پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان

دیدگاه انسان تأثیر مستقیم بر محیط‌زیست دارد. در دورهٔ مدرن انسان خود را جای خداوند قرار داد و طبیعت را به سلطه کشیده است. نتیجهٔ سلطه بر طبیعت، تجاوز به حریم‌های آن و بر‌هم‌زدن چرخهٔ طبیعت بوده است. در عهد باستان انسان همیشه خود را در داخل هستی تعریف می‌کرد و اعتقاد داشت که نمی‌توان و نباید چرخهٔ طب...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: فاطمه ذوالفقاریان
Format: Article
Language:fas
Published: Iranian Institute for Social and Cultural Studies 2021-06-01
Series:Interdisciplinary Studies in the Humanities
Subjects:
Online Access:http://www.isih.ir/article_372_baadaebb2572068b1d91265003fd7ba8.pdf
_version_ 1827821501656596480
author فاطمه ذوالفقاریان
author_facet فاطمه ذوالفقاریان
author_sort فاطمه ذوالفقاریان
collection DOAJ
description دیدگاه انسان تأثیر مستقیم بر محیط‌زیست دارد. در دورهٔ مدرن انسان خود را جای خداوند قرار داد و طبیعت را به سلطه کشیده است. نتیجهٔ سلطه بر طبیعت، تجاوز به حریم‌های آن و بر‌هم‌زدن چرخهٔ طبیعت بوده است. در عهد باستان انسان همیشه خود را در داخل هستی تعریف می‌کرد و اعتقاد داشت که نمی‌توان و نباید چرخهٔ طبیعت را برهم ‌ریخت. نحوهٔ تعامل انسان با طبیعت و محیط‌زیست در دوره‌های گوناگون بسیار متغیر و گاه متناقض بوده است. وجود دیدگاه زیست‌محور و پذیرش این اصل که انسان جزئی از طبیعت است و حیات او به حیات محیط پیرامونش بستگی دارد، باعث بروز رفتارهای مبتنی بر احترام به طبیعت و محیط‌زیست شده است. ایرانیان باستان نیز به‌عنوان یکی از اولین تمدن‌های شکل‌گرفته در جهان همواره در مسائل انسانی و زیست‌محیطی پیشرو بوده‌اند. قوانین حاکم در دوران کهن مبتنی بر الگوهای اعتقادی بوده است و سیاست‌های حکمرانی آن دوران با تأسی از پندارهای حفاظت از عناصر محیطی آب‌وخاک، گیاه و حیوان شکل گرفته است. در این مقاله علاوه بر بررسی دیدگاه زیست‌محور در اسطوره‌های به‌جا مانده از ایران باستان و همچنین کاوش در منابع آئین زرتشت و کتاب اوستا، به چگونگی ارتباط سیاست‌های شاهان و حکمرانی با اندیشه‌های زیست‌محیطی پرداخته شده است. نتیجه نشان می‍دهد که ایرانیان باستان با نگرشی زیست‌محور و با استفاده از گزاره‌های مذهبی سعی بر تقدس عناصر چهارگانه و تأکید بر حفظ آن داشته باشند.
first_indexed 2024-03-12T01:46:12Z
format Article
id doaj.art-3ba47daa73ce437cbb000b377a90f511
institution Directory Open Access Journal
issn 2008-4641
2008-4846
language fas
last_indexed 2024-03-12T01:46:12Z
publishDate 2021-06-01
publisher Iranian Institute for Social and Cultural Studies
record_format Article
series Interdisciplinary Studies in the Humanities
spelling doaj.art-3ba47daa73ce437cbb000b377a90f5112023-09-09T06:01:32ZfasIranian Institute for Social and Cultural StudiesInterdisciplinary Studies in the Humanities2008-46412008-48462021-06-0113313115610.22035/isih.2021.372372پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستانفاطمه ذوالفقاریان0گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایراندیدگاه انسان تأثیر مستقیم بر محیط‌زیست دارد. در دورهٔ مدرن انسان خود را جای خداوند قرار داد و طبیعت را به سلطه کشیده است. نتیجهٔ سلطه بر طبیعت، تجاوز به حریم‌های آن و بر‌هم‌زدن چرخهٔ طبیعت بوده است. در عهد باستان انسان همیشه خود را در داخل هستی تعریف می‌کرد و اعتقاد داشت که نمی‌توان و نباید چرخهٔ طبیعت را برهم ‌ریخت. نحوهٔ تعامل انسان با طبیعت و محیط‌زیست در دوره‌های گوناگون بسیار متغیر و گاه متناقض بوده است. وجود دیدگاه زیست‌محور و پذیرش این اصل که انسان جزئی از طبیعت است و حیات او به حیات محیط پیرامونش بستگی دارد، باعث بروز رفتارهای مبتنی بر احترام به طبیعت و محیط‌زیست شده است. ایرانیان باستان نیز به‌عنوان یکی از اولین تمدن‌های شکل‌گرفته در جهان همواره در مسائل انسانی و زیست‌محیطی پیشرو بوده‌اند. قوانین حاکم در دوران کهن مبتنی بر الگوهای اعتقادی بوده است و سیاست‌های حکمرانی آن دوران با تأسی از پندارهای حفاظت از عناصر محیطی آب‌وخاک، گیاه و حیوان شکل گرفته است. در این مقاله علاوه بر بررسی دیدگاه زیست‌محور در اسطوره‌های به‌جا مانده از ایران باستان و همچنین کاوش در منابع آئین زرتشت و کتاب اوستا، به چگونگی ارتباط سیاست‌های شاهان و حکمرانی با اندیشه‌های زیست‌محیطی پرداخته شده است. نتیجه نشان می‍دهد که ایرانیان باستان با نگرشی زیست‌محور و با استفاده از گزاره‌های مذهبی سعی بر تقدس عناصر چهارگانه و تأکید بر حفظ آن داشته باشند.http://www.isih.ir/article_372_baadaebb2572068b1d91265003fd7ba8.pdfنگرش زیست‌محیطیایران باستاناندیشه سیاسیسیاست شاهی
spellingShingle فاطمه ذوالفقاریان
پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان
Interdisciplinary Studies in the Humanities
نگرش زیست‌محیطی
ایران باستان
اندیشه سیاسی
سیاست شاهی
title پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان
title_full پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان
title_fullStr پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان
title_full_unstemmed پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان
title_short پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان
title_sort پدیدار زیست‌محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان
topic نگرش زیست‌محیطی
ایران باستان
اندیشه سیاسی
سیاست شاهی
url http://www.isih.ir/article_372_baadaebb2572068b1d91265003fd7ba8.pdf
work_keys_str_mv AT fạṭmhdẖwạlfqạryạn pdydạrzystmḥyṭydrạndysẖhsyạsyạyrạnbạstạn