تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران
هدف: رشد شهری به خصوص در شکل نامطلوب آن یعنی پراکنده‌رویی شهری به سبب اثرات منفی بر محیط، سلامت انسان و مسائل اجتماعی و اقتصادی مورد نکوهش قرار گرفته است. به طور مثال، میزان اراضی کشاورزی، جنگل‌ها، مراتع، فضاهای باز به شدت کاهش‌یافته و اکوسیستم‌ها و سکونتگاه‌های جانوری با آهنگ هشداردهنده‌ای درهم گسی...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Hakim Sabzevari University
2023-04-01
|
| Series: | مطالعات جغرافیایی مناطق خشک |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jargs.hsu.ac.ir/article_169435_9128d61949b46f676cf00ab8dbaf3d43.pdf |
| _version_ | 1797258711679369216 |
|---|---|
| author | محمد حسین ستاری رحیم سرور مسعود مهدوی |
| author_facet | محمد حسین ستاری رحیم سرور مسعود مهدوی |
| author_sort | محمد حسین ستاری |
| collection | DOAJ |
| description | هدف: رشد شهری به خصوص در شکل نامطلوب آن یعنی پراکنده‌رویی شهری به سبب اثرات منفی بر محیط، سلامت انسان و مسائل اجتماعی و اقتصادی مورد نکوهش قرار گرفته است. به طور مثال، میزان اراضی کشاورزی، جنگل‌ها، مراتع، فضاهای باز به شدت کاهش‌یافته و اکوسیستم‌ها و سکونتگاه‌های جانوری با آهنگ هشداردهنده‌ای درهم گسیخته‌اند و کیفیت هوا و آب و به دنبال آنها سلامت انسانی و کیفیت زندگی کاهش یافته است. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران است.روش و داده: روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی است و برای به دست آوردن نقشه میزان تخریب اراضی پوشش گیاهی از مدل‌های Fuzzy Artmap، Lcm، جدول متناوب و نرم‌افزارهای Idrisi Selva، ARC GIS 10.4 و Google Earth استفاده شده و جهت سنجش پیش‌بینی گسترش آتی شهر مدل CA- Markov بکار رفته است.یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می‌دهد تغییر کاربری طبیعی به کاربری‌های ساخته شده روند رو به گسترشی داشته، به طوری که این اراضی در سال 1352 از 9 درصد به 54 درصد در سال 1397 افزایش یافته است و با توجه پیش‌بینی در سال 1410، اراضی ساخته شده به 62 درصد از کل مساحت می‌رسد که شدت بحران زیست‌محیطی را نشان می‌دهد همچنین کاربری بایر با 71 درصد و پوشش گیاهی با 28 درصد بیشترین کاهش را به سمت کاربری ساخته شده داشتندنتیجه‌گیری: بیشترین درصد تغییرات را در زمین‌های مفید شهر تهران (اراضی آبی و اراضی پوشش گیاهی) است، و اراضی دیگر با رشد منفی کندتری نسبت به این دو کاربری شاهد تغییر هستند که نشان از شدت بحران‌های زیست‌محیطی در آینده دارد.نوآوری، کاربرد نتایج: از مهم‌ترین جنبه های نوآورانه و کاربردی می‌توان گفت در این مطالعه به ارزیابی تغییرات جمعیتی، گسترش شهری و ارزیابی‌های زیست‌محیطی پرداخته که می‌توان نتایج این مطالعه را از سایر مطالعات صورت گرفته در این زمینه متمایز نمود. |
| first_indexed | 2024-04-24T22:57:53Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-3379918703d74fcebdca949a15abca4f |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2228-7167 2981-1910 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-24T22:57:53Z |
| publishDate | 2023-04-01 |
| publisher | Hakim Sabzevari University |
| record_format | Article |
| series | مطالعات جغرافیایی مناطق خشک |
