بررسی رابطه درون- بیرون و سیر تحولات آن در مساجد ایران ( از آغاز تا دوران صفوی)
پژوهش حاضر به بررسی رابطه درون- بیرون در معماری مساجد ایران از آغاز تا دوران صفوی می پردازد. هدف، آشکار نمودن این موضوع است که سیر تکاملی معماری مساجد ایران در جهت شکل گیری رابطه‌ای متعادل میان حوزه درون و بیرون بوده است. به عبارت دیگر معماران ایرانی به کمک راهکارهایی که در یک سیر تاریخی تکمیل شده ا...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Yazd University
2021-08-01
|
| Series: | معماری اقلیم گرم و خشک |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://smb.yazd.ac.ir/article_2238_fb99756bc0b9fe4537f76b633e0e32c2.pdf |
| Summary: | پژوهش حاضر به بررسی رابطه درون- بیرون در معماری مساجد ایران از آغاز تا دوران صفوی می پردازد. هدف، آشکار نمودن این موضوع است که سیر تکاملی معماری مساجد ایران در جهت شکل گیری رابطه‌ای متعادل میان حوزه درون و بیرون بوده است. به عبارت دیگر معماران ایرانی به کمک راهکارهایی که در یک سیر تاریخی تکمیل شده اند، تلاش کرده اند بنای مسجد را به زمینه مکانی‌اش پیوند دهند و با حفظ حریم مسجد، پیوستگی فضایی میان درون و بیرون آن برقرار سازند. راهبرد پژوهش، ترکیبی از استدلال منطقی و پژوهش موردی است. در ابتدا با مرور نظریات موجود، معیارهای تعیین کننده نوع رابطه میان درون و بیرون بناها دسته بندی می‌گردد. از آنجا که این دسته بندی با دیدی تکمیلی و انتقادی انجام می‌شود، پژوهش حاضر در دسته پژوهش‌های ثانویه در روش استدلال منطقی قرار می‌گیرد. مبنای نظری حاصل شده، زمینه‌ای برای آزمون فرضیه فراهم می‌آورد. در جهت آزمون فرضیه نمونه‌هایی از مساجد جامع به عنوان بناهایی که در تمامی دوران‌ها بیشترین توان جوامع را مصروف برپایی خود کرده اند و بنا‌بر‌این بیش از هر گونه دیگر می‌توانند معماری مساجد را نمایندگی کنند، بر مبنای اولویت‌هایی انتخاب شده است. مصادیق، بر اساس اسناد کتابخانه‌ای شامل عکس و نقشه بناها و تغییراتی که در ادوار تاریخی داشته اند، تحلیل شده اند. مشخص می‌گردد در مساجد اولیه رابطه درون- بیرون بیشتر از نوع تفکیک حداکثری میان این دو حوزه بوده است. در حالی که در دوران‌های بعدی به تدریج راهکارهایی در طراحی مسجد به کار گرفته می‌شود که رابطه درون- بیرون را به سوی پیوند هر چه بیشتر میان این دو حوزه سوق می‌دهند. این راهکارها از سه طریقِ تقویت رابطه بصری، تقویت رابطه حرکتی و تقویت رابطه شکلی- ساختاری، سبب ارتباط و اتصال هر چه بیشتر مسجد به بیرونش گردیده اند. |
|---|---|
| ISSN: | 2645-3711 2645-372X |