Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny
Polityka wyznaniowa państwa rosyjskiego była inspirowana przez dwa nurty ideologiczne, sięgające korzeniami tradycji Piotra I i Katarzyny II – cezaropapizmu i słowianofilstwa. Władcy rosyjscy dążyli do podporządkowania sobie wyznań religijnych, a ponadto do zbudowania imperium wszechsłowiańskiego z...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2015-06-01
|
| Series: | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/12035 |
| _version_ | 1797324832392609792 |
|---|---|
| author | Marian Radwan Irena Wodzianowska |
| author_facet | Marian Radwan Irena Wodzianowska |
| author_sort | Marian Radwan |
| collection | DOAJ |
| description |
Polityka wyznaniowa państwa rosyjskiego była inspirowana przez dwa nurty ideologiczne, sięgające korzeniami tradycji Piotra I i Katarzyny II – cezaropapizmu i słowianofilstwa. Władcy rosyjscy dążyli do podporządkowania sobie wyznań religijnych, a ponadto do zbudowania imperium wszechsłowiańskiego z językiem rosyjskim. W odniesieniu do Kościoła katolickiego postulaty te okazały się wyjątkowo aktualne kiedy 60% ziem Rzeczpospolitej po rozbiorach znalazło się w granicach Rosji. Władze carskie starały się uniezależnić katolików od Stolicy Apostolskiej i narzucić im stopniowo język i kulturę rosyjską. Świeckiej władzy podporządkowały instytucje kościelne – diecezje, seminaria, parafie, klasztory. W tym celu powołano Kolegium Rzymsko-katolickie (1801), podporządkowując je bezpośrednio MSW. Obydwie organizacje sprawowały pełny nadzór nad instytucjami kościelnymi. Świeccy prokuratorzy w obu wymienionych urzędach odgrywali decydującą rolę. Na polecenie caratu przejęto stopniowo wszystkie majątki zakonne, diecezjalne i parafialne, w zamian samowolnie przyznając im określone pensje (1832,1843). Z drugiej strony z inicjatywy metropolity S. Siestrzeńcewicza (1820) utworzono tzw. fundusz pomocowy celem finansowania wydatków nadzwyczajnych – biednych parafii, seminariów, Akademii Duchownej, chorych i emerytowanych duchownych, zesłanych biskupów. Dysponując tym funduszem pomocowym zarówno MSW jak i Kolegium dopuszczało się wielu nadużyć, często finansując nawet antykościelne posunięcia lub znanych wrogów polskiego społeczeństwa (K. E. Sievers). Rząd A. Kiereńskiego przygotował nie zrealizowany projekt reform w tej dziedzinie, storpedowany przez rewolucję z 1917 r.
|
| first_indexed | 2024-03-08T06:02:27Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-35519cf1e281433c9df4f81459a9bcf4 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0518-3766 2545-3491 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-08T06:02:27Z |
| publishDate | 2015-06-01 |
| publisher | Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II |
| record_format | Article |
| series | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| spelling | doaj.art-35519cf1e281433c9df4f81459a9bcf42024-02-04T22:18:05ZdeuKatolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIArchiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne0518-37662545-34912015-06-0110310.31743/abmk.12035Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalnyMarian RadwanIrena Wodzianowska0Katedra Historii i Historiografii Europy Wschodniej KUL Polityka wyznaniowa państwa rosyjskiego była inspirowana przez dwa nurty ideologiczne, sięgające korzeniami tradycji Piotra I i Katarzyny II – cezaropapizmu i słowianofilstwa. Władcy rosyjscy dążyli do podporządkowania sobie wyznań religijnych, a ponadto do zbudowania imperium wszechsłowiańskiego z językiem rosyjskim. W odniesieniu do Kościoła katolickiego postulaty te okazały się wyjątkowo aktualne kiedy 60% ziem Rzeczpospolitej po rozbiorach znalazło się w granicach Rosji. Władze carskie starały się uniezależnić katolików od Stolicy Apostolskiej i narzucić im stopniowo język i kulturę rosyjską. Świeckiej władzy podporządkowały instytucje kościelne – diecezje, seminaria, parafie, klasztory. W tym celu powołano Kolegium Rzymsko-katolickie (1801), podporządkowując je bezpośrednio MSW. Obydwie organizacje sprawowały pełny nadzór nad instytucjami kościelnymi. Świeccy prokuratorzy w obu wymienionych urzędach odgrywali decydującą rolę. Na polecenie caratu przejęto stopniowo wszystkie majątki zakonne, diecezjalne i parafialne, w zamian samowolnie przyznając im określone pensje (1832,1843). Z drugiej strony z inicjatywy metropolity S. Siestrzeńcewicza (1820) utworzono tzw. fundusz pomocowy celem finansowania wydatków nadzwyczajnych – biednych parafii, seminariów, Akademii Duchownej, chorych i emerytowanych duchownych, zesłanych biskupów. Dysponując tym funduszem pomocowym zarówno MSW jak i Kolegium dopuszczało się wielu nadużyć, często finansując nawet antykościelne posunięcia lub znanych wrogów polskiego społeczeństwa (K. E. Sievers). Rząd A. Kiereńskiego przygotował nie zrealizowany projekt reform w tej dziedzinie, storpedowany przez rewolucję z 1917 r. https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/12035Kolegium Rzymsko-katolickieDepartament Wyznań Obcych MSWfundusz pomocowyseminaria duchowneAkademia Duchownacezaropapizm |
| spellingShingle | Marian Radwan Irena Wodzianowska Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne Kolegium Rzymsko-katolickie Departament Wyznań Obcych MSW fundusz pomocowy seminaria duchowne Akademia Duchowna cezaropapizm |
| title | Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny |
| title_full | Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny |
| title_fullStr | Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny |
| title_full_unstemmed | Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny |
| title_short | Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny |
| title_sort | metody finansowania kosciola katolickiego w rosji w xix wieku przyczynek archiwalny |
| topic | Kolegium Rzymsko-katolickie Departament Wyznań Obcych MSW fundusz pomocowy seminaria duchowne Akademia Duchowna cezaropapizm |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/12035 |
| work_keys_str_mv | AT marianradwan metodyfinansowaniakosciołakatolickiegowrosjiwxixwiekuprzyczynekarchiwalny AT irenawodzianowska metodyfinansowaniakosciołakatolickiegowrosjiwxixwiekuprzyczynekarchiwalny |