A vitamini ve diyet lifi içeriğiyle yaz mevsiminde sevilerek tüketilen meyvelerin başında gelir. İlkbahar geç donlarının neden olduğu kayıplar, farklı iklim koşullarına zayıf adaptasyon, sofralık kayısılarda raf ömrünün kısa olması, şarka ve monilya hastalığının yol açtığı zararlar bugün kayısı yetiştiriciliğinde karşılaşılan en önemli sorunlardır. Son yıllarda tüketici tercihlerinde yaşanan hızlı değişimlere birlikte renk, tat, aroma ve irilik bakımından farklı özelliklere sahip yeni kayısı çeşitlerine talep artmıştır. Kayısı ıslah çalışmalarının önemli bölümü kuzey yarımkürede yoğunlaşmış olup 74 çeşit ile ABD ve 70 çeşit ile Fransa en fazla kayısı ıslahı yapılan ülkeler olarak dikkat çekmektedir. Bu süreçte Türkiye’de ise sadece on bir kayısı çeşidi tescil ettirilmiştir. Bu çeşitlerden yedisi tanesi (Alata Yıldızı, Çağataybey, Çağrıbey, Dr. Kaşka, Şahinbey, Dilbay ve Eylül) melezleme ıslah yöntemiyle, diğerleri ise seleksiyon yoluyla geliştirilmiştir. Alkaya kayısı çeşidi hem sofralık hem de kurutmalık değerlendirmeye uygundur. Eylül ve Mihrialibey geç, diğer çeşitler ise erkenci ve orta mevsim olgunlaşma özelliğine sahiptir. Bu makalede, ülkemizde bugüne kadar yapılan kayısı ıslah çalışmaları gözden geçirilerek bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar kısaca özetlenmiş, tescil edilerek üretime sunulan yeni kayısı çeşitlerinin önemli özelliklerine yer verilmiştir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:02:12Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-30aed16811374303b53f81f08c19543d |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2148-127X |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:02:12Z |
| publishDate | 2017-11-01 |
| publisher | Turkish Science and Technology Publishing (TURSTEP) |
| record_format | Article |
| series | Turkish Journal of Agriculture: Food Science and Technology |
| spelling | doaj.art-30aed16811374303b53f81f08c19543d2023-02-15T16:16:31ZengTurkish Science and Technology Publishing (TURSTEP)Turkish Journal of Agriculture: Food Science and Technology2148-127X2017-11-015111429143810.24925/turjaf.v5i11.1429-1438.1292667Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni ÇeşitlerBayram Murat Asma0Fırat Ege Karaat1Çiğdem Çuhacı2Aliseydi Doğan3Hazal Karaca4İnönü Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, 44100 Battalgazi/Malatyaİnönü Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, 44100 Battalgazi/Malatyaİnönü Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, 44100 Battalgazi/Malatyaİnönü Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, 44100 Battalgazi/Malatyaİnönü Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, 44100 Battalgazi/MalatyaKayısı, güzel renk, tat ve aroması, yüksek A vitamini ve diyet lifi içeriğiyle yaz mevsiminde sevilerek tüketilen meyvelerin başında gelir. İlkbahar geç donlarının neden olduğu kayıplar, farklı iklim koşullarına zayıf adaptasyon, sofralık kayısılarda raf ömrünün kısa olması, şarka ve monilya hastalığının yol açtığı zararlar bugün kayısı yetiştiriciliğinde karşılaşılan en önemli sorunlardır. Son yıllarda tüketici tercihlerinde yaşanan hızlı değişimlere birlikte renk, tat, aroma ve irilik bakımından farklı özelliklere sahip yeni kayısı çeşitlerine talep artmıştır. Kayısı ıslah çalışmalarının önemli bölümü kuzey yarımkürede yoğunlaşmış olup 74 çeşit ile ABD ve 70 çeşit ile Fransa en fazla kayısı ıslahı yapılan ülkeler olarak dikkat çekmektedir. Bu süreçte Türkiye’de ise sadece on bir kayısı çeşidi tescil ettirilmiştir. Bu çeşitlerden yedisi tanesi (Alata Yıldızı, Çağataybey, Çağrıbey, Dr. Kaşka, Şahinbey, Dilbay ve Eylül) melezleme ıslah yöntemiyle, diğerleri ise seleksiyon yoluyla geliştirilmiştir. Alkaya kayısı çeşidi hem sofralık hem de kurutmalık değerlendirmeye uygundur. Eylül ve Mihrialibey geç, diğer çeşitler ise erkenci ve orta mevsim olgunlaşma özelliğine sahiptir. Bu makalede, ülkemizde bugüne kadar yapılan kayısı ıslah çalışmaları gözden geçirilerek bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar kısaca özetlenmiş, tescil edilerek üretime sunulan yeni kayısı çeşitlerinin önemli özelliklerine yer verilmiştir.http://www.agrifoodscience.com/index.php/TURJAF/article/view/1292Kayısııslahmelezlemeseleksiyontescil |
| spellingShingle | Bayram Murat Asma Fırat Ege Karaat Çiğdem Çuhacı Aliseydi Doğan Hazal Karaca Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni Çeşitler Turkish Journal of Agriculture: Food Science and Technology Kayısı ıslah melezleme seleksiyon tescil |
| title | Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni Çeşitler |
| title_full | Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni Çeşitler |
| title_fullStr | Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni Çeşitler |
| title_full_unstemmed | Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni Çeşitler |
| title_short | Türkiye'de Kayısı Islah Çalışmaları ve Islah Edilen Yeni Çeşitler |
| title_sort | turkiye de kayisi islah calismalari ve islah edilen yeni cesitler |
| topic | Kayısı ıslah melezleme seleksiyon tescil |
| url | http://www.agrifoodscience.com/index.php/TURJAF/article/view/1292 |
| work_keys_str_mv | AT bayrammuratasma turkiyedekayısıislahcalısmalarıveislahedilenyenicesitler AT fırategekaraat turkiyedekayısıislahcalısmalarıveislahedilenyenicesitler AT cigdemcuhacı turkiyedekayısıislahcalısmalarıveislahedilenyenicesitler AT aliseydidogan turkiyedekayısıislahcalısmalarıveislahedilenyenicesitler AT hazalkaraca turkiyedekayısıislahcalısmalarıveislahedilenyenicesitler |