Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich
W literaturze dotyczącej wspinaczki wysokogórskiej i alpinizmu podkreśla się wpływ licznych czynników stresowych i zakłócających związanych z dużymi wysokościami. Spośród różnych zespołów psychopatologicznych spowodowanych tymi czynnikami stosunkowo najlepiej opisana wydaje się ostra choroba górsk...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Medical Communications Sp. z o.o.
2018-06-01
|
| Series: | Psychiatria i Psychologia Kliniczna |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2018-vol-18-no-2/aktualny-stan-badan-nad-zaburzeniami-psychicznymi-u-wspinaczy-wysokogorskich?aid=746 |
| _version_ | 1819153476717903872 |
|---|---|
| author | Mariusz Sołtysik Maria Flakus Bogumiła Lubecka Robert Pudlo |
| author_facet | Mariusz Sołtysik Maria Flakus Bogumiła Lubecka Robert Pudlo |
| author_sort | Mariusz Sołtysik |
| collection | DOAJ |
| description | W literaturze dotyczącej wspinaczki wysokogórskiej i alpinizmu podkreśla się wpływ licznych czynników stresowych
i zakłócających związanych z dużymi wysokościami. Spośród różnych zespołów psychopatologicznych spowodowanych tymi
czynnikami stosunkowo najlepiej opisana wydaje się ostra choroba górska. Jej powikłania – w postaci wysokościowego
obrzęku mózgu i obrzęku płuc – mogą w skrajnych przypadkach prowadzić do zagrożenia życia. W przebiegu ostrej choroby
górskiej obserwuje sie różnorodne objawy psychopatologiczne, spośród których najszerszego opisu (w literaturze zarówno
naukowej, jak i popularnej) doczekały się zaburzenia poznawcze i psychotyczne. W ostatnich latach wskazuje się także
na znaczenie objawów lękowych i zaburzeń snu, przy czym te ostatnie występują i w ostrej, i w chronicznej postaci choroby
górskiej; druga z wymienionych postaci jest charakterystyczna dla ludności autochtonicznej i ludności napływowej, która
przez dłuższy czas zamieszkuje tereny wysokogórskie. Istnieją też przesłanki przemawiające za istnieniem szczególnych form
uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego będących skutkiem długotrwałego oddziaływania urazowych czynników
środowiska wysokogórskiego. Zespół ten określony został mianem astenii wysokogórskiej. Do objawów osiowych należą
zaburzenia funkcji intelektualnych, emocjonalnych i popędowych. Dotychczasowe badania dają podstawę do wyróżnienia
trzech postaci astenii wysokogórskiej: charakteropatycznej, encefalopatycznej i neuroplegicznej. Autorzy przedstawiają
obrazy psychopatologiczne ostrej choroby górskiej i astenii wysokogórskiej oraz aktualny stan badań nad funkcjonowaniem
poznawczym wspinaczy. |
| first_indexed | 2024-12-22T15:05:48Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-38eceb087c8f4942ab3721b3e890c80f |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1644-6313 2451-0645 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-12-22T15:05:48Z |
| publishDate | 2018-06-01 |
| publisher | Medical Communications Sp. z o.o. |
| record_format | Article |
| series | Psychiatria i Psychologia Kliniczna |
| spelling | doaj.art-38eceb087c8f4942ab3721b3e890c80f2022-12-21T18:21:59ZengMedical Communications Sp. z o.o.Psychiatria i Psychologia Kliniczna1644-63132451-06452018-06-0118220020710.15557/PiPK.2018.0024Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskichMariusz Sołtysik0Maria Flakus1Bogumiła Lubecka2Robert Pudlo3Oddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Tarnowskie Góry, PolskaZakład Psychologii Ogólnej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, PolskaOddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Tarnowskie Góry, PolskaOddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Tarnowskie Góry, PolskaW literaturze dotyczącej wspinaczki wysokogórskiej i alpinizmu podkreśla się wpływ licznych czynników stresowych i zakłócających związanych z dużymi wysokościami. Spośród różnych zespołów psychopatologicznych spowodowanych tymi czynnikami stosunkowo najlepiej opisana wydaje się ostra choroba górska. Jej powikłania – w postaci wysokościowego obrzęku mózgu i obrzęku płuc – mogą w skrajnych przypadkach prowadzić do zagrożenia życia. W przebiegu ostrej choroby górskiej obserwuje sie różnorodne objawy psychopatologiczne, spośród których najszerszego opisu (w literaturze zarówno naukowej, jak i popularnej) doczekały się zaburzenia poznawcze i psychotyczne. W ostatnich latach wskazuje się także na znaczenie objawów lękowych i zaburzeń snu, przy czym te ostatnie występują i w ostrej, i w chronicznej postaci choroby górskiej; druga z wymienionych postaci jest charakterystyczna dla ludności autochtonicznej i ludności napływowej, która przez dłuższy czas zamieszkuje tereny wysokogórskie. Istnieją też przesłanki przemawiające za istnieniem szczególnych form uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego będących skutkiem długotrwałego oddziaływania urazowych czynników środowiska wysokogórskiego. Zespół ten określony został mianem astenii wysokogórskiej. Do objawów osiowych należą zaburzenia funkcji intelektualnych, emocjonalnych i popędowych. Dotychczasowe badania dają podstawę do wyróżnienia trzech postaci astenii wysokogórskiej: charakteropatycznej, encefalopatycznej i neuroplegicznej. Autorzy przedstawiają obrazy psychopatologiczne ostrej choroby górskiej i astenii wysokogórskiej oraz aktualny stan badań nad funkcjonowaniem poznawczym wspinaczy.http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2018-vol-18-no-2/aktualny-stan-badan-nad-zaburzeniami-psychicznymi-u-wspinaczy-wysokogorskich?aid=746wspinaczka wysokogórskachoroba górskamózgowa astenia wysokogórskazaburzenia funkcji poznawczych |
| spellingShingle | Mariusz Sołtysik Maria Flakus Bogumiła Lubecka Robert Pudlo Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich Psychiatria i Psychologia Kliniczna wspinaczka wysokogórska choroba górska mózgowa astenia wysokogórska zaburzenia funkcji poznawczych |
| title | Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich |
| title_full | Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich |
| title_fullStr | Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich |
| title_full_unstemmed | Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich |
| title_short | Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich |
| title_sort | aktualny stan badan nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogorskich |
| topic | wspinaczka wysokogórska choroba górska mózgowa astenia wysokogórska zaburzenia funkcji poznawczych |
| url | http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2018-vol-18-no-2/aktualny-stan-badan-nad-zaburzeniami-psychicznymi-u-wspinaczy-wysokogorskich?aid=746 |
| work_keys_str_mv | AT mariuszsołtysik aktualnystanbadannadzaburzeniamipsychicznymiuwspinaczywysokogorskich AT mariaflakus aktualnystanbadannadzaburzeniamipsychicznymiuwspinaczywysokogorskich AT bogumiłalubecka aktualnystanbadannadzaburzeniamipsychicznymiuwspinaczywysokogorskich AT robertpudlo aktualnystanbadannadzaburzeniamipsychicznymiuwspinaczywysokogorskich |