Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939
Celem artykułu jest pokazanie wyjątkowych zasług polskich literaturoznawców związanych ze Lwowem w badaniach romantyzmu na tle osiągnięć uczonych z innych polskich uniwersytetów. Analizowany problem obejmuje okres do roku 1939, ponieważ dotąd funkcjonował we Lwowie polski uniwersytet. Zainteresowan...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Polish Academy of Arts and Sciences
2021-09-01
|
| Series: | Studia Historiae Scientiarum |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://ojs.ejournals.eu/SHS/article/view/7531 |
| _version_ | 1797361705908436992 |
|---|---|
| author | Mariusz Chrostek |
| author_facet | Mariusz Chrostek |
| author_sort | Mariusz Chrostek |
| collection | DOAJ |
| description |
Celem artykułu jest pokazanie wyjątkowych zasług polskich literaturoznawców związanych ze Lwowem w badaniach romantyzmu na tle osiągnięć uczonych z innych polskich uniwersytetów. Analizowany problem obejmuje okres do roku 1939, ponieważ dotąd funkcjonował we Lwowie polski uniwersytet. Zainteresowanie rodzimym romantyzmem, zwłaszcza trójcą wieszczów: Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim i Zygmuntem Krasińskim, dominowało w pracach naukowych filologów epoki pozytywizmu, Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Porównanie dorobku Lwowa z „resztą Polski” obejmuje monografie największych pisarzy i ich ocenę, rozprawy i artykuły oraz stosowaną w badaniach metodologię. W czasach zaborów (do 1918 r.) poloniści lwowscy konkurowali głównie z krakowskimi (UJ) i kilkoma z Warszawy. W Krakowie powstało najwięcej monografii trzech wieszczów, ale to we Lwowie Juliusz Kleiner napisał najlepszą (o Krasińskim). Filolodzy krakowscy stosowali przestarzałą metodologię (oceniali literaturę ze względu na poglądy ideologiczne pisarzy, nie interpretowali samych dzieł). We Lwowie badano głównie teksty utworów literackich, ich wartość artystyczną. Przed rokiem 1914 Juliusz Kleiner stworzył nowoczesną metodologię (dzieło literackie w centrum zainteresowań). Sformułował też pojęcie epoki romantyzmu, które przyswoili potem inni uczeni. Poglądy Kleinera stały się podstawą w badaniach literatury w dwudziestoleciu międzywojennym.
W wolnej Polsce w latach 1919–1939 działało sześć uniwersytetów: we Lwowie, Krakowie, Warszawie, Wilnie, Lublinie i Poznaniu. Polonistyka we Lwowie przeżywała wtedy okres największej świetności. To kolejne zasługi wybitnego Juliusza Kleinera, uznawane za najlepsze w Polsce i ponadczasowe: dwie ogromne monografie – Słowackiego i Mickiewicza, znakomicie opracowane Dzieła wszystkie Słowackiego (większość tomów), historia literatury polskiej po polsku i niemiecku i inne. We Lwowie pracował Eugeniusz Kucharski – najlepszy w Polsce znawca Aleksandra Fredry; Konstanty Wojciechowski i Zygmunt Szweykowski – najwybitniejsi specjaliści od polskiej powieści. We Lwowie działało od 1886 r. Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza (w innych miastach po roku 1919 jego filie). Tam też ukazywał się „Pamiętnik Literacki” – najbardziej zasłużone czasopismo badaczy literatury. W porównaniu z pozostałymi miastami we Lwowie najliczniejsza grupa uczonych badała polski romantyzm i poświęciła mu najwięcej publikacji.
