تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر

در این پژوهش به‌منظور شناسایی و تحلیل بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر، ابتدا پایگاه دادۀ بارش روزانۀ این پهنه، تشکیل و نقشه های هم بارش روزانه از تاریخ 1/1/1340 تا 10/11/1383 (15992 روز) بر روی یاخته هایی به ابعاد 14*14 کیلومتر به روش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد. برای هر روز بارش، بیشینه...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: امیرحسین حلبیان, علیرضا دهقانپور, زینب عاشوری قلعه رودخانی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2016-09-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_30090_fb0559c60b165734523f9fe612ba250b.pdf
_version_ 1797664658903007232
author امیرحسین حلبیان
علیرضا دهقانپور
زینب عاشوری قلعه رودخانی
author_facet امیرحسین حلبیان
علیرضا دهقانپور
زینب عاشوری قلعه رودخانی
author_sort امیرحسین حلبیان
collection DOAJ
description در این پژوهش به‌منظور شناسایی و تحلیل بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر، ابتدا پایگاه دادۀ بارش روزانۀ این پهنه، تشکیل و نقشه های هم بارش روزانه از تاریخ 1/1/1340 تا 10/11/1383 (15992 روز) بر روی یاخته هایی به ابعاد 14*14 کیلومتر به روش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد. برای هر روز بارش، بیشینه و درصد مساحت زیر بارش محاسبه گردید. بر این اساس، حدی ترین و فراگیرترین بارش ها شناسایی و 101 روز از شدیدترین و فراگیرترین بارش های منطقه بر اساس شاخص پایۀ صدک 99 ام برای بررسی انتخاب شد. سپس، با بهره گیری از رویکرد محیطی به گردشی و تحلیل خوشه ای پایگانی انباشتی به روش ادغام "وارد" بر روی نقشه های فشار تراز دریا، 5 الگویی که در بارش های حدی و فراگیر کرانه های شرقی خزر مؤثر بودند؛ شناسایی گردید. به‌منظور تحلیل این بارش ها در هر الگو، یک روز به‌عنوان روز نماینده بر اساس ضریب همبستگی با آستانۀ 95 درصد تعیین و در این روزها نقشه های فشار تراز دریا، ضخامت جو در ترازهای 500-1000 هکتوپاسکال، الگوی گردشی تراز 500 هکتوپاسکال، تابع جبهه زایی برای ترازهای 1000 و 500 هکتوپاسکال و همگرایی شار رطوبت برای ترازهای 925 و 1000 هکتوپاسکال ترسیم و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان از نمود آشکار پرفشار بر روی دریای سیاه در اغلب الگوها دارد. بررسی الگوی ضخامت جو نیز نشانگر دو فرود عمیق بر روی شرق مدیترانه و شمال غربی دریای خزر است. تحلیل تابع همگرایی شار رطوبت نیز آشکار ساخت که رطوبت بارش های حدی و فراگیر منطقه عمدتاً توسط جریان های بادی که از روی دریای خزر می وزند تأمین می شود و در درجه دوم دریاهای سیاه و مدیترانه در تغذیه رطوبت این بارش ها مؤثرند.
first_indexed 2024-03-11T19:33:32Z
format Article
id doaj.art-392bda33527e4a4cbad5e261f302aaa5
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-1682
2383-3076
language English
last_indexed 2024-03-11T19:33:32Z
publishDate 2016-09-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj.art-392bda33527e4a4cbad5e261f302aaa52023-10-06T13:15:10ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762016-09-0153375710.22067/geo.v5i3.5286730090تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزرامیرحسین حلبیان0علیرضا دهقانپور1زینب عاشوری قلعه رودخانی2دانشگاه پیام نوردانشگاه پیام نوردانشگاه پیام نوردر این پژوهش به‌منظور شناسایی و تحلیل بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر، ابتدا پایگاه دادۀ بارش روزانۀ این پهنه، تشکیل و نقشه های هم بارش روزانه از تاریخ 1/1/1340 تا 10/11/1383 (15992 روز) بر روی یاخته هایی به ابعاد 14*14 کیلومتر به روش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد. برای هر روز بارش، بیشینه و درصد مساحت زیر بارش محاسبه گردید. بر این اساس، حدی ترین و فراگیرترین بارش ها شناسایی و 101 روز از شدیدترین و فراگیرترین بارش های منطقه بر اساس شاخص پایۀ صدک 99 ام برای بررسی انتخاب شد. سپس، با بهره گیری از رویکرد محیطی به گردشی و تحلیل خوشه ای پایگانی انباشتی به روش ادغام "وارد" بر روی نقشه های فشار تراز دریا، 5 الگویی که در بارش های حدی و فراگیر کرانه های شرقی خزر مؤثر بودند؛ شناسایی گردید. به‌منظور تحلیل این بارش ها در هر الگو، یک روز به‌عنوان روز نماینده بر اساس ضریب همبستگی با آستانۀ 95 درصد تعیین و در این روزها نقشه های فشار تراز دریا، ضخامت جو در ترازهای 500-1000 هکتوپاسکال، الگوی گردشی تراز 500 هکتوپاسکال، تابع جبهه زایی برای ترازهای 1000 و 500 هکتوپاسکال و همگرایی شار رطوبت برای ترازهای 925 و 1000 هکتوپاسکال ترسیم و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان از نمود آشکار پرفشار بر روی دریای سیاه در اغلب الگوها دارد. بررسی الگوی ضخامت جو نیز نشانگر دو فرود عمیق بر روی شرق مدیترانه و شمال غربی دریای خزر است. تحلیل تابع همگرایی شار رطوبت نیز آشکار ساخت که رطوبت بارش های حدی و فراگیر منطقه عمدتاً توسط جریان های بادی که از روی دریای خزر می وزند تأمین می شود و در درجه دوم دریاهای سیاه و مدیترانه در تغذیه رطوبت این بارش ها مؤثرند.https://geoeh.um.ac.ir/article_30090_fb0559c60b165734523f9fe612ba250b.pdfاقلیم شناسی همدیدالگوی گردشیبارشرویکرد محیطی به گردشیفشار تراز دریاکرانه های شرقی خزر
spellingShingle امیرحسین حلبیان
علیرضا دهقانپور
زینب عاشوری قلعه رودخانی
تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر
جغرافیا و مخاطرات محیطی
اقلیم شناسی همدید
الگوی گردشی
بارش
رویکرد محیطی به گردشی
فشار تراز دریا
کرانه های شرقی خزر
title تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر
title_full تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر
title_fullStr تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر
title_full_unstemmed تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر
title_short تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر
title_sort تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های شرقی خزر
topic اقلیم شناسی همدید
الگوی گردشی
بارش
رویکرد محیطی به گردشی
فشار تراز دریا
کرانه های شرقی خزر
url https://geoeh.um.ac.ir/article_30090_fb0559c60b165734523f9fe612ba250b.pdf
work_keys_str_mv AT ạmyrḥsynḥlbyạn tḥlylhmdydbạrsẖhạyḥdywfrạgyrdrḵrạnhhạysẖrqykẖzr
AT ʿlyrḍạdhqạnpwr tḥlylhmdydbạrsẖhạyḥdywfrạgyrdrḵrạnhhạysẖrqykẖzr
AT zynbʿạsẖwryqlʿhrwdkẖạny tḥlylhmdydbạrsẖhạyḥdywfrạgyrdrḵrạnhhạysẖrqykẖzr