Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582)
Celem artykułu jest prześledzenie argumentacji formułowanej w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582). W pierwszej części rozważań scharakteryzowano czołowe dzieła literatury staroczeskiej realizujące formę gatunkową dialogu. Następnie poruszono...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Polskie Towarzystwo Retoryczne/ Polish Rhetoric Society
2023-03-01
|
| Series: | Res Rhetorica |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://resrhetorica.com/index.php/RR/article/view/704 |
| _version_ | 1797845388414156800 |
|---|---|
| author | Klaudia Koczur-Lejk |
| author_facet | Klaudia Koczur-Lejk |
| author_sort | Klaudia Koczur-Lejk |
| collection | DOAJ |
| description |
Celem artykułu jest prześledzenie argumentacji formułowanej w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582). W pierwszej części rozważań scharakteryzowano czołowe dzieła literatury staroczeskiej realizujące formę gatunkową dialogu. Następnie poruszono problematykę epidemii morowych w literaturze staroczeskiej. Na tym tle opisano rozmowę poduczonego chłopa z doktorem medycyny, która koncentruje się wokół problematyki zakaźności moru. Pierwszy z rozmówców twierdzi, że choroba nie jest zaraźliwa, a jej źródłem są grzechy, za które Bóg karze ludzi. W swoich wywodach opiera się na Piśmie Świętym. Drugi prezentuje odmienne stanowisko i stara się przekonać swego interlokutora, że mór może być przenoszony przez ludzi. Jego zdaniem przyczyna choroby tkwi w zainfekowanym powietrzu. Utwór to typowy dla piśmiennictwa staroczeskiego spór z układem ról, o charakterze dydaktycznym. Jeden z bohaterów wprowadza twierdzenia, drugi obala je i rozwija poglądy właściwe, tj. zgodne z intencją twórcy. W tym wypadku chłop stanowi maskę autora, jego wypowiedzi są dłuższe i autorytatywne. Z kolei lekarz to partner pouczany, który w finale odkrywa swój błąd i przyznaje rację oponentowi.
|
| first_indexed | 2024-04-09T17:38:14Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-3305679b94ff48069255efdf6fb49ed8 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2392-3113 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-09T17:38:14Z |
| publishDate | 2023-03-01 |
| publisher | Polskie Towarzystwo Retoryczne/ Polish Rhetoric Society |
| record_format | Article |
| series | Res Rhetorica |
| spelling | doaj.art-3305679b94ff48069255efdf6fb49ed82023-04-17T08:31:25ZengPolskie Towarzystwo Retoryczne/ Polish Rhetoric SocietyRes Rhetorica2392-31132023-03-0110110.29107/rr2023.1.3Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582)Klaudia Koczur-Lejk0Uniwersytet Szczeciński, Instytut Literatury i Nowych Mediów Celem artykułu jest prześledzenie argumentacji formułowanej w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582). W pierwszej części rozważań scharakteryzowano czołowe dzieła literatury staroczeskiej realizujące formę gatunkową dialogu. Następnie poruszono problematykę epidemii morowych w literaturze staroczeskiej. Na tym tle opisano rozmowę poduczonego chłopa z doktorem medycyny, która koncentruje się wokół problematyki zakaźności moru. Pierwszy z rozmówców twierdzi, że choroba nie jest zaraźliwa, a jej źródłem są grzechy, za które Bóg karze ludzi. W swoich wywodach opiera się na Piśmie Świętym. Drugi prezentuje odmienne stanowisko i stara się przekonać swego interlokutora, że mór może być przenoszony przez ludzi. Jego zdaniem przyczyna choroby tkwi w zainfekowanym powietrzu. Utwór to typowy dla piśmiennictwa staroczeskiego spór z układem ról, o charakterze dydaktycznym. Jeden z bohaterów wprowadza twierdzenia, drugi obala je i rozwija poglądy właściwe, tj. zgodne z intencją twórcy. W tym wypadku chłop stanowi maskę autora, jego wypowiedzi są dłuższe i autorytatywne. Z kolei lekarz to partner pouczany, który w finale odkrywa swój błąd i przyznaje rację oponentowi. https://resrhetorica.com/index.php/RR/article/view/704dialogmórpiśmiennictwo czeskie XVI wiekuargumentacjaperswazja |
| spellingShingle | Klaudia Koczur-Lejk Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582) Res Rhetorica dialog mór piśmiennictwo czeskie XVI wieku argumentacja perswazja |
| title | Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582) |
| title_full | Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582) |
| title_fullStr | Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582) |
| title_full_unstemmed | Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582) |
| title_short | Religia kontra medycyna w dialogu Jana z Bakova Sedlák povycvičený rozmlouvání s doktorem lékařským o moru maje (1582) |
| title_sort | religia kontra medycyna w dialogu jana z bakova sedlak povycviceny rozmlouvani s doktorem lekarskym o moru maje 1582 |
| topic | dialog mór piśmiennictwo czeskie XVI wieku argumentacja perswazja |
| url | https://resrhetorica.com/index.php/RR/article/view/704 |
| work_keys_str_mv | AT klaudiakoczurlejk religiakontramedycynawdialogujanazbakovasedlakpovycvicenyrozmlouvanisdoktoremlekarskymomorumaje1582 |