| spelling | doaj.art-3379918703d74fcebdca949a15abca4f2024-03-17T21:27:21ZfasHakim Sabzevari Universityمطالعات جغرافیایی مناطق خشک2228-71672981-19102023-04-011451816010.22034/jargs.2023.376032.1001169435تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهرانمحمد حسین ستاری0رحیم سرور1مسعود مهدوی2گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایرانگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایرانهدف: رشد شهری به خصوص در شکل نامطلوب آن یعنی پراکنده‌رویی شهری به سبب اثرات منفی بر محیط، سلامت انسان و مسائل اجتماعی و اقتصادی مورد نکوهش قرار گرفته است. به طور مثال، میزان اراضی کشاورزی، جنگل‌ها، مراتع، فضاهای باز به شدت کاهش‌یافته و اکوسیستم‌ها و سکونتگاه‌های جانوری با آهنگ هشداردهنده‌ای درهم گسیخته‌اند و کیفیت هوا و آب و به دنبال آنها سلامت انسانی و کیفیت زندگی کاهش یافته است. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران است.روش و داده: روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی است و برای به دست آوردن نقشه میزان تخریب اراضی پوشش گیاهی از مدل‌های Fuzzy Artmap، Lcm، جدول متناوب و نرم‌افزارهای Idrisi Selva، ARC GIS 10.4 و Google Earth استفاده شده و جهت سنجش پیش‌بینی گسترش آتی شهر مدل CA- Markov بکار رفته است.یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می‌دهد تغییر کاربری طبیعی به کاربری‌های ساخته شده روند رو به گسترشی داشته، به طوری که این اراضی در سال 1352 از 9 درصد به 54 درصد در سال 1397 افزایش یافته است و با توجه پیش‌بینی در سال 1410، اراضی ساخته شده به 62 درصد از کل مساحت می‌رسد که شدت بحران زیست‌محیطی را نشان می‌دهد همچنین کاربری بایر با 71 درصد و پوشش گیاهی با 28 درصد بیشترین کاهش را به سمت کاربری ساخته شده داشتندنتیجه‌گیری: بیشترین درصد تغییرات را در زمین‌های مفید شهر تهران (اراضی آبی و اراضی پوشش گیاهی) است، و اراضی دیگر با رشد منفی کندتری نسبت به این دو کاربری شاهد تغییر هستند که نشان از شدت بحران‌های زیست‌محیطی در آینده دارد.نوآوری، کاربرد نتایج: از مهم‌ترین جنبه های نوآورانه و کاربردی می‌توان گفت در این مطالعه به ارزیابی تغییرات جمعیتی، گسترش شهری و ارزیابی‌های زیست‌محیطی پرداخته که می‌توان نتایج این مطالعه را از سایر مطالعات صورت گرفته در این زمینه متمایز نمود.https://jargs.hsu.ac.ir/article_169435_9128d61949b46f676cf00ab8dbaf3d43.pdfگسترش کالبدیمحیط زیستتغیرات جمعیتیکاربری اراضیکلانشهر تهران |
| spellingShingle | محمد حسین ستاری رحیم سرور مسعود مهدوی تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران مطالعات جغرافیایی مناطق خشک گسترش کالبدی محیط زیست تغیرات جمعیتی کاربری اراضی کلانشهر تهران |
| title | تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران |
| title_full | تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران |
| title_fullStr | تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران |
| title_full_unstemmed | تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران |
| title_short | تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران |
| title_sort | تحلیل و ارزیابی اثرات زیست محیطی تغییرات کاربری اراضی شهری در منطقه کلانشهر تهران |
| topic | گسترش کالبدی محیط زیست تغیرات جمعیتی کاربری اراضی کلانشهر تهران |
| url | https://jargs.hsu.ac.ir/article_169435_9128d61949b46f676cf00ab8dbaf3d43.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdḥsynstạry tḥlylwạrzyạbyạtẖrạtzystmḥyṭytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍysẖhrydrmnṭqhḵlạnsẖhrthrạn AT rḥymsrwr tḥlylwạrzyạbyạtẖrạtzystmḥyṭytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍysẖhrydrmnṭqhḵlạnsẖhrthrạn AT msʿwdmhdwy tḥlylwạrzyạbyạtẖrạtzystmḥyṭytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍysẖhrydrmnṭqhḵlạnsẖhrthrạn |