Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar Anlatısı
Fransız yazar Jules Verne (1828-1905)’in edebi üretimi, yaşadığı dönemin toplumsal özelliklerini yansıttığı için edebiyat sosyolojisi alanında önemli bir araştırma nesnesi olarak yer almaktadır. Edebi metnin dış dünya ile olan ilişkisine odaklanan edebiyat sosyolojisi edebiyatı toplumsal bir k...
Main Author: | |
---|---|
Format: | Article |
Language: | Turkish |
Published: |
Selçuk University
2021-12-01
|
Series: | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
Subjects: | |
Online Access: | http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/1338/1081 |
_version_ | 1797907074369191936 |
---|---|
author | Gülmelek Doğanay |
author_facet | Gülmelek Doğanay |
author_sort | Gülmelek Doğanay |
collection | DOAJ |
description | Fransız yazar Jules Verne (1828-1905)’in edebi üretimi, yaşadığı dönemin toplumsal
özelliklerini yansıttığı için edebiyat sosyolojisi alanında önemli bir araştırma nesnesi olarak
yer almaktadır. Edebi metnin dış dünya ile olan ilişkisine odaklanan edebiyat sosyolojisi
edebiyatı toplumsal bir kurum, bir olgu olarak kabul eder. Verne’i ünlü bir yazar yapan,
Avrupalı (özellikle Fransız) çocukların ve ebeveynlerinin bilinmeyen yerler ve doğa
hakkında bilgi edinebilmesini sağlamak amacı ile kaleme alınan ve bu nedenle çocuk
edebiyatı kapsamına giren Olağanüstü Yolculuklar serisi 19. yüzyıl Avrupası’nın toplumsal
yapısı hakkında önemli bilgiler aktarmakta, döneme şahitlik etmektedir. Bu bağlamda söz
konusu serinin sosyolojik yorumu, hem onun yazıldığı dönemin iktisadi, siyasal, kültürel
vb. toplumsal kurumlarını hem de toplumsal olanın edebiyata olan etkisini anlamayı sağlar.
Bu çalışmada Verne’in Olağanüstü Yolculuklar serisinden yola çıkılarak edebiyatın, üretildiği
dönemin siyasal söylemine/ideolojisine/temsil üretimine nasıl eklemlendiği ve onu yeniden
ürettiği sorunsallaştırılacaktır. Başka bir ifadeyle edebiyatın egemen ideolojinin yeniden
üreticisi olarak siyasal söylem alanı yaratabildiği iddia edilecektir. Çalışmada Olağanüstü
Yolculuklar serisi üzerine yapılmış yabancı literatürdeki akademik araştırmalardan yola
çıkılarak Verne’in metinlerinde kullandığı ideolojik temsiller ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Sonuç olarak, Olağanüstü Yolculuklar serisinin 19. yüzyılın bilimsel, sömürgeci ve şarkiyatçı
söylemini yeniden ürettiği ve Avrupalı erkeği özne olarak kurarken, bilinmeyen coğrafyaları
(Avrupalı olmayan toplumları) medenileştirilmesi gereken ötekiler olarak inşa ettiği tespit
edilmiştir. |
first_indexed | 2024-04-10T10:31:51Z |
format | Article |
id | doaj.art-333904b942d74d3d9e143265f6f42c85 |
institution | Directory Open Access Journal |
issn | 1300-4921 2458-908X |
language | Turkish |
last_indexed | 2024-04-10T10:31:51Z |
publishDate | 2021-12-01 |
publisher | Selçuk University |
record_format | Article |
series | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
spelling | doaj.art-333904b942d74d3d9e143265f6f42c852023-02-15T16:21:06ZturSelçuk UniversitySelçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi1300-49212458-908X2021-12-014631933610.21497/sefad.1031802Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar AnlatısıGülmelek DoğanayFransız yazar Jules Verne (1828-1905)’in edebi üretimi, yaşadığı dönemin toplumsal özelliklerini yansıttığı için edebiyat sosyolojisi alanında önemli bir araştırma nesnesi olarak yer almaktadır. Edebi metnin dış dünya ile olan ilişkisine odaklanan edebiyat sosyolojisi edebiyatı toplumsal bir kurum, bir olgu olarak kabul eder. Verne’i ünlü bir yazar yapan, Avrupalı (özellikle Fransız) çocukların ve ebeveynlerinin bilinmeyen yerler ve doğa hakkında bilgi edinebilmesini sağlamak amacı ile kaleme alınan ve bu nedenle çocuk edebiyatı kapsamına giren Olağanüstü Yolculuklar serisi 19. yüzyıl Avrupası’nın toplumsal yapısı hakkında önemli bilgiler aktarmakta, döneme şahitlik etmektedir. Bu bağlamda söz konusu serinin sosyolojik yorumu, hem onun yazıldığı dönemin iktisadi, siyasal, kültürel vb. toplumsal kurumlarını hem de toplumsal olanın edebiyata olan etkisini anlamayı sağlar. Bu çalışmada Verne’in Olağanüstü Yolculuklar serisinden yola çıkılarak edebiyatın, üretildiği dönemin siyasal söylemine/ideolojisine/temsil üretimine nasıl eklemlendiği ve onu yeniden ürettiği sorunsallaştırılacaktır. Başka bir ifadeyle edebiyatın egemen ideolojinin yeniden üreticisi olarak siyasal söylem alanı yaratabildiği iddia edilecektir. Çalışmada Olağanüstü Yolculuklar serisi üzerine yapılmış yabancı literatürdeki akademik araştırmalardan yola çıkılarak Verne’in metinlerinde kullandığı ideolojik temsiller ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, Olağanüstü Yolculuklar serisinin 19. yüzyılın bilimsel, sömürgeci ve şarkiyatçı söylemini yeniden ürettiği ve Avrupalı erkeği özne olarak kurarken, bilinmeyen coğrafyaları (Avrupalı olmayan toplumları) medenileştirilmesi gereken ötekiler olarak inşa ettiği tespit edilmiştir.http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/1338/1081edebiyat sosyolojisisiyaset sosyolojisisömürgeci söylemşarkiyatçı söylemjules verne |
spellingShingle | Gülmelek Doğanay Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar Anlatısı Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi edebiyat sosyolojisi siyaset sosyolojisi sömürgeci söylem şarkiyatçı söylem jules verne |
title | Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar Anlatısı |
title_full | Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar Anlatısı |
title_fullStr | Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar Anlatısı |
title_full_unstemmed | Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar Anlatısı |
title_short | Egemen Söylemin Bir Aracı Olarak Edebiyat Jules Verne’in Olağanüstü Yolculuklar Anlatısı |
title_sort | egemen soylemin bir araci olarak edebiyat jules verne in olaganustu yolculuklar anlatisi |
topic | edebiyat sosyolojisi siyaset sosyolojisi sömürgeci söylem şarkiyatçı söylem jules verne |
url | http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/1338/1081 |
work_keys_str_mv | AT gulmelekdoganay egemensoyleminbiraracıolarakedebiyatjulesverneinolaganustuyolculuklaranlatısı |