|
| first_indexed | 2024-03-08T15:57:22Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-393bb3a4bca54952bf1e91d63ad5d112 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2451-3202 2543-702X |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T15:57:22Z |
| publishDate | 2021-09-01 |
| publisher | Polish Academy of Arts and Sciences |
| record_format | Article |
| series | Studia Historiae Scientiarum |
| spelling | doaj.art-393bb3a4bca54952bf1e91d63ad5d1122024-01-08T15:33:45ZengPolish Academy of Arts and SciencesStudia Historiae Scientiarum2451-32022543-702X2021-09-012010.4467/2543702XSHS.21.005.140368318Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939Mariusz Chrostek0University of Rzeszów, Institute of Polish Studies and Journalism (Rzeszów, Poland) Celem artykułu jest pokazanie wyjątkowych zasług polskich literaturoznawców związanych ze Lwowem w badaniach romantyzmu na tle osiągnięć uczonych z innych polskich uniwersytetów. Analizowany problem obejmuje okres do roku 1939, ponieważ dotąd funkcjonował we Lwowie polski uniwersytet. Zainteresowanie rodzimym romantyzmem, zwłaszcza trójcą wieszczów: Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim i Zygmuntem Krasińskim, dominowało w pracach naukowych filologów epoki pozytywizmu, Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Porównanie dorobku Lwowa z „resztą Polski” obejmuje monografie największych pisarzy i ich ocenę, rozprawy i artykuły oraz stosowaną w badaniach metodologię. W czasach zaborów (do 1918 r.) poloniści lwowscy konkurowali głównie z krakowskimi (UJ) i kilkoma z Warszawy. W Krakowie powstało najwięcej monografii trzech wieszczów, ale to we Lwowie Juliusz Kleiner napisał najlepszą (o Krasińskim). Filolodzy krakowscy stosowali przestarzałą metodologię (oceniali literaturę ze względu na poglądy ideologiczne pisarzy, nie interpretowali samych dzieł). We Lwowie badano głównie teksty utworów literackich, ich wartość artystyczną. Przed rokiem 1914 Juliusz Kleiner stworzył nowoczesną metodologię (dzieło literackie w centrum zainteresowań). Sformułował też pojęcie epoki romantyzmu, które przyswoili potem inni uczeni. Poglądy Kleinera stały się podstawą w badaniach literatury w dwudziestoleciu międzywojennym. W wolnej Polsce w latach 1919–1939 działało sześć uniwersytetów: we Lwowie, Krakowie, Warszawie, Wilnie, Lublinie i Poznaniu. Polonistyka we Lwowie przeżywała wtedy okres największej świetności. To kolejne zasługi wybitnego Juliusza Kleinera, uznawane za najlepsze w Polsce i ponadczasowe: dwie ogromne monografie – Słowackiego i Mickiewicza, znakomicie opracowane Dzieła wszystkie Słowackiego (większość tomów), historia literatury polskiej po polsku i niemiecku i inne. We Lwowie pracował Eugeniusz Kucharski – najlepszy w Polsce znawca Aleksandra Fredry; Konstanty Wojciechowski i Zygmunt Szweykowski – najwybitniejsi specjaliści od polskiej powieści. We Lwowie działało od 1886 r. Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza (w innych miastach po roku 1919 jego filie). Tam też ukazywał się „Pamiętnik Literacki” – najbardziej zasłużone czasopismo badaczy literatury. W porównaniu z pozostałymi miastami we Lwowie najliczniejsza grupa uczonych badała polski romantyzm i poświęciła mu najwięcej publikacji. https://ojs.ejournals.eu/SHS/article/view/7531Uniwersytet LwowskiUniwersytet Jana Kazimierzapolonistyka lwowskaJuliusz KleinerEugeniusz Kucharskimonografie trzech wieszczów |
| spellingShingle | Mariusz Chrostek Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939 Studia Historiae Scientiarum Uniwersytet Lwowski Uniwersytet Jana Kazimierza polonistyka lwowska Juliusz Kleiner Eugeniusz Kucharski monografie trzech wieszczów |
| title | Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939 |
| title_full | Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939 |
| title_fullStr | Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939 |
| title_full_unstemmed | Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939 |
| title_short | Przełomowe osiągnięcia lwowskich filologów w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939 |
| title_sort | przelomowe osiagniecia lwowskich filologow w badaniach polskiego romantyzmu do roku 1939 |
| topic | Uniwersytet Lwowski Uniwersytet Jana Kazimierza polonistyka lwowska Juliusz Kleiner Eugeniusz Kucharski monografie trzech wieszczów |
| url | https://ojs.ejournals.eu/SHS/article/view/7531 |
| work_keys_str_mv | AT mariuszchrostek przełomoweosiagniecialwowskichfilologowwbadaniachpolskiegoromantyzmudoroku1939